İklim KriziDünyaManşet

Avustralya’da dumanlar atmosferin üst tabakalarına ulaştı, gözler yağmur bulutlarında

0

ABD Havacılık ve Uzay Ajansı’nın (NASA) Goddard Uzay Uçuş Merkezi‘nden yapılan açıklamada, Avustralya’daki yangınların yol açtığı duman sütununun, yıl başında Güney Amerika‘ya ulaştığı, geçen hafta ise Dünya’nın etrafında yarım turunu tamamladığı belirtildi. Açıklamada, “Dumanların, Dünya’nın etrafında en az bir tam çember oluşturması bekleniyor” denildi.

Duman stratosfere ulaştı

Avustralya’daki büyük yangının, birçok gök gürültülü fırtınaya neden olduğu vurgulanan açıklamada, bunun da en yükseği yaklaşık 18 kilometreye kadar dumanların, gökyüzündeki hava katmanlarının ikinci sırasındaki stratosfere yükselmesine yol açtığı belirtildi.

Kurum, dumanların etkisinin araştırıldığını ve bu yükseklikte atmosferin soğumasına ya da ısınmasına yol açıp açmadığının belirleneceğini vurguladı.

NASA’nın açıklamasında, dumanın stratosfere bir kere ulaştığında, ilk kaynağından binlerce kilometre uzakları dolaşabildiği, bunun da atmosfer koşullarını küresel olarak etkilediği aktarıldı. Ayrıca, Güney Amerika’da gökyüzünün renginin değişmesine neden olan dumanların, hava kalitesini ciddi şekilde etkilediğini ve dağ zirvelerindeki karları gözle görülür biçimde kararttığı ifade edildi.

Özellikle Yeni Zelanda‘da bulunan buzullarda, yangınlar nedeniyle  meydana gelen renk değişikliğinin bir başka riski de, rengi koyulaşan buzulların erimesinin daha da hızlanması.

Küller su kaynaklarına ulaşacak

Kıtada kontrol altına alınamayan alevler nedeniyle 28 kişinin yanı sıra 1 milyarı aşkın hayvan can verdi, 6 milyar metrekareden fazla alan da kül oldu. İklim krizinin insanlığa yönelik en büyük tehditlerinden biri olduğuna dikkat çeken uzmanlar, Avustralya’daki çevre felaketinin başka ülkeleri de etkileyebileceği konusunda uyarıyor.

Oluşan hava kirliliğinin yanı sıra yangınların küllerinin nehirlere, barajlara ve denize dökülmeye başladığını belirten uzmanlar, kül miktarının büyüklüğüne bağlı olarak su kaynaklarının kirlenebileceği ve bu durumun sudaki canlıları etkileyebileceğini söylüyor.

Gözler hava durumu tahminlerinde

Avustralya’nın 100 farklı bölgesinde hala süren yangınların söndürülebilmesi için ise gözler yağışlarda. Hava durumu tahminlerine göre Perşembe günü kıtanın güneyinde sağanak yağış bekleniyor.

Hafta başında Avustralya’da etkili olacak yağışların müjdesini veren Yeni Güney Galler Kırsal Yangın Servisi (NSW RFS) eğer tahminler gerçekleşirse bunun “tüm Noel, doğum günü, nişan, yıl dönümü, düğün ve mezuniyet hediyelerinin bir araya geldiği bir hediye olacağını” söylemişti.

Ancak departman sözcüsü Anthony Bradstreet Guardian’a verdiği demeçte bu yağmurların da yangını söndürmede yetersiz olacağını söyledi. Bradstreet’e göre  yaşanılan kuraklık döneminde, nem içeriğini yangın söndürebilecek  kadar yükseltmek için uzun süre tutarlı yağış almak gerekiyor ve bu da yakın bir zamanda mümkün görünmüyor.

Bitkiler yeniden yeşeriyor mu?

Kül olan yerlerde bazı bitkiler yeniden yeşeriyor!

Kıtadaki yangınlarda kül olan bazı yerlerde ise bitkilerin yeniden çıkmaya, yaşamın geri dönmeye başladığını gösteren fotoğraflar yayımlandı. BBC‘ye çektiği fotoğrafları gönderen Avustralyalı fotoğrafçı Murray Lowe, yangınların en etkili olduğu eyalet olan New South Wales‘deki Kulnura kenti yakınlarındaki tahribatı görüntülemek için kamerasını aldığında küllerin arasından bitkilerin tekrar çıktığına tanık olduğunu anlattı.

Lowe, kül olan alanda yürürken gördüğü manzarayı “tam bir yıkım” olarak tanımlıyor ancak bitkilerin yeniden çıkmaya başlamasının kendisine umut verdiğini söylüyor.

University of Sheffield‘dan yangın ekolojisi uzmanı Dr. Kimberley Simpson’a göre ise, kül olan alanlarda bitkilerin yeniden çıkmasının normal.  Uzmana göre, bu bitki türleri on milyonlarca yıl boyunca sık sık yangınlara maruz kaldı ve bunun sonucunda da yandıktan sonra hızlı bir şekilde yeniden hayata dönmelerini sağlayacak şekilde evrim geçirdiler.

Ancak Simpson, normal şartlar altında yangınların pek görülmediği yağmur ormanları gibi alanlarda ise böyle bir evrimin yaşanmadığını ve bu nedenle de buradaki bitkilerin hayata dönmesinin bu kadar hızlı olmasının beklenmediğini belirtiyor.

Küle dönen alanların bir kısmında bitki örtüsü yeniden oluşmaya başlasa da ormanların eski haline dönmesinin, en iyi ihtimalle onlarca, belki yüzlerce yılı yılı bulacağı da belirtiliyor. 

More in İklim Krizi

You may also like

Comments

Comments are closed.