DünyaManşet

Katalonya’yı beklerken Kaliforniya: Trump’tan ayrılmak isteyenler ‘Calexit’ diyor!

0

CNBC”de Jeff Daniels imzasıyla yayınlanan haberi Yeşil Gazete yazarlarından Ali Serdar Gültekin‘in çevirisi ile paylaşıyoruz

                                                                        ***

Kaliforniya ayrılıkçı hareketi Trump yönetimine birden çok cephede savaş yürütürken ikinci bir denemeye hazırlanıyor.

Pazartesi günü Kaliforniya dışişleri bakanı, bir ayrılık oylaması teklifi için gereken imzaların toplanmaya başladığını duyurdu. Bu duyuru, Kaliforniya’ya bölme faaliyetleri arasından yükseliyor. “Calexit sol – biz ilericileriz ve bu sebeple Trump’ı sevmiyoruz” diyor Kaliforniya’nın bağımsızlığı için faaliyet gösteren Yes California kampanyasının liderlerinden Marcus Ruiz Evans. “Fakat Calexit için, vergilerimizi boşa harcamayın da dahil oldukça güçlü cumhuriyetçi itirazlar mevcut.” Evans’ın söylediğine göre grubun üye sayısı, Donald Trump’ın başkan olarak seçilmesinden bu yana 4 kat artarak kabaca 44,000’e yükseldi.

Calexit’i destekleyenlerin benzer bir çabası, liderlerinden biri Louis J. Marinelli’inin Rusya’da yaşadığının ifşa olmasıyla geçen sene felakete uğramıştı. Hala teklifin destekçileri arasında yer alan Marinelli bir röportajından “Rusya’ya gittim ve zaman zaman orada çalıştım ancak ben hala bir Kaliforniya vatandaşıyım” demişti.

Eğer Calexit teklifi değerlendirilmek için yeterli imzayı alırsa, 2021 yılında Kaliforniyalılara, bağımsız bir ülke olup olmaması gerektiği sorulan özel bir seçim olacak. Teklifi destekleyenlerin Ekim ayının ortalarına kadar, kayıtlı seçmenlerden 366,000 bine yakın imza almaları gerekiyor.

Riskli Girişim

Öte yandan bazı analizciler, ayrılma çabalarının riskli olduğunu söylüyorlar. Mart 2017’de yayımlanan bir Berkley IGS araştırması, bağımsızlığa karşı çıkan Kaliforniyalıların destekleyenlere oranının 2’ye bir olduğunu ortaya çıkarmıştı.

“Çok fazla dile düşecekler, çok miktarda propaganda yapacaklar fakat en pratik ifadeyle bu hareket sönümlenecek” diyor San Diego Eyalet Üniversitesinde iktisat dersleri veren Seth Kaplowitz. “Birlikten ayrılmak saçmalık olur. Bu duruma sevinecek tek kişi büyük ihtimalle Donold Trump olurdu.”

Kaliforniya’nın tarihinde eyaleti bölmek için 200’den fazla girişim olmuştu.

Dünyadaki 6. Büyük ekonomi

Bazıları, dünyadaki altıncı büyük ekonomi olan Kaliforniya’nın, iklim değişikliği gibi konularda diğer ülkelerle antlaşmalar ya da mutabakat metinleri imzaladığı için zaten ayrık bir ülke gibi davrandığını iddia ediyor.

Mesela, demokratik vali Jerry Brown, geçen yol Çin ile iklim değişikliğiyle mücadele antlaşması imzaladı. Bu hamle, Trump’ın, Amerika Birleşik Devletlerini Paris iklim sözleşmesinden çekme niyetini açıklamasından bir hafta sonra geldi.

Ayrıca Kaliforniya eyaletinin liderleri, kıyıdan açıkta sondaj, kayıt dışı göç, halk sağlığı, kamu arazileri gibi konularda Trump yönetiminden başka bir tutum sergiliyorlar.

Trump yönetimiyle ‘savaş’

Bu ayın başında Trump yönetimi, kayıt dışı göçmeleri koruyan Kaliforniya’nın namı diğer sığınak eyalet yasalarını hedef alan bir dava açtı. Buna cevaben, “Bu durum en basitinden, Amerikan ekonomisinin lokomotifi Kaliforniya eyaletine karşı savaşa doğru gidiyor” diyor Brown.

Trump 2017’de başkan olduğundan beri Kaliforniya ile federal hükümet arasında 30’dan fazla dava açılmış durumda. Kaliforniya’nın “kontrolden çıktığını” söyleyen Trump eyaletin sığınak yasalarının ödeneklerini kesmenin yolunu aramış ancak mahkeme Trump’ın aleyhine karar vermişti.

Aldatılmak

Her ne olursa olsun, Evans ifade ettiği üzere Kaliforniyalılar, Golden State’in vergi mükelleflerinin ödedikleri paralara rağmen federal harcamalardan adil paylarını almıyorlar. Muhafazakar Tax Foundation’ın grafikleri, 2005 yılında Kaliforniyalıların federal hükümete verdikleri her 1 Amerikan Dolarının 78 sentinin geri döndüğünü gösteriyor. Bu rakamlar aynı grafiğe göre Alabama’da 1,66 ve Kentucky’de 1,51 Amerikan Doları.

Evans’ın iddiasına göre Kaliforniya bağımsız bir ülke olursa bürokrasiye yarı yarıya azaltabilir ve iş dünyasıyla bireyler üzerindeki vergi yükünü hafifletebilir.

Kaplowitz, bağımsız bir Kaliforniya’nın iş dünyasına yardımcı olacağını fikrine karşı çıkıyor.

“Herkes Kaliforniya’yı terk ediyor çünkü eyalet tarafından fazla vergilendiriliyorlar” diyor. “İş dünyası terk ediyor, insanlar Washington eyaletine ya da Texas’a ve diğer gelir vergisi olmayan eyaletlere taşınıyorlar.”

Kaliforniya’yı üçe bölmek

Bu sırada, Silikon Vadisi milyarderi Tim Draper’in Kaliforniya’yı üç ayrı eyalete bölmek üzerine bir teklifi var.

Draper’in planı San Francisco, Silikon Vadisi ve Sacremento’yu içeren bir Kuzey Kaliforniya eyaleti, San Diego, Inland Empire ilçeleri ve eyaletin güneyinde yer alan Merkez Vadisinin bir kısmını içeren bir Güney Kaliforniya eyaleti oluşturmak üzerine. Üçüncü eyalet Kaliforniya ismini taşımaya devam edecek ve Los Angeles, Santa Barbara ve kıyı boyunca bazı ilçeleri içerecek.

“Tüm bunlar aslında tek bir eyalet olmadığımızı söylüyor – o kadar büyüğüz ve aslında o kadar farklı kişiliklerimiz var ki,” diyor Kaplowitz. “Bundan ötürü her bir kişiliğin kendi eyaleti olmalı. İşin aslı bunu her eyalette söyleyebilirsiniz.”

Kasım seçimi

Üç Kaliforniya

Namı diğer “CAL 3” hareketinin başkanı Draper, 6 Kasım seçimlerine girmeye hak kazanmak için grubunun, yasanın gerektirdiğinin neredeyse iki katı olan 600,000 imza sunacağını söyledi.

“CAL 3, 6 milyon çocuğu etkileyen ve iflas etmekte olan eğitim sistemi, ülkedeki en yüksek vergiler, bozulmakta olan alt yapı ve gerilmiş hükümet gibi Kaliforniya’nın en can alıcı sorunlarına çözüm bulmak için ortaya çıktı,” dedi grup yakın zamanda. “Kaliforniya’yı üçe bölmek yerel toplulukların kendi yurttaşları için daha iyi, adil ve duyarlı kararlar almasını güçlendirecektir.”

Bu, Draper’in Kaliforniya’yı bölmeye ilk çalışması değil. 2014 yılındaki Kaliforniya’yı altı eyalete ayırma girişimini desteklemişti fakat 5 milyon Amerikan Dolarından çok harcadıktan sonra seçime yeterliliği sağlayamadı.

Draper’in grubu yeteri kadar imza toplasa bile birliğe 1850’de katılmış bir eyaleti parçalamak kolay olmayacaktır. Yargının, Kongre ile birlikte rıza göstermesi gerekecektir.

‘Yeni Kaliforniya’yı’ oluşturmak

Aynı zamanda kırsal bölgeleri 51. Eyalete dönüştürmek isteyen “Yeni Kaliforniya” diye muhafazakar hareket bulunmakta. Fakat bu seçime gitmek isteyen bir girişim değil. Grup, ilçelerde destek yaratmaya ve ardından bu talebi yargıya ve Kongreye götürmeyi umuyor.

Grubun iddiasına göre şimdiye değin 58 eyaletin 38’inin desteğini almış durumda.

“Sacremento’da gördüklerinden ötürü insanların inancı gerçekten yitik durumda,” diyor Yeni Kaliforniya hareketinin başkanı Paul Preston.

Preston’un iddiasına göre tartışmalı sığınak eyalet kanunlarıyla birlikte eyaletin aşırı düzenleyiciliği gibi bazı kaygılar insanların eyaletin bölünmesi konusundaki en etken durum.

“Bunun sonunda 49 ilçemiz olacak,” diyor Preston. “Kaliforniya ve Yeni Kaliforniya için kazan-kazan durumu istiyoruz.”

 

Haberin İngilizce orijinali

Yeşil Gazete için çeviren: Ali Serdar Gültekin

 

(Yeşil Gazete, CNBC)

More in Dünya

You may also like

Comments

Comments are closed.