Macaristan’da transfobik yasa tasarısı

Macaristan Hükümeti, ülkede yasal cinsiyet tanıma düzenlemelerini yasaklamayı planlıyor. Kaos GL’den Damla Umut Uzun‘un aktardığına göre, 31 Mart’ta Başbakan Yardımcısı Zsolt Semjen, trans kişilerin kimliklerindeki cinsiyet hanesini ve isimlerini değiştirmeye yönelik haklarını ellerinden alan bir torba yasa önerisi sundu.

Söz konusu hamle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) cinsiyet ibaresi ve isimlerini 2018’den beri değiştiremeyen 23 kişinin Macaristan’a açmış olduğu ortak davasını iletmesinden iki hafta sonra geldi.

‘Biyolojik cinsiyet değiştirilemez’ ifadesine eleştiri

Tarafların 4 Haziran’a kadar bir anlaşmaya varmaması durumunda, Strazburg Mahkemesi davanın esası hakkında karar verecek. Başvuran 23 kişi Transvanilla Trans Derneği tarafından temsil ediliyor.

Sunulan yasa tasarısı, resmi kimlik kartlarındaki “cinsiyet” ibaresinin “doğumdaki cinsiyet” olarak değiştirilmesi, “doğumdaki cinsiyet” ibaresinin ise daha sonra değiştirilemeyeceği gibi düzenlemeler içeriyor. Taslakta ayrıca şu ayrımcı ifadeler var:

Nüfus idaresi kayıtlarına geçen cinsiyet, doktorlar tarafından belirlenen bulgulara dayanır. Nüfus kaydı, aksi ispatlanana kadar içerdiği gerçekleri ve hakları tasdik eder, bu nedenle hak oluşturmaz. Bununla birlikte, nüfus kaydı tarafından beyan edilen cinsiyet hak veya yükümlülük oluşturabilir ve bu nedenle doğumdaki cinsiyetin tanımlanması gerekir. Biyolojik cinsiyetin tamamen değiştirilmesinin imkansız olduğu göz önüne alındığında, bunu nüfus kaydında değiştirilemeyeceğini kanunun içine dahil etmek gerekir.

Transvanilla Trans Derneği, kişilerin cinsiyet tanıma hakkını reddetiğini, kendi kaderini tayin hakkını ihlal ettiğini ve ulusal ve uluslararası insan hakları standartlarına karşı olduğunu söylediği tasarıyı şu sözlerle eleştirdi:

“Daha önce raporladığımız gibi Macaristan, cinsiyetin tanınmasını yasalarla düzenleme konusunda uygun yasal önlemleri almayan birkaç AB üye ülkesinden biri. 2003’ten bu yana translar kimliklerindeki cinsiyet ibaresini ve isimlerini değiştirebiliyor olmasına rağmen bu konuda kapsamlı bir prosedür bulunmuyor.”

“Transvanilla Trans Derneği, topluluğumuz için mücadeleyi sürdürmeye devam edecektir. Mevcut durumun neden olduğu tüm hayal kırıklığını ve endişeyi anlıyoruz ve bu konuda yardımcı olmak için elimizden geleni yapacağız. Ulusal ve uluslararası temas ve ortaklarımızın yardımıyla, durumu düzeltmek için kullanabileceğimiz uluslararası veya ulusal insan hakları mekanizmalarını ve araçlarını haritalayacağız.”