Tanımanız gereken 15 kadın ekolojist

8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü’nde sizleri ekoloji hareketinin içinden 15 kadın ile tanıştırmak istiyoruz.

***

Wangari Maathai

Ağaçları seviyorsanız, Wangari Maathai’ye de şükran duyabilirsiniz. Maathai, 1970’lerde Kenya’da Yeşil Kuşak (Green Belt) organizasyonunu kurdu. Yakacak olarak veya tarım alanı için kesilen ağaçların yerine yeni ağaçların dikilmesi için Kenyalıları örgütledi.

Aynı zamanda kadın hakları, hapishane reformu, yoksullukla mücadele gibi alanlarda da çalıştı.

2004 yılında, çevreyi korumaya yönelik çabalarıyla Nobel Barış ödülünü alan ilk Afrikalı kadın ve ilk çevreci oldu.

Rachel Carson

Rachel Carson, kelimenin tanımı henüz yapılmadan önce bir ekolojistti.

1960’larda, çevrenin korunması üzerine bir kitap yazdı. Kitabı Sessiz Bahar (Silent Spring) pestisit kirliliğine ve dünyaya etkilerine dikkat çekerek pestisit kullanımıyla ilgili politikalar geliştirilmesiyle ve pestisitten etkilenen bazı hayvan türlerinin korumaya alınması ile sonuçlanan çevresel bir hareket başlattı.

Sessiz Bahar günümüzde modern çevre hareketleri için de okunması gereken kitaplar arasında yer almakta.

Dian Fossey, Jane Goodall ve Birutė Galdikas

Önde gelen kadın çevrecileri kapsayan hiçbir liste, dünyanın primatlara karşı bakışını değiştiren üç kadını dahil etmeden tamamlanmış sayılmaz.

Dian Fossey’in Rwanda’da dağ gorilleri üzerine gerçekleştirdiği kapsamlı araştırma, bu türün dünyada bilinirliğini artırdı. Ağaçların kesilmesi ve kaçak avlanma sebebiyle dağ gorillerinin popülasyonunun azalmasına karşı kampanya başlattı. Sayesinde pek çok kaçak avcı hala demir parmaklıklar arkasında.

İngiliz primatolog Jane Goodall, şempanzeler konusunda dünyanın en önde gelen uzmanı. Elli yıldan fazla süre Tanzanya ormanlarında primatları araştırdı, yıllar boyunca yorulmadan hayvan hakları için çalıştı.

Fossey’in goriller, Goodal’ın şempanzeler için yaptıklarını, Biruté Galdikas, Endonezya’da orangutanlar için yaptı. Galdikas’ın çalışmalarından önce çevrebilimciler orangutanlar hakkında çok az bilgiye sahipti. Yıllarca süren çalışma ve araştırmaları sayesinde orangutanları gündeme getirdi ve yasadışı kesilen ağaçlar yüzünden yok olma riski taşıyan doğal ortamlarının korunması için projelere öncelik verilmesini sağladı.

Vandana Shiva

Tohum çeşitliliğinin korunması üzerine çalışmalarıyla büyük tarım şirketlerinin üzerindeki spot ışıklarının yerel, organik üreticilere çevrilmesini sağlayan Hintli aktivist ve çevreci.

Navdanya adıyla kurduğu sivil toplum örgütü organik tarım ve tohum çeşitliliğini desteklemekte ve bu alanda çalışmalar yürütmektedir.

Marjory Stoneman Douglas

Marjory Stoneman Douglas, Florida’daki Everglades ekosistemini korumak üzerine yaptığı çalışmalarla tanınmakta.

Everglades: River of Grass kitabıyla dünyayı Everglades’in tropik sulak alanlardan oluşan özgün ekosistemi ile tanıştırdı.

Sylvia Earle

Sylvia Earle, okyanusların korunmasında çok büyük rol oynadı.

Denizbilimci ve dalgıç olan Earle, derin denizleri araştırma araçları geliştirdi. Okyanusların korunması için yorulmadan çalıştı ve dünyanın okyanuslarının önemi üzerine bilinirlik kampanyaları düzenledi.

Kendi sözleriyle, “İnsanlar okyanusların ne kadar önemli olduğunu ve günlük hayatlarımıza nasıl etki ettiğini anlarlarsa, okyanuslar uğruna değil de sırf kendileri için korumaya daha yatkın olacaktır.”

Gretchen Daily

Stanford Üniversitesi’nde Çevre Bilimi profesörü ve Çevre Koruma Merkezi yöneticisi olan Dr. Gretchen Daily doğaya verilen değeri artırma çalışmalarıyla ekolojistleri ve ekonomistleri bir araya getirdi.

Discover dergisindeki röportajında, “Çevreciler, politikacılara talep ve önerilerini iletme konusunda yetersizdi, ekonomistler ise insanlığın gidişatının bağımlı olduğu doğayı görmezden geliyordu” diyor.

Projeleri ile iki tarafı buluşturarak çevreyi korumayı hedefledi.

Majora Carter

Sürdürülebilir Güney Bronx (Sustainable South Bronx) kurucusu ve çevresel adalet savunucusu Majora Carter, Bronx bölgesindeki pek çok alanın sürdürülebilir şekilde restore edilmesini sağladı.

ABD’de ülke çapında düşük gelirli mahallelerde yeşil yaka eğitim seminerleri düzenledi.

Sürdürülebilir Güney Bronx ve Herkes İçin Yeşil (Green for All) projeleri ile kenar mahalleleri (ghetto) yeşillendirerek bilinçlendirmek ve kalkındırmak üzerine çalıştı.

Eileen Kampakuta Brown ve Eileen Wani Wingfield

1990’ların ortalarında Avustralya Aborjin yaşlıları Eileen Kampakuta Brown ve Eileen Wani Wingfield, Avustralya hükümetinin nükleer atıkları ülkenin güneyine atmasını engellediler.

Topluluklarındaki diğer kadınları örgütleyerek Kupa Piti Kung ka Tjuta Cooper Pedy Kadın Konseyi’ni oluşturdular ve nükleer karşıtı kampanyaya öncülük ettiler. Multi-milyar dolarlık nükleer projeyi durdurarak 2003 yılında Goldman Çevre Ödülü’ne layık bulundular.

Susan Solomon

1986 Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi’nde (NOAA) masa başında çalışan bir teorisyen iken Antarktika’nın üzerindeki olası ozon deliğinin araştırılması üzerine bir sunum üstlendi.

Dr. Solomon’un araştırması, ozon tabakasında oluşan delik üzerine yapılan araştırmalar araştırmalar için önemli rol oynadı ve bu deliğe insanların ürettiği ve tükettiği  floroklorokarbon olarak bilinen kimyasalların sebep olduğunun anlaşılmasını sağladı.

Terrie Williams

Kaliforniya Universitesi’nde Biyoloji profesörü olan Dr. Terrie Williams, kariyeri boyunca karadaki ve denizdeki yırtıcı canlıları araştırdı.

En çok yunusların ve diğer deniz memelilerinin tanınması ve anlaşılması için araştırma ve bilgisayar modelleme sistemleri geliştirmesi ile tanınıyor.

Julia “Kelebek” Hill

Takma adı “Kelebek” olan Julia Hill, 1500 yaşındaki Kaliforniya kızılçamının kesilmesine karşı aktivist eylemleri ile tanınıyor.

10 Aralık 1997’den 18 Aralık 1999’a kadar tam 738 gün boyunca 55 metre boyundaki Luna adlı kızılçamın üzerinde yaşayan Hill, Pacific Lumber Company’nin ağacı kesmesini engelledi.

Rana Söylemez