[Patili Günler] Köpek temizliği ve bakımı

Köpek bakımı ve temizliği ile ilgili pek çok soru ile karşılaşıyorum uzun süredir, en iyisi yazayım derli toplu dursun, iyi okumalar.

Elimde tarak ve makas, küvette boylu boyunca uzanmış yatan ve keyif yapan Köpük efendi! Bir o yanı kesiyorum, bir bu yanı, makası tarağa dik olarak tuttuğumda makas izinin en az olduğunu gördüm 3 saati aşkın tıraş deneyimimde.

Sonunda yıkama, kurulama, kurutma ve temizlik işlemleri, tutuk bir bel, ağrıdan kıpırdatılamayan 2 kol, 2 hafta hissiz takılan başına buyruk yüzük parmağı ve kırpık bir köpek. Tıraş deneyimim bana çok şey kattı ve hiç şüphesiz tek bir düşünce “köpek kuaförleri o parayı son kuruşuna kadar hak ediyorlar”, nokta!

Bir köpeğin yapılması gereken bakımları nelerdir?

Köpeğinizin tıpkı sizin gibi çeşitli periyotlarda bakımları vardır ve bu bakımları düzenli yapmadığınızda hem fiziksel, hem ruhsal sağlığı ve hem de birlikte yaşayan diğer canlıların sağlıkları bozulabilir. Özellikle bir köpekle evinizi ve hayatınızı paylaşıyorsanız bu bakımlar köpek insanı olarak en temel yükümlülüklerinizdendir.

Kırpık Köpük

• Günlük bakımlar: Gezinme sonrası pati, karın, göğüs altı ve popo temizliği, ağız ve diş temizliği, göz bakımı, köpeğiniz Pug gibi kıvrımlı bir cins ise kıvrım aralarının günlük temizliği

• Haftalık bakımlar: Kulak bakımı, köpeğin türüne göre de değişmesi koşulu ile haftada 2-3 defa olmak üzere tüy tarama

• Aylık bakımlar: Tırnak bakımı, aylık banyo (kış mevsiminde süre 1,5-2 aya kadar çekilebilir)

• Üç ayda bir: Gerekiyorsa anal kese temizliği

• Altı ayda bir: Köpeğiniz çift kürklü değilse ve tüylerinin tıraş edilme gerekliliği bulunuyorsa tıraş

• Tüm bunlara ek olarak kullandığı yatağın, yastığın, eşyaların ve bulunduğu yerlerin düzenli temizliği ve bakımı

Yapılmasını önerdiğim bu maddeler fazla görünüyor olsalar da ezici ve sıkıcı şeyler değiller. Hatta aslında her biri köpeğinizle yoğun temasın sağlandığı eşsiz anlar, birinin sizin saçınızı okşaması, taraması gibi bir his.

Yukarıda sayılan maddeler yapılırsa eksiksiz bakım sağlanmış olacaktır, lakin tüm maddelerin yapılması da şart değildir ve öncelik/gereklilik sıralaması köpeğin cinsine ve ihtiyacına göre değişiklik gösterebilir.

Örneğin; bir Husky için tüy tarama ilk sırada gelirken, Cocker için kulak bakımı, Pug için kıvrım arası, King-Charles için göz bakımı alabilir önceliği. Şimdi kısa kısa detaylandıralım; nasıl yapılmalı?

Pati, karın, göğüs altı ve popo temizliği

Günlük dışarı çıkıp gelmelerinizin arkasını izleyen aktivite olmalı, silmek, yahut ıslak mendil kullanmak aynı sonucu elde etmenizi maalesef ki sağlamayacaktır. Günlük bakımlarınız için, uygun fiyatlı bir köpek şampuanı, bebek şampuanı veya yalnızca su kullanabilirsiniz.

Dikkat etmeniz gereken nokta köpeğinizi güzelce kurulamak, hatta mümkünse kurutmak. Islakken bir yere yatmasını engellerseniz köpeğiniz hareket ederken daha hızlı kuruyacaktır.

Ağız ve diş temizliği

Köpekler için üretilmiş diş macunu ve uygun fiyata temin edebileceğiniz bir parmak fırça ya da yumuşak uçlu bir çocuk diş fırçası kullanabilirsiniz.

Köpeğiniz dişlerinin fırçalanmasına alışık değilse ilk seferde bütün dişlerini fırçalamaya çalışmayın, önce fırçayı tanımasına olanak tanıyın, mesela 1 dişine değdirip çekin ve sonraki günlerde yavaş yavaş alıştırın.

Göz bakımı

Gözleri çok akan bir köpeğiniz yoksa sabahları yüzünü yıkamanız yeterli olacaktır, gözyaşı kanalları geniş bir ırk ise (Cocker gibi) gözlerini temiz ıslak bir pamukla günlük olarak silebilirsiniz.

Şayet ciddi anlamda sorun yaşayan bir ırk ise günlük çay pansumanı yapmaktan fayda göreceksiniz. Özellikle adaçayı ile göz banyosu yararlı olacaktır.

Köpeklerde göz bakımı

Kıvrım aralarının günlük temizliği

Kıvrımlı bir köpeğiniz varsa kıvrım aralarını nemli bir pamukla silip ardından kurulamanız ve bu temizliği günlük rutininize oturtmanız köpeğinizin sağlığını korurken kokusunun da azalmasını sağlayacaktır.

Tüy Tarama: Köpeğinizin tüyüne ve ihtiyacınıza uygun bir tarak ile köpeğinizi belirli periyotlarla düzenli olarak taramanız, ölü tüylerin ayıklanmasını sağlayacağı gibi tüy sağlığına olumlu yönde etki edecektir.

Kulak bakımı

Köpeğinizin kulaklarını haftalık olarak kontrol etmeli, önce ıslak pamukla sonra kuru ve yumuşak bir peçete/havlu ile kurumalısınız. Aylık banyo esnasında vazelinli pamukla tıkamanız kulağına su kaçmasını engelleyecektir.

Uzun kulaklı cinslerde, kulakların mümkünse gün aşırı 10’ar dakika kadar havalandırılması özellikle uzun kulaklılarda görülen kulak iltihabı rahatsızlığına karşı önlem almanızı sağlayacaktır.

Tırnak bakımı

Bu işlemi özellikle veterinerinize veya kuaförünüze gittiğinizde yaptırabilirsiniz ancak evde kendiniz yapmak isterseniz köpekler için olan tırnak makaslarından edinip, tırnağın yalnızca uçlarından, damara gelmeyecek ve kanatmayacak şekilde kesmeniz yeterlidir.

Banyo yaptırılırken nelere dikkat edilmeli?

Yaz ve bahar mevsimlerinde ayda bir, kış mevsiminde ise 1,5 ile 2 ay arasında değişen periyotlarla yaptırılması köpeğinizin derisinin ph dengesini korumak adına yeterli süredir. Köpeklerin ter bezleri derilerinde olmadığından köpekler dış etkenler sebebi haricinde pek kirlenmezler.

Özellikle tüylerinin yağ dengesinin korunması, köpeklere dış etken geçirgenlikleri bakımından bir katman oluşturacağından, önemlidir. Köpeğinizin tüylerinin yağlanmasına izin vermelisiniz. Bu yağ siz dışarıda gezerken üzerine gelen suların tüylerinden kayıp gitmesini sağlayacaktır ve siz bunu gözlemleyebileceksiniz.

Yağ dengesinin korunması adına köpeğinizin banyosu iyi bir köpek şampuanı ile yaptırılmalıdır. Banyo öncesinde kulaklarını vazelinli pamukla tıkamalı, gözlerine ve kulaklarına su kaçırmamaya dikkat etmelisiniz.

Banyo sonrası güzelce kurulamalı ve saç kurutma makinesinin düşük ayarı ile uzaktan tutarak köpeğinizi tamamen kurutmalısınız, kurutma makinesi gözlere ve kulaklara doğrudan tutulmamalıdır. Banyo sonrası köpeğinizin 1-2 gün daha fazla kokması ve daha fazla tüy dökmesi normaldir, korkmayın yanlış bir şey yapmadınız!

Anal kese temizliği

Bu işlemi veterinerinize yaptırmanızda yarar var, yine de bazı veterinerler köpek sahiplerine bu işlemin detaylarını öğretebiliyorlar. Detaylarını veterinerinizle konuşmanız faydalı olacaktır.

Köpeklerde tıraş

Tüyler köpeğinizi soğuktan olduğu gibi sıcaktan da koruyan katmanlarıdır. Bu nedenle bizim sandığımız gibi yazın sıcağında o tüylerle pişmiyorlar! Tüyleri onlara doğal klima etkisi yaratıyor. Özellikle bu nedenle Husky gibi çift kürklü köpeklerin tıraş edilmemesi gerekirken, diğer köpeklerin tüy dökme durumları, tüy uzunluk ve temizlik durumları ihtiyaç oluşturuyorsa tıraş edilmeli, aksi halde doğaları ne ise o şekilde bırakılmalıdırlar.

Örneğin; bizim tıraş ettirme nedenlerimizden biri; sokaktan gelip, karınlarını yıkadığımızda kısa tüylü olduklarında hemen kurumaları, uzun tüylü olduklarında ise karın bölgelerinin zor kuruması nedeniyle üşütmeleri, yahut mantara elverişli ortam oluşmasıdır. Ancak yazımın başında da belirttiğim gibi güvendiğiniz bir yerde, bir bilene yaptırın bu işi derim.

…ve ek olarak; köpeğinizin kullandığı ürünleri, yerleri temiz tutmaya özen göstermelisiniz. Ayrıca; köpeğinizin beslenmesinin de düzgün ve doğru bir biçimde yapılmasının, parazit uygulamalarının düzenli olmasının da köpeğinizin kokusunda bir hayli etkili olacağını unutmamanız gerekir.

Tüm bakımları düzenli yapılan ve beslenmesi düzgün olan bir köpeğin kokuyor olması az rastlanan bir durumdur. Şayet tüm bunlara rağmen sorununuz devam ediyorsa veterinerinize danışmanızda, özellikle ağız bakımı ve kan testleri yaptırmanızda fayda var.

Şunu da belirtmeden edemeyeceğim; bir köpek bir evde yeniyse (yani sizinle o evde en az 6 ay geçirmemişse) tüm bunları yapmanıza rağmen kokuyor olması “normaldir”. Köpeğin evinize, size, düzeninize, havaya, suya alışmaya, yani psikolojik hazırlığa ihtiyacı vardır. Bu nedenle ona zaman vermeli ve bakımlarını aksatmadan sürdürmelisiniz.

14 yıl sokakta baktığımız kızım; “Balım”, hayatımda gördüğüm en akıllı köpekti ve bir gün banyosunu izledim. Toprağı kazıyor, temiz toprağa ulaşıyor, temiz toprakta yatıp yuvarlanıp, her yerini toprağa buladıktan sonra çam ağacının dikenlerinde kendisini tarayarak temizliyor. İçgüdünün doğa ile birleşmesinin şahaneliği karşısında bir defa daha aşık oldum doğaya, yaşama, köpeğe!

Duygu Er