By Türkiye’nin hava kirliliği haritasını çıkaran Toraks Derneği’nin raporuna göre, kirlilik sorunu ölçüm yapılan istasyon ve kirlilik takibi yapılan gün sayısı azaltılarak ‘çözülmeye çalışılıyor.
Türk Toraks Derneği’nin hava kirliliği konusunda son raporu ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) sınır değerlerine göre hızarladığı partikül madde haritası basınla paylaşıldı. Raporda, Türkiye’de hava kirliliği sorununun “ölçüm yapılan istasyon ve kirlilik takibi yapılan gün sayısını azaltarak” çözülmeye çalışıldığı uyarısında bulunuldu.
bianet.org’un haberine göre, rapordan notlar ve Türkiye’deki hava kirliliğinin son durumu hakkında bilgiler şöyle:
Yetersiz Ölçüm
Son birkaç yıldır kamuoyunun gündemine daha sık gelen ülkemizin hava kirliliği sorunu, 2018 yılında ölçüm yapılan istasyon ve kirlilik takibi yapılan gün sayısı azaltılarak “çözülmüştür”.
- 2017 yılında yetersiz ölçüm yapılan istasyon sayısı 26 iken, bu değer 2018 yılında 48’e yükselmiştir.
- Başka bir ifadeyle; 2018 yılında Türkiye genelinde bulunan her dört istasyondan birisi yeterli düzeyde ölçüm yapmamıştı
- Ölçüm yapmayan istasyonların hava kirliliğinin yoğun olduğu bölge ve dönemlerde ölçüm yapmaması dikkat çekicidir. Kuşkusuz bu durum, Türkiye’nin gerçek hava kirliliğinin izlenmediğine ve ülkemizin havasının sunacağımız verilerden aslında daha da kötü olduğuna işaret etmektedir.
Türkiye’de Hava Kirliliği (Ulusal Mevzuat Yönünden)
Dünya Sağlık Örgütü ve Avrupa Birliği sınır değerlerine göre daha yüksek değerleri partiküler madde (PM10) yönünden “temiz” kabul eden ulusal mevuzata göre dahi sadece 27 ilimizin (%33) havası “temiz”dir.
Başka bir ifadeyle; ulusal mevzuatımızın kabul edilemeyecek düzeydeki bilimsel olmayan kriterlerine göre dahi her üç ilimizden sadece birisinin havası sınır değerlerini aşmamaktadır.
Türkiye’de Hava Kirliliği (Dünya Sağlık Örgütü Mevzuatı Yönünden):
Partikül madde açısından 2018 yılında Dünya Sağlık Örgütü’nün izin verdiği sınır değerleri aşmayan yegâne ilimiz Ardahan’dır. En temiz beş ilimizin dördünde sırasıyla Tunceli (21 µg/m3) ve Hakkâri (21 µg/m3), Rize (23 µg/m3) ve Artvin (25 µg/m3)’in partikül madde düzeyleri (PM10) Dünya Sağlık Örgütü sınır değerlerine göre kirli olarak kabul edilmektedir.
Büyükşehirlerin durumu kötü
İstanbul’da, 2018 yılında her üç istasyondan ikisinde yeterli ölçüm yapılmazken, bunların ağırlıkla Aksaray, Esenler, Göztepe, Kadıköy, Yenibosna gibi geçmiş yıllarda yüksek hava kirliliği yaşanan ilçeler olduğu görülmüştür. Gerek ulusal mevzuat, gerekse Dünya Sağlık Örgütü sınır değerleri açısından Ankara’nın havası ise partikül madde yönünden kirlidir.Başkent’te de kirlilik açısından sorunlu olduğu bilinen Bahçelievler ve Sıhhiye ilçelerinde 2018 yılında yeterli ölçüm yapılmamış olması dikkat çekici. İzmir ise diğerlerinden farklı olarak her üç yılda tüm istasyonlarda yeterli ölçümün yapıldığı yegâne kent. Ancak Alsancak dışında İzmir’in hiçbir ilçesinde istikrarlı bir kirlilik azalması yok. Ayrıca ölçüm yapılan yerlere bakıldığında ölçüm hava kirliliğin oldukça yoğun olduğu Aliağa’da yeterli ölçüm yapılmamış.
Türkiye’nin En Kirli İstasyonları (2016 – 2018):
Ağrı – Doğubeyazıt, Iğdır ve Bursa illerinin en az iki yılda partikül madde kirliliği açısından ilk on istasyon arasında bulunduğu dikkate alınırsa bu bölgelerin kirlilik bakımından istikrar kazandığı ifade edilebilir.
Öte yandan Iğdır, Bursa, Manisa, Erzincan ve Afyon illerinde, 2016 – 2018 yılları arasında en yüksek partikül madde kirliliği yaşadığı görülmektedir
Yıl Boyu Kirlilik (2016 – 2018):
Avrupa Birliği ölçülerine göre 50 µg/m3 sınır değerinin aşıldığı gün sayısı bir yılda en fazla 35 gün olması gerekmesine rağmen, Amasya (Şehzade), Bursa, Denizli (Bayramyeri), Iğdır, Manisa ve Niğde istasyonlarında sınır değerinin 2016, 2017 ve 2018 yıllarında aşım gün sayıları, ortalama sırasıyla 283, 299 ve 293 gündür. Yani bu bölgelerde yaşayan insanlar son üç yılda yılın 292 gününde (yılın %80’i) 50 µg/m3 değerinden daha fazla oranda partikül madde soluyarak geçirdi. .
Nerede Yaşayalım?
Türkiye’de ölçüm yapan 211 istasyondan sadece 5’i (%2) 2016 – 2018 yılları arasında sağlıklı hava solumaya izin verecek ölçüm sonuçlarına sahiptir: Ardahan, Erzurum Pasinler, Tunceli, Çanakkale- Biga İçtaş, Artvin.
Comments