By Bisiklet sporunu sporcuların sadece pedal çevirerek yarıştığı bir organizasyon olarak düşünebilirsiniz lakin organizasyonun bütününe baktığımızda çevre kirliliği ve karbon ayakizi değerleriyle şaşırtan rakamlara sahip. Yazımda bu konuya dair çarpıcı rakamları sizlerle paylaşacağım.
Fransa Bisiklet Tur’u büyük bir spor müsabakası. Dünya Kupası ve Yaz Olimpiyatları’ndan sonra dünyanın en fazla izlenen üçüncü spor etkinliği. Yol kenarında 15 milyon seyirci ile dünya genelinde 7,000 saatlik canlı yayınla 190 ülkede yayınlanmakta. Fakat aynı zamanda CO2 emisyonları açısından çevre üzerinde çok büyük etkiye sahip. Fransa Bisiklet Turu’nun 23 günlük karbon ayak izi değeri 341,000 tCO2-eq iken, 8 aylık Formula E sezonunun toplam değeri 13,500 tCO2-eq. Üstelik 3 haftalık tur boyunca 420 ton çöp de çevreye bırakılıyor.
Fransa Bisiklet Turu’nun çevresel sorunlar teşkil eden kısmını araçlar ve çevreye atılan çöpler oluşturuyor. Her etaptan önce “caravane” adı verilen sponsor araçlarından oluşan kortej geçiş yapıyor. Caravane’da bulunan 33 marka, hazırladıkları 16 milyon küçük hediyeyi geçiş sırasında yol kenarındaki izleyicilere fırlatıyor. Bu yıl caravane korteji 11 km. uzunluğundaydı. Geçişi 45 dakika sürüyordu. En büyük karavanın uzunluğunun 120 metre olduğunu belirtmeliyim.
2018 turunun caravane kortejinden 16 milyon ürün fırlatıldı. Bu ürünlerin plastik ambalajları Çin’de üretilen düşük kaliteli plastikten oluşuyor. Fırlatılan ürünlerde farklı çeşitller mevcut. 1.000.000 adet şişe su, 6 ton salam (430.000 paket sosis, 1,200 adet dilimlenmiş bütün sosis), 250.000 paket kahve ve frizbi gibi.
Tur aynı zamanda Fransa topraklarının tanıtımı içinde kullanıyor. Buda çöplerin ülkenin en güzel yerlerine atıldığı anlamına geliyor. Her etapta 20 ton çöp oluştuğu tahmin ediyor. 21 etaplık turdan sonra 420 ton çöp oluşuyor. Sadece bu çöpü toplamak için 100 bin çöp poşeti dağıtılıyor. Bu yıl açılış etabına ev sahipliği yapan Brest kentinde sadece şehir merkezinden 3.5 ton çöp toplandı.
Fransa turu, nadir hayvan türlerinin yaşadığı hassas alanlardan da geçiyor. 2013 Fransa turunda Alpe D’huez tırmanışının “Col de Sarenne” yolundan yapılmaması için imza kampanyası başlatıldı. Çünkü önceki senelerde gerçekleşen Alpe D’huez tırmanışını 800.000 kişi izlemiş 30 ton çöp bırakmıştı. “col de sarenne” yolu çeşitli orman tavuklarının doğada nadir olarak yaşadığı bir bölge. Yasalarla bu yolda hız limiti 20km/h olarak sınırlanmıştır. 2011 yılında, Fransa turu Cap Fréhel’de, çevre uzmanlarının öfkesine rağmen, “Avrupa’nın eşsiz kır alanları ” yakında bir yerde gerçekleştirildi.
2009 fransa turunun 20. Etabı Montélimar – Mont Ventoux arasındaydı. Mont ventoux 13 km’lik tırmanışa sahip Alplerde ücra bir köşe. Etabın ertesi günü çevreci bir dernek ve vatandaşlar bölgenin fotoğraflarını yayınladı. Tırmanışın her metresinde atıklar mevcuttu. Alınması gereken 20.000’den fazla kutu ve 30.000 plastik şişe vardı.
2015 Fransa Bisiklet Turu’nun başlangıcı Hollanda’nın Utrecht şehrinde yapıldı. Etabın ertesi günü etrafa saçılan çöplerin görüntüsü çarpıcı boyuttaydı.
Fransa Bisiklet Turu doğayı kirletiyor mu, tekrar düşünün. 2009 yılında, Génération Ecologie “Fransa Bisiklet Turu organizatörlerinin çevresel sorumsuzluğu” nu kınadı.
Her yıl, Fransa turu peloton’unu oluşturan 176 bisikletçiyi en az 2.200 araç 3.400 km boyunca takip ediyor. Her aracın 21 günde 2.200 km yaptığını düşündüğümüzde 8.000.000 toplam km. ortaya çıkıyor. Dünyanın etrafında 200 turdan fazla.
Caravane’da ise 35 markayı temsil eden 170 araç bulunuyor. Motorlar, otomobiller, otobüsler, kamyonlar. Her çeşit araç mevcut.
Fransa turunun ekranlara taşınması ise ayrıca düşünülmesi gereken bir konu. Her etaba göre sayısı değişen uçaklar, helikopterler, kamyonlar ve motorlar TV ekranlarına yayın yapmak için kullanılıyor.
Fransa Bisiklet Turu yayın diyagramı
Tur 190 ülkede 121 farklı kanalda canlı yayınlanıyor. 260 kameraman, 2000 gazeteci, 600 akredite olmuş medya organizasyonu, 72 radyo istasyonu turu takip ediyor. Yine bir sürü araç demek.
Burada şöyle gerçeklerle karşı karşıyayız. Sponsorlar olmasa Fransa turu olmaz hatta sponsor olmasa bisiklet sporu olmaz. Günümüz ekonomisinde imkansız. TV yayıncılığı olmasa bizim gibi uzak ülkelerde bu spora hayran insanlar da olamaz.
Fransa bisiklet turu yıllık yarış takviminde sadece bir yarış. Bu tur gibi 2 büyük tur daha mevcut. Eurosport TV kanalında yılın 300 günü bisiklet yarışı yayınlanıyor. Yılın 300 günü bu rakamların bir kısmı tekrar ediyor.
Günümüz insanının yaşadığı çelişkiler arasında “hayran olduğu sporlar ve bu sporların oluşturduğu çevre sorunları çok fazla gündeme gelmiyor. İnsanlar çevresel etkilerine rağmen tutkunu oldukları sporları gerçekleştirmeyi sürdürüyor.
Bisiklet sporu bireysel olarak yapıldığında çevreci bir spor olarak görünebilir lakin spor organizasyonu olarak şaşırtıcı rakamlara sahip.
Süleyman Erçalışkan
Comments