Kazara kahramanlar: Avustralya vombatları

Avustralya’da aylardır kontrol altına alınamayan yangınlar, etkili olamayan yağışlar, yerinden edilen insanlar, yangından kaçamayan koalalar, dumandan zehirlenen kuşlar derken yüz gülümsetici bir kahramanlık hikayesi sosyal medyada dolaşmaya başladı: Vombatlar.

Vombat, Avustralya’ya özgü boyu ortalama bir metre olan keseli bir memeli hayvan. Vombatların yangınların etkili olduğu alanlarda diğer hayvanları kendi kazdığı tünellere yönlendirerek onları yangından kurtardığına dair rivayetler sosyal medyada çok fazla paylaşıldı.

Apparently wombats in fire effected areas are not only allowing other animals to take shelter in their deep, fire-resistant burrows but are actively herding fleeing animals into them.

We’re seeing more leadership and empathy from these guys than the entire Federal government. pic.twitter.com/LGcpSu9x0M

— Riff Raff (@RichardAOB) January 11, 2020

Vombatlar savaş kahramanları mı?

Paylaşımların altlarında yer alan yorumlarda “savaş kahramanları” ilan edilen vombatlar hakkında sıklıkla insanların onlardan öğreneceği çok şey olduğu yazıldı. Uzun süredir kötü haberler almaya alışık olduğumuz Avustralya’dan gelen haber, herkes tarafından çok sevildi. Ancak ne yazık ki bu kahramanlık hikayesinin yalnızca bir kısmı doğru.

Kaynak: ABC TV

Yangına karşı güvenli bir sığınak

Yapılan bir araştırmaya göre, yer altı dünyasının mimarları olarak nitelendirilen vombatlar, yaklaşık 90 metre uzunluğunda, 28 ayrı girişi olan tüneller oluşturabiliyor. Bu tünellerin en büyük özelliği ise yeryüzüne göre sıcaklığın oldukça düşük olması. Yani, dışarıda 24 derecelik bir hava varken tünellerde sıcaklık bir derece olabiliyor. Bu da yangından kaçmaya çalışan hayvanlar için güvenli bir sığınak oluşturuyor.

Vermaak: Yanmış tek bir vombat görmedim

Bölgede arama kurtarma çalışmalarına katılan ekiplerin yaptığı yorumlar da bu devasa yer altı ağlarının hayvanların yangından kurtulması için önemli bir rol oynadığını doğruluyor. Daily Mail Australia’ya konuşan Wombat Rescue yöneticisi Yolandi Vermaak arazideki keşfi sırasında birçok hayvanın bu tünellere girişini gördüğünü söyledi.

Vermaak “En fazla yuvalara kaçan hayvanlar olurdu. Ben karıncayiyenlerin, kertenkele ve tavşanların yuvalara girdiğini gördüm. Hatta bir keresinde küçük bir kanguru bile gördüm”  dedi. Kurtarma görevleri sırasında tek bir yanmış vombat görmediğini anlatan Vermaak, bunun yerine tünellerde saklanarak kurtulan bir dizi vombat ve başka hayvanlar keşfettiğini belirtti.

Kaynak: ABC TV

‘Hayvanların vombatların yönlendirmesine ihtiyaçları yok’

Öte yandan, sosyal medyada sıklıkla söylendiği gibi vombatların diğer hayvanları yönlendirerek bu tünellere çektikleri hikayesi gerçeği tam olarak yansıtmıyor. Bunun sebebi ise vombatların, yönlendiricilik ve empati gibi duygular barındıran hayvanlar olmaması.

IFL Science’a konuşan Vombat Vakfı yöneticisi Jackie French vombatlar için “Çok dar görüşlüdürler ve çoğunlukla önlerinde ne olduğuna ve neyin önemli olduğuna (yiyecek) odaklanırlar, bu yüzden muhtemelen diğer hayvanları yuvalarına götürmezler” dedi. Diğer hayvanların vombatların yönlendirmesine ihtiyaç duymayacaklarını söyleyen French “hayvanlar vombatların ve oluşturdukları tünellerin varlığını bilecek ve kendilerine sığınak arayacak kadar zeki” değerlendirmesi yaptı.

Tüneller topluluk evi olarak kullanılıyor

French’in sözlerini 2015 yılında yapılan bir çalışma da doğruluyor. 34 tünele yerleştirilen kameralar üzerinden yapılan araştırmada tünellerin sıklıkla diğer hayvanlar tarafından da kullanıldığı ortaya konuluyor. Araştırmacılar, izleme süresi boyunca 10 farklı hayvanın bu tünelleri kullandığını belirtiyor. Bu liste içerisinde yer alan kangurular ve penguenlerin ise, tünelleri vombatların kendilerinden daha çok kullandığı ortaya çıkıyor.

Sonuç olarak her ne kadar söylendiği gibi vombatlar bilinçli olarak hayvanların yangından kurtulması için onları yönlendirerek kendi inşaa ettiği tünellere taşımıyor olsa da Avustralya’da kurtarılan pek çok tür yaşamlarını vombatlara borçlu. Vombatlar kazara da olsa, pek çok insan ve hayvan için Avustralya’daki yangınların öne çıkan bir kahramanı.