Kadın sünneti riski, iltica nedeni

Finlandiya Yüksek Mahkemesi Somalili bir kadın ve çocuğunun, sünnet riski taşıdığı için ülkelerine iade edilmelerini engelledi. Karar, ülkede emsal oluşturacak

Kenyalı Bishara kadın sünnetine karşı kampanya yürütüyor. Elindeki kağıtta “Bıçağınızı ve jiletinizi bırakın. Kadın Sünnetine Hayır” yazıyor.

Finlandiya Yüksek Mahkemesi, Somalili bir kadın ve çocuğunun sünnet edilme riskine göz önüne alarak ülkesine iade edilme sürecini durdurdu. Bu kararın binlerce iltica başvurusunda emsal teşkil edeceği, ülkede “sünnet edilme riski”nin kadınlar için iltica nedeni sayılabileceği belirtiliyor.

Somalili kadının iltica talebi ilk önce Göçmen Bürosu (Migri) daha sonra da İdare Mahkemesi tarafından reddedildi. Kadın, kararın bozulması için Yüksek İdare Mahkemesi’ne başvurdu. Ülkesine iade edilmesi durumunda kendisi ve kızının sünnet edilme riskiyle karşı karşıya kalacağını belirtti.

Kadın sünneti hak ihlali  

Davayı ele alan mahkeme, “Bir mültecinin sığınma başvurusu sırasında uluslararası korunmaya neden teşkil edecek tüm nedenleri bildirmesi” gerektiğini belirtti. Ancak bir mültecinin, sünnetin “uluslararası korunmayı gerektirecek bir insan hakları ihlali olduğu”nu bilemeyeceğine de dikkat çekti. Konu hassas olduğu için mültecilerin, iltica başvurusu sırasında sünnet riskini gündeme getirmekten kaçındıklarını değerlendirmesini yaptı. Tüm bu nedenlerden dolayı kadının konuyu ilk kez Yüksek İdare Mahkemesi’nde gündeme getirmesinin anlaşılabilir olduğu belirten mahkeme, genel ve güncel ülke bilgilerine göre Somali’de sünnetin oldukça yaygın olduğunu ve tüm kadınları etkilediğini de kayda geçti.

Unicef’e göre Afrika, Asya ve Orta Doğu ve göçmen toplumlarda “sünnet edilmiş” olan 200 milyondan fazla kız çocuğu ve kadın yaşıyor.

Migri’nin iltica başvurusunu karara bağlamadan önce kadın ve kızının ülkelerine iade edilmeleri durumunda sünnet edilme riski olduğunu değerlendirmesi gerektiğini belirtti. Sınır dışı edilme kararının durdurulmasına ve konunun yeniden Migri tarafından ele alınmasına hükmetti.

Kadının şiddete karşı korunma hakkı  

Jakobstad kenti il yöneticilerinden hukukçu Kristina Stenman, Yüksek İdare Mahkemesinin kararını “Güçlü sinyalli önemli bir karar” olarak değerlendirdi. Stenman, Finlandiya Ulusal Haber Ajansı Yle’ye zorunlu sünnetin bir temel haklar sorunu olduğunu belirterek, “Finlandiya’da yaşaması veya kendi ülkesine geri gönderilmesinden bağımsız olarak bir kadının kişisel fiziki dokunulmazlığı ve şiddete karşı korunma hakkı var. Yüksek İdare Mahkemesi’nin kararının ilkesel önemi var” dedi.

UNICEF tarafından 2013 yılında yapılan bir araştırmanın sonucu Somali’de kadınların yüzde 98’inin zorla sünnet ettirildiğini göstermişti.