By 
Son yıllarda ekonomik kriz içerisinde olan Lübnanlılar hükümetin tütün, benzin, sosyal medya ve Whatsapp gibi iletişim platformları için yeni vergi tasarısını duyurmasıyla sokaklara çıktı.
Ekonomik durumun kötüleşmesi ve yeni vergiler getirilmesi kararı Lübnan’da son on yılın en büyük hükümet karşıtı gösterilerine sebep oldu. Hükümetin tütün ve benzinin ardından sosyal medya ve Whatsapp gibi iletişim platformları için yeni vergi tasarısını duyurmasıyla sokaklara çıkan halk sokaklarda “halk yönetimin düşmesini istiyor” ve “devrim” sloganları atıyor.
Perşembe günü başlayan, Beyrut ve Tripoli başta olmak üzere birçok kentte meydana gelen eylemlerde polis ve göstericiler arasında çatışmalar çıktı. Yollara barikatların kurulduğu ve lastiklerin yakıldığı eylemlerde, yakılan ateşlerin sıçradığı binada iki kişi hayatını kaybetti. Lübnan polisi, protestocuları dağıtmak için protestoculara biber gazıyla müdahale etti. En az 136 kişinin gözaltına alındığı öğrenildi.
Whatsapp aramalarına gelen vergi geri alındı
Lübnan İletişim Bakanı Muhammed Şukayr, Whatsapp uygulamasına yönelik vergi tasarısının Başbakan Saad el-Hariri’den gelen talep üzerine Bakanlar Kurulu’nda onaylanmayacağını söyledi.
Gösterilere sebep olan yasa tasarısında hükümet Whatsapp ve diğer uygulamalarda gerçekleştirilecek görüntülü aramalara yönelik günlük 0.20 dolar vergi alacağını duyurmuştu. Halkın sokağa çıkmasına sebep olan tasarı saatler içerisinde geri alındı ancak göstericiler eylemlerinin ekonomik kriz yüzünden olduğunu ve hükümet istifa edene kadar durmayacaklarını açıkladı.
Lübnan’ın ekonomik durumu
Lübnan’da ekonomik durum kötüye gittiği gerekçesiyle uzun süredir aralıklarla hükümet karşıtı gösteriler düzenleniyordu. Lübnan Başbakanı Saad el-Hariri, 3 Eylül’de ekonomide olağanüstü hal ilan etmişti.
Maliye Bakanlığı‘nın mayıs ayında yayımlanan raporuna göre, ülkede kamu borcu 2019’un ilk çeyreği itibarıyla 86,2 milyar dolara ulaştı. Uluslararası ekonomi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings ise Lübnan’ın görünümünü 24 Ağustos’ta B’den CCC sınıfına düşürdüğünü açıklamıştı.
Başbakandan 72 saat süre limiti
Lübnan Başbakanı Saad el-Hariri gösteriler sonrasında yaptığı basın açıklamasında ekonomik krizi aşmak için vergi dışında sunduğu reformları hayata geçirmeye yönelik girişimlerinin engellendiğini söyledi. Açıklamasının devamında ise “Hükümet ortaklarımıza bizi, halkımızı ve uluslararası ortaklarımızı ikna edecek bir çözüm sunmaları için en fazla 72 saat süre sunuyorum aksi halde başka bir tutum sergilerim” ifadelerini kullandı.
Protesto sebeplerinden biri de söndürülemeyen orman yangını
Protesto edilen konuların arasında geçtiğimiz hafta başında Lübnan’ın batısında çıkan ve tarihi Chouf Dağları bölgesine sıçrayan orman yangınlarıyla mücadele etmede hükümetin yetersiz kalması da yer aldı. Yangın söndürme helikopterlerinin yıllardır bozuk olduğu ve çalışmadığının duyurulması tepkilerin artmasına sebep olmuş; Lübnan İçişleri Bakanı Raya El Hassan yangının söndürülmesi için diğer ülkelerden yardım istemişti.
Bakana tekme atan kadın eylemin sembolü oldu
Lübnan’daki protestoların sembolü ise Lübnan Eğitim Bakanı Ekrem Şuhayb’ın silahlı korumasına tekme atan kadın gösterici oldu. Beyrut’ta protestoların sürdüğü sırada kalabalık içerisinden geçmeye çalışan konvoya yol açmak için bakanın korumalarından biri elinde uzun namlulu silah ile göstericilerin arasına girdi.
Olay anında kaydedilen bir videoya göre çıkan arbede sırasında protestocu bir kadının, bakan korumasının kasıklarına tekme attığı görülüyor. Görüntülerin sosyal medyada yaygınlaşmasının ardından tekme anı, eylemin sembolü haline geldi.
24 maddelik tedbir paketini açıkladı
Geçtiğimiz pazar günü, protestoların büyüyerek sürmesi üzerine, BaşbakanHariri, krizini aşabilmek için 24 maddeyi içeren ekonomik tedbirleri açıkladı. Söz konusu tedbirler, telefon ve kamu hizmetlerine yönelik vergiler ile maaş kesintilerine yönelik önerilerin iptali ve konut kredilerinin eski orana getirilmesi gibi daha önce atılmamış adımları kapsıyor.
This is historic!
This is #Beirut.
More than a MILLION people from every sect and political party are marching together in the streets of #Lebanon today united in their fight to end corruption. #LebanonProtests pic.twitter.com/qwVYuCQq2C
— Sarah Abdallah (@sahouraxo) October 20, 2019
Lübnan basınında yer haberlere göre Hariri’nin aldığı kararlardan bazıları şöyle:
– Mevcut ve eski bakanlar ile milletvekillerinin maaşları yüzde 50 oranında azaltılacak.
– Komitelerin maaş ve ödenekleri için tavan fiyat en fazla 10 milyon Lübnan lirası olacak.
– Tüm yöneticilerin maaşları azaltılacak ve 8 milyon Lübnan lirasını aşmayacak.
– Yargıçların maaşları 15 milyon Lübnan lirasını aşmayacak.
– Banka ve sigorta şirketlerine yüzde 25 oranında vergi getirilecek.
– Ordu ve güvenlik güçleri için tüm emeklilik kesintileri kaldırılacak.
– Asker maaşlarına tavan ayarlaması yapılacak ve bu oran bakanların maaşlarını aşmayacak.
– Enformasyon Bakanlığı gibi bakanlıklar ve konseyler kaldırılacak.
– Lübnan Merkez Bankası ve diğer bankalara 3 milyar dolar destek sağlanacak.
– Yağmalanan fonların geri kazanımı ve yolsuzlukla mücadele için açık bir mekanizma oluşturulmasını öngören yasa kabul edilecek.
– Telefon ve kamu hizmetlerine yönelik vergiler iptal edilecek
– Maaş kesintilerine yönelik öneriler iptal edilecek
– Konut kredileri eski hale getirilecek
– Banka kazancı vergisi artırılacak
– Cep telefonu sektörünü özelleştirme teklifi sunulacak
Comments