By 
Sicilya’da en son ölü bulunan balina da dahil olmak üzere, bu deniz memelileri ölerek dünya genelinde kıyıya vuruyorlar.
Geçmiş 6 ayda en az 5 balinanın midelerinin plastik atıklarla dolu olarak ölü bulunduğu raporlandı.
İçi yaklaşık 6 kilogram plastik ile dolu olarak Endonezya’da ölü bulunan bir ispermeçet balinasının bir görüntüsü. Foto: WWF Endonezya
Muhtemelen düşünülebilecek en üzücü ve aşağılık şeylerden biri budur: Birinin sindirim yolunun dışarı atılamayan plastik atıklarla tamamen dolması sonucu açlıktan kaynaklanan ölüm. Dünya genelinde deniz memelilerinin genellikle başına gelen tam olarak budur.
Son yedi ayda en az beş vakada, okyanuslarda yutulan plastik atıklarla içleri dolu olarak kıyıya vurmuş balinalar rapor edildi. Kasımda bir ispermeçet balinası yaklaşık altı kilogram plastik ile bulundu. WWF Endonezya, Facebook paylaşımında, atığın 100’den fazla plastik bardak, dört plastik şişe, 25 plastik poşet, iki terlik ve sayısız başka plastik parçalar içerdiğini belirtti. 27 Şubat’ta, genç erkek ispermeçet balinası İspanya kıyılarında bağırsaklarını içerden, ölümüne sebebiyet veren 30 kilogram plastik atık tarafından parçalanmış şekilde bulundu. Mart ayında Filipinler’de bir balina “bazı bölgelerindeki plastiğin neredeyse sağlam bir tuğla gibi kireçleşecek kadar yoğunlaşmış halde” ölü olarak bulundu. Bu balina bedeninde ürkütücü şekilde 40 kilogram plastik bulunmaktaydı. 1 Nisan’da gebe bir ispermeçet balinası 22 kilogram plastik atıkla İtalya’nın Sardunya kıyılarına ölü halde vurdu. Sicilya’da Mayıs’ta en son bulunan; dişleri bile oluşmamış kadar genç ispermeçet balinası midesi plastik ile dolu olarak ölü bulundu.
Bunlar kıyıya vuran vakalardan sadece bazıları.
Tüm deniz yaşamı plastik yutmadan etkileniyor. Foto:Sparkle Motion/ Flickr
İnsan faaliyetleri sebebiyle ölümle yüzleşen deniz canlıları sadece balinalar değil. 2014 yılında, Al Lethbridge, Midway Adası‘ndaki albatrosların ölümleri üzerine bir video yaptı. Midway Adası en yakın ana karaya 3000 kilometre uzaklıkta ve yine de kuşlar yedikleri plastik atıklar ile dolu durumda. OceanCrusaders.org bazı korkunç istatistikler paylaşıyor. “Her yıl 100.000 deniz hayvanının plastik yüzünden öldüğü tahmin ediliyor. Her yıl bir milyon deniz kuşu plastik yüzünden ölüyor. 5,25 trilyon plastik parça okyanusa dökülüyor. Bu kütlenin 269.000 tonu yüzeyde yüzerken kilometre kare başına dört milyon plastik mikro fiber derin deniz çöpü oluyor. Bunun okyanusun her kilometrekare başına yaklaşık 18.000 parça olduğu düşünülüyor. Her yıl, 6.4 milyon ton plastik okyanusa dökülüyor. Her biri çöp ile yüklü 3.200 kilometre kamyon uzunluğuna eşdeğer.” Bu üzücü gerçeklerin daha fazlası için websitelerini ziyaret edebilirsiniz.
80.000 tonluk atık girdap olarak bilinen alanlarda birikiyor. Harita: National Geographic
Dünya okyanuslarında bilinen en az beş5 çöp yığını mevcut. En büyüğü olan Büyük Kuzey Pasifik girdabı Birleşik Devletler yüz ölçümünün iki katından büyük. Atıklar, sadece balinalar ve kuşlar gibi deniz canlıların midelerinde son bulmuyor, mikroskobik parçalara bölünmeye devam ederek insanların tükettiği balıklara da geçiyor. Plastik, küçük deniz canlılarınca da tüketilip gıda zincirine katılarak endokrin bozucu kimyasallar haline dönüşüyor ve nihayetinde insanlar tarafından tüketiliyor.
Şu bir gerçek ki bazı şeyler değişmeli. Dünya okyanusu bu tür istismara maruz kalmaya ne kadar dayanabilir? Balinalar bu pisliğe ışık tutarak, kapsamının ne kadar geniş ve net olduğunun kanıtlarını gösteriyor. En küçük deniz canlıları dahi mikro plastikleri tüketiyor. Mikro plastiklerin insan dışkılarında görülmesi bir sürpriz değil. Belki de bu uyanma alarmı olacak. Belki de insanların plastik sindiriminden ölmeye başlaması, erteleme düğmesine basmayı bırakıp uyanmalarını sağlayacak.
Belki.
Umutla.
Makalenin İngilizce Orijinali
Yazar: Annie Kin
Yeşil Gazete için çeviren: Nilüfer Ağaç
Comments