By 
WWF’in yayımladığı “Köpekbalığı Krizi: Akdeniz için Eylem Çağrısı” başlıklı rapor havzadaki köpekbalığı ve vatoz popülasyonlarının tükenme noktasına geldiğini ortaya koyuyor. Rapora göre sürdürülebilir olmayan ve yasadışı balıkçılık gibi nedenlerle tüm dünyada köpekbalıklarının en fazla tehlike altında oldukları bölge Akdeniz.
Akdeniz’de yaşayan köpekbalığı ve vatoz türlerinin yarısından fazlası tehdit altında ve bu türlerin neredeyse üçte biri tükenme seviyesine kadar avlandı. WWF (Dünya Doğayı Koruma Vakfı) tarafından yayımlanan rapora göre, deniz avcılarının endişe verici durumları, denizel yaban hayatı aşırı avlanma ile azalmış olan Akdeniz’in sağlığının kötüye gittiğinin bir işareti.
14 Temmuz Dünya Köpekbalığı Günü öncesinde kamuoyuna sunulan “Köpekbalığı Krizi: Akdeniz’e Eylem Çağrısı” adlı rapor, son araştırmaları bir araya getirerek ortaya koydu. WWF Akdeniz Deniz İnisiyatifi Direktörü Giuseppe Di Carlo, raporun sonuçlarını şöyle yorumladı: “Köpekbalıkları Akdeniz’de yok olma riski altında. Bu hızlı düşüş, denizlerimizin ve sürdürülebilir olmayan balıkçılık uygulamalarının durumuna yönelik ciddi bir işaret. Bu durumda bütün Akdeniz ülkelerinin sorumluluğu var. Köpekbalıkları binlerce yıldır denizimizin ve kültürümüzün bir parçası olmuştur, gelecekte de var olmalarını sağlamak için hızlı hareket etmeliyiz.”
Aşırı avlanma ve balıkçılık faaliyetleri en büyük tehdit
Rapora göre, Akdeniz köpekbalıkları ve vatozlarına karşı en büyük tehdit aşırı avlanma olmakla birlikte, her boyutta balıkçılık aktivitesi sayılarındaki ciddi düşüş üzerinde etkili. Libya ve Tunus yakaladıkları köpekbalığı miktarı bakımından diğer Akdeniz ülkelerinden çok önde yer alıyor. Libya’da (4.260 ton) ve Tunus’ta (4.161 ton) yakalanan köpekbalıklarının, İtalya (1.347 ton) ve Mısır‘da (1.141 ton) yakalananların yaklaşık üç katı olduğu belirlendi. Bazı türler doğrudan avlanıp pazara girerken geri kalanlar ise balıkçı ağlarına takılıp (hedef dışı avlanma) ölmek üzere denize geri atılıyor. Trol ağlarına yakalanan 60’tan fazla tür kaydedilirken, bazı bölgelerde paraketelere takılan köpekbalıkları ve vatozlar toplam avın üçte birinden fazlasını oluşturuyor. Çok sayıda köpekbalığı, kullanımı yasadışı olan sürüklenen ağlara takılırken nesli kritik tehlikede olan büyük beyaz köpekbalıkları gırgır ağlarına takılıp yaşamlarını yitiriyor.
Plastik kirliliği öldürüyor
Akdeniz’in köpekbalıklarına yönelik diğer önemli tehdit de köpekbalıklarının denizlerde biriken plastikleri yutması veya plastik atıklara takılması ile deniz ürünleri dolandırıcılığı. DNA testleri sonucunda, Akdeniz’de kılıç balığı yediklerini düşünen birçok tüketicinin, aslında yasa dışı olarak pazarlanan köpekbalığı yediği tespit edilmiş durumda. Bu durum, bazı köpekbalığı türlerinde güvenli yasal sınırların çok üstünde bulunan cıva miktarları sebebiyle, aynı zamanda tüketiciler için sağlık riski oluşturuyor. Di Carlo, konuyla ilgili olarak “Kaybedecek zaman yok, azalan deniz kaynaklarımızın yönetimini iyileştirmek için balıkçılar ve hükümetlerle çalışmak ve istenmeden avlanan köpekbalığı ölümlerini durdurmak için etkili çözümler bulmak istiyoruz ” diye konuştu.
‘Köpekbalıkları ve vatozlar, korumaya değer türler’
Türkiye sularında yaşayan köpekbalıkları ve onlar gibi kıkırdaklı balıklar olan vatozların yakın zamana kadar ihmal edildiğine işaret eden WWF-Türkiye Deniz ve Yaban Hayatı Programı Müdürü Ayşe Oruç da şu değerlendirmeyi yaptı: “Ticari bir öneme sahip olmamaları ve balıkçılığın bel kemiği olan türleri doğaları gereği avlamaları nedeniyle onları daima bir sorun olarak görmeyi tercih ettik. Bu yanlış algının bir sonucu olarak dünya denizlerinde olduğu gibi denizlerimizde de hedef dışı köpekbalığı ve vatoz avcılığı yakın zamana kadar gündemimizde olmadı. Ancak bu yanlış algıdan kurtulmanın, köpekbalıklarını ve vatozları korumaya değer türler olarak görmenin zamanı geldi. Bu türleri korumak hepimizin sorumluluğu. “
Köpekbalıkları, yavaş büyüyen ve olgunlaşan, uzun süreli hamilelik dönemlerinden sonra ise çok az sayıda yavru dünyaya getiren, korunmasız canlılar. Bu nedenle aşırı avcılık tahrip edilen popülasyonlarının yenilenmemesi anlamına geliyor. WWF, balıkçıların ve balık pazarı yöneticilerinin göz önünde bulundurması gereken bazı davranış biçimlerini de şöyle sıralıyor: Avlanırken kritik önemi olan köpekbalığı ve vatoz habitatlarından (üreme bölgeleri gibi) kaçınılması, hedef dışı avlanmayı önlemek için buna uyarlanmış avlanma teknolojilerinin kullanılması gerekir. Kurum, köpekbalığı ve vatoz popülasyonları hakkındaki bilgilerin geliştirilmesi ve ticareti yapılan türler hakkında veri toplanmasının da koruma çabalarını artırmak ve balıkçılık sektöründe tam şeffaflık ve yasallığı sağlamak için de önemli olacağına vurgu yapıyor.
Raporun tamamı için tıklayın
Comments