Endonezya’nın hızla suya batan başkenti taşınıyor

Endonezya, başkentini Cakarta’dan taşımaya karar verdi. ‘Şehrin suya battığını’ söyleyen Planlama Bakanı, yeni başkentin nereye kurulacağını açıklamadı. Öncelikli seçenek Borneo adasındaki Palangkaraya.

Endonezya başkentini, ‘hızla suya battığı’ gerekçesiyle Cakarta’dan taşıyor. Ülkenin Planlama Bakanı Bambang Brodjonegoro, yeni seçilen Cumhurbaşkanı Joko Widodo’nun başkenti taşıma kararı aldığını açıkladı. 10 milyon kişinin yaşadığı başkent Cakarta’nın dünyanın en hızlı batan şehirlerinden biri olması nedeniyle alınan karar, yıllardır tartışılıyordu.

İklim değişikliği, yeraltı sularının aşırı kullanımı, bataklık zemin…

Ülke 1945’te Hollanda’dan bağımsızlığını kazandığından bu yana, başkentin değiştirilmesi gündemdeydi. Uzmanların 2050’de tamamının sular altında kalabileceği uyarısı yaptığı kent, bataklık bir toprak üzerine kurulu ve içinden 13 nehir geçiyor. Şehrin yarısının, yer altı sularının içme suyu kullanmak üzere çekilmesi yüzünden deniz seviyesinin altında kaldığı belirtiliyor.

Ayrıca sadece Cakarta değil, dünyadaki diğer kıyı kentleri de iklim değişikliğinin neden olduğu deniz seviyesinin yükselmesinden olumsuz etkileniyor. Bunun nedenleri arasında da termal genleşme (aşırı ısı nedeniyle daha geniş alanlara yayılan su) ve kutup buzulunun erimesi başı çekiyor. Uzmanlar, Cakarta’nın batma hızının ‘alarm verici’ olduğunu belirtiyor. Kuzey Cakarta son 10 yılda 2.5 metre battı, yılda 1 ile 15 cm arasında batmaya da devam ediyor.

Ayrıca 2016’da yapılan bir araştırmaya göre, dünyada trafiğin en kötü olduğu şehir Cakarta. Trafiğin bu durumu, ülke ekonomisini yılda yaklaşık 6,8 milyar dolar (40,460 milyar TL) zarara sokuyor. Cakarta dışındaki belediyelere mali kaynak aktarımı ve siyasi güç verebilmek için, son iki yıldır hükümetin yetkiyi farklı bölgelere dağıtmaya çalıştığı bir program da yürürlükte.

Seçenekler neler?

Kapalı kabine toplantısında, söz konusu sorunlara üç çözüm önerisi getirildi: Cakarta içinde hükümet binaları için özel bir alan tahsis edilmesi, bu binaların hemen Cakarta’nın dışına taşınması veya başka bir adaya başkent olacak yeni bir şehrin inşa edilmesi. Cumhurbaşkanı, üçüncü seçenekte karar kıldı.

Taşınmanın gerçekleştirileceği yerler içinde en öncelikli seçenek olarak da yüzlerce kilometre kuzeydoğudaki takımadaların üzerinde olan, Endonezya’nın kurucu lideri Sukarno’nun da başkent yapmak istediği Palangkaraya belirlendi.

Sürecin 10 yılı bulabileceğini söyleyen Bakan Brodjonegoro, taşınan diğer başkentleri örnek gösterdi: “Brezilya, başkentini Rio de Janerio’dan Amazon yakınlarındaki Brasilia’ya taşıdı. Kanberra’ya bakın, Sidney ve Melbourne arasında inşa edildi. Kazakistan başkentini ülkenin merkezine daha yakın bir yere, Maynmar da Naypyidaw’a taşıdı.”

BBC Endonezya’dan Rebecca Henschke ise, Endonezyalıların bu açıklamaya şüpheyle yaklaştığını, daha önce defalarca gündeme gelen bu önerinin önceki altı devlet başkanı tarafından yerine getirilemediğine dikkat çekti: “Ancak Cumhurbaşkanı Joko Widodo, beş yıllık görev süresinde inanılmaz bir altyapı çalışması yürüttü, dolayısıyla bu vaadi sonunda gerçekleştirecek kişi o olabilir.”