Türkiye’nin ret oyu verdiği ‘Küresel Çevre Anlaşması’ kabul edildi

Birleşmiş Milletler’in 193 üyesinin de temsil edildiği Genel Kurul’da dün yapılan oylamada, uluslararası çevre hukukundaki ve ilgili yasal belgelerdeki olası boşlukların belirlenip giderilmesini amaçlayan bir çerçeve anlaşmasının hazırlanmasını öngören bir karar tasarısı kabul edildi.

Oturumda 143 üye tasarı lehinde oy kullandı. Türkiye, ABD, Rusya, Suriye ve Filipinler ret oyu verdi.

Bazı üyelerin katılmadığı oylamada İran dâhil yedi ülke ise çekimser kaldı.

Dünyanın ABD ile birlikte çevreyi en çok kirleten iki ülkesinden biri olan Çin ise tasarının lehinde oy kullandı.

Tasarının içeriği

Oylanan tasarıda, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in Eylül ayında yapılacak Genel Kurul oturumu için bir rapor hazırlaması talep ediliyordu. Söz konusu raporda, uluslararası çevre hukukundaki boşlukların tespit edilip ele alınması isteniyordu. Tasarı ayrıca, olası boşlukları tartışıp 2019 yılında Genel Kurul’a tavsiyelerde bulunmakla ve yeni bir uluslararası düzenleyici yapıya ihtiyaç olup olmadığını tespit etmekle görevli bir çalışma grubunun kurulmasını öngörüyordu. Tasarıda, 2019 yılı ortalarında Genel Kurul’a sunulacak tavsiyelerin ardından da “uluslararası bir belgenin kabulü için” bir hükümetler arası konferans düzenlenebileceği belirtiliyordu.

Karar tasarısının 90’ı aşkın destekçisi adına Genel Kurul’a hitap eden Fransız büyükelçi François Delattre, çevreyle ilgili “eşi benzeri görülmemiş şekilde kötüye giden durumun, küresel ısınmanın yanı sıra su ve hava kirliliği sebebiyle şimdiden yüz binlerce insanın ölümüne neden olduğunu” söyledi.

Fransa’nın BM Daimi Temsilcisi Delattre, “Çevremize yönelik bu saldırılar, öncelikle en kırılgan nüfusları etkiliyor” ifadesini kullandı ve “Kararlı bir şekilde hareket etmezsek, kendimizi doğal kaynakların tükenmesi, toplu göç ve çatışmaların artması gibi vahim sonuçlara maruz bırakacağız” uyarısında bulundu.

ABD’nin ret oyu şaşırtmadı

İklim değişikliğiyle mücadele konusundaki Paris Anlaşması’nın devamı niteliğindeki Küresel Çevre Anlaşması’nın hazırlanması yönündeki plan, geçen Eylül ayındaki BM Genel Kurulu oturumunda Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron tarafından dile getirilmişti.

ABD Başkanı Donald Trump geçen Temmuz ayında, 2015 yılında imzalanan Paris Anlaşması’ndan çekileceklerini duyurmuştu. ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Nikki Haley, tartışılan yeni çerçeve anlaşmasının da ABD’nin çıkarına olmadığını savundu. Karar tasarısına bu nedenle karşı çıktıklarını açıklayan Haley, “Uluslararası organlar, Amerika’yı muğlak çevre taahhütlerine zorlamaya çalıştıklarında; bu, Amerikan vatandaşları ve işletmelerinin kendilerini fazla bir fayda görmeden büyük bir fatura öderken bulacaklarının kesin bir gösterisi oluyor” dedi.

Küresel Çevre Anlaşması, hayata geçirildiği takdirde, tüm çevre haklarını tek bir belgede toplayan ve yasal bağlayıcılığı bulunan ilk uluslararası mutabakat olacak.

(DW Türkçe)