By 
Türkiye’deki orman yangınların yüzde 90’ının insan kaynaklı olduğunu söyleyen İ.Ü Orman Fakültesi öğretim üyesi Prof. Tolunay, iklim krizi nedeniyle görülecek sıcaklık artışları yüzünden, çok daha şiddetli orman yangınlarının çıkmasının kaçınılmaz olduğunu söyledi
Orman Bakanlığı’nın verilerine göre, 2018’de iki bin 167 orman noktasında beş bin 644 hektarlık alan kül oldu. Yine bakanlığın web sayfasında bu yangılarının 192’sinin kasıtlı çıkartıldığı belirtilirken, ihmal-kaza sonucu çıkan yangın sayısının 693 olduğu ifade edildi
“Türkiye’deki yangınların yüzde 90’ı insan kaynaklı”
Bianet’e konuşan İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Doğanay Tolunay, Türkiye’de hatta Akdeniz coğrafyasındaki ülkelerde orman yangınlarının kaçınılmaz bir durum olduğunu ve yangınların genelde insan faktörü ile meydana geldiğini söyledi: “Özellikle Akdeniz iklimi gibi yazların kurak geçtiği daha sıcak olan yerlerde yangın insandan önce de olan bir durum. Öncelikle bu tespiti yapalım. Ama insanın etkisi ile orman yangını sayılarında artış var. Türkiye’de yıllık ortalama iki bin kadar yangın çıkıyor. Türkiye’de bugün orman yangınlarının çıkış nedenlerinden %90’nında insan etkisi var. %10-11 kadar yıldırımlar gibi, ağaçların birbirine sürtmesi gibi doğal sebeplerden yangın çıkıyor.”
“Orman yangılarını sıfırlayamayız”
Tolunay, iklim krizi nedeniyle gelecekte de orman yangınlarının sayısında artış beklendiğine vurgu yaptı: “Gelecekte de orman yangınlarının artışını bekliyoruz. İklim krizi özelinde gelecekte çok daha büyük çok daha şiddetli orman yangınları yaşanması kaçınılmaz. Gelecekte iklimin değişme yönü, sıcaklıkların 100 yıl sonunda 4-5 dereceler kadar artabileceği görülüyor. Önümüzdeki 20 yıllık bir sürede 2040’lı yıllarda bu artışlar 3 dereceleri bulabilir. Aynı zamanda yağışlarda da yüzde 20’ler ile 40’lar kadar azalma bekliyoruz.
Çözümün ilk adımı ekolojik bilinci yükseltmek
Böyle olması da ormanların daha fazla kuruması, altında yanıcı madde dediğimiz yaprakların da yanmaya karşı daha hassas olması sonucunu doğuruyor. Bu nedenle gelecekte de artacak, hiçbir şekilde orman yangınını sıfırlayamayız.”
Yangınların azaltılabilmesi için toplumda ekoloji bilincinin yükseltilmesi gerektiğini söyleyen Tolunay, şunları vurguladı: “İnsanların ormanlık bir alanda ateş yakması her zaman yangın riskini ortaya çıkarıyor. Günümüzde insanların özellikle Ege, Akdeniz gibi tatil bölgelerinde yerleşimlerin ormanla iç içe olması, villaların yapılması otellerin yapılması yangın riskini arttırıyor.
Bizim önlem olarak alabileceğimiz tek yol ormandaki yanıcı maddeleri veya kıvılcım oluşturucu maddeleri ormana sokmamız gibi gözüküyor. Bunun yolu da kesinlikle ormana giriş çıkışı yasaklayalım olmaz, çünkü mümkün olmayan bir yöntem.İnsanların bu ortamlarda en fazla olduğu dönemler temmuz-ağustos, bu nedenle insanları mart itibari ile bilinçlendirmeye başlamak gerek.”
‘Yanan bölgeleri hemen ağaçlandırmak doğru değil’
Türkiye’de Tarım ve Orman Bakanlığı ekiplerinin yangınla mücadelede başarılı olduğuna ancak yangın çıkmasını önlemek üzere kurulu bir sistemin olmadığına dikkat çeken Tolunay, yanan ormanlık alanların, kamuoyu baskısıyla hemen ağaçlandırılması çalışmalarına başlanmasının doğru olmadığını kaydetti:
Halbuki yapılması gereken şey, kızılçam ormanları yandığı zaman bu alanları hiç tekrardan ağaçlandırma yapmanıza gerek yok. Sadece koruma altına alıp kendi haline bıraktığınız zaman bile kendiliğinden geliyor. Bu da çok önemli iklim kriziyle mücadele etmek açısından, çünkü “iklim değişikliğine uyum” adını verdiğimiz çalışmalar kapsamında ormanları mümkün olduğu kadar doğal yollarla çoğaltmalıyız. *Çünkü ağaçlandırdığınız zaman bu ağaçlandırdığınız silajlıklarda yetiştirdiğiniz silajlar tohum bahçelerinden toplanıyor ve genetik çeşitliliği dar. Ama doğal olarak oradan geldiği zaman çevredeki ağaçların tohumlarından geldiği için genetik çeşitlilik çok yüksek ve gelecekti iklim değişikliğine karşı bir dayanıklılık sağlıyor bu genetik çeşitlilik.”
Comments