Küçük ölçekli aile çiftçilerine vizörden bakış: Dünyayı biz besliyoruz!

Farming Matter’s isimli dergide yayınlanan makaleyi  Yeşil Gazete gönüllü çevirmeni Sinem Ercan Güleç’n çevirisi ile paylaşıyoruz.

                                                                                    ***

Dünyayı Biz Besliyoruz (We Feed World) projesi, dünyadaki gıda üretiminin %70’ini karşılayan küçük ölçekli aile çiftçilerinin başarısını ve çeşitliliğini sunmayı amaçlayan küresel bir fotoğraf projesidir.

Bu proje, bir dizi mükemmel fotoğraf görüntüsü ve bunlara eşlik eden hikayeler aracılığıyla iklim değişikliğinden, biyo-çeşitliliğin kaybolmasına ve maden endüstrisinin yıkıcı etkilerine kadar, küresel sorunlar ve bu sorunların gıda sistemleri üzerine etkilerini bir araya getiriyor. Gaia Vakfı’nın öncülüğünde gerçekleştirilen proje, dünya çapında tanınmış 40’dan fazla fotoğrafçı ve sivil toplum kuruluşlarını bir araya getirerek, endüstriyel gıdalara ya da büyüyen dünya nüfusunu beslemek için GDO gibi kestirme çözümlere ihtiyacımız olduğu mitini çürütmeyi amaçlıyor.

Fotoğraf: Jordi Ruiz Cirera

Bu projede, gıda üretmek için bir dizi agro-ekolojik yöntemleri kullanan 6 farklı kıtada bulunan 50 sıra dışı topluluğun fotoğrafları sergileniyor. Biz bu yazıda size 4 farklı kıtadan, iklime uyumlu gıda sistemleri konusunda, değişen hava koşulları ve sosyal ve politik tehditlerin üstesinden gelmek için yaratıcı çözümler bulan dört farklı vaka çalışması sunuyoruz.

Arjantin

Yetmişli yaşlara ulaşmış Remo ve Irmina Kleiner çifti devrimci bir çift görüntüsü vermiyor, ancak Kleiner çifti diktatörce yönetilen Arjantin’deki köylülerin haklarını savunduktan sonra, on yılı aşkın bir süre hayatlarını koşuşturma içinde geçirdi ve dört çocuğunun ikisini ormanda dünyaya getirmek zorunda kaldı. Bugün, geniş bir aileye sahip olan ve on beş farklı aileden oluşan bir topluluğun etrafında bulunduğu Kleiner çifti, Arjantin’in Kuzey Doğu bölgesinde, genetiği değiştirilmiş soya fasulyesi yetiştiriciliği ile ünlü olduğu bilinen bir alanda, agro-ekolojik ve biyo-dinamik bir çiftlik işletiliyor.

Fotoğraf: Jordi Ruiz Cirera

Remo, istikrarlı bir gıda sistemi yaratmada çeşitliliğin değerini biliyor. Çiftliğinde geniş yelpazede süt ve işlenmiş ürünler üretiyor; tahıl çeşitleri, meyve, sığır ve farklı hayvanlar yetiştiriyor. Sıkıntılı zamanlarda elde ettiği başarılarının bir kanıtı olarak, son zamanlarda meydana gelen kasırga, kuraklık ve şiddetli yağışlara dayanma kabiliyeti sebebiyle Kleiner çiftliği yakın zamanda ödül kazandı. Bununla birlikte Remo, gerçek dayanışmanın sosyal bütünlük ve kolektif eylemden geldiğine inanıyor. Gezegenimizin karşı karşıya olduğu ani iklim değişikliklerinden hayatta kalmak isteyen toplulukların birlikte çalışması gerektiğini söylüyor.

Burkina Faso

Tindano Pabadou, Burkina Faso’nun doğusunda bulunan Bassieri köyünde kadınların işletmekte olduğu bir kooperatifi yönetiyor. Burada kadınlar kendi fikirlerini açıkça söyleyebiliyor ve hasat sonrası kazanılan paranın harcanması konusunda kararlar alıyor. Tindano, kooperatiften elde ettiği gelirle yeni bir ev bile satın aldı.

Fotoğraf: Andrew Esiebo

Ancak bu aşamaya gelene kadar Tindano zorlu bir mücadele verdi. Yedi yıl önce, Tindano ve köyündeki diğer kadınlar yetersiz gıda yüzünden öğünlerini geçiştirmeye zorlandılar. Burkina Faso’daki yanlış tarım uygulamaları ve kuraklık, toprak verimliliğini yok etti ve doğal kaynakları nüfusunun yetersiz beslenme ile karşı karşıya kaldığı noktaya kadar azalttı.

Bassieri gibi köylerde, “yarım ay” veya “zai çukurları” (yağmurun emilmesi için gübrelerin küçük deliklere yerleştirildiği alanlar) gibi yeni agro-ekolojik teknikler,  toprağı canlandırmaya ve ürünlerin suya tutunabilmesini sağlamaya başladı. Artan kuraklığa rağmen, şu anda yiyebilecekleri miktarda gıdaya sahip olmakla birlikte, piyasada satılabilecekleri ürünleri de bulunmakta.

 Amerika Birleşik Devletleri

Bundan birkaç yıl önce, Kaliforniyalı çiftçi Mas Masumoto, hayatını değiştiren bir kararla karşı karşıya kaldı. Babasının zamanında diktiği miras şeftali ağaçları hala güzel ve sulu şeftali veriyordu, ancak bu meyvelerin süpermarketlerin istediği gibi kırmızılı albenili renkleri yoktu. Ağaçları kestirmek için bir buldozer çağırdı, ancak Mas son anda kararını değiştirdi ve ağaçları kesmekten vazgeçti.

Fotoğraf: Carolyn Drake

Kimyasalların kullanıldığı ve tekdüzeliğin mevcut olduğu ticari bir yoldan gitmek yerine, Mas çiftliğini organik hale getirdi ve ürettiği şeftali kalitesini göstermek ve eski özlenen şeftali tadını yaşatmak için çiftçi pazarlarına ulaşarak farklı bir gıda hareketini benimsedi.

Günümüzde bu çiftlik Kaliforniya’da sadece meyve kalitesiyle değil, aynı zamanda çeşitli su tasarrufu teknikleri ve böceklere karşı akıllı kontrol yöntemleri ile biliniyor. Mas’ın çiftliği, Kaliforniya’da yaşanan son kuraklığa komşularına oranla daha iyi dayanabildi. Mas, “Organik tarım uyum yeteneğine dayanıyor; buna karşın endüstriyel tarım kontrolü esas alıyor” diyor.

Endonezya

Topluluk lideri Maria Loretta, Likotuden’deki 30 hektarlık araziyi Doğu Flores’teki en verimli alanlardan biri haline getiren ilk süpürge darısı (sorgum) tohumlarını bulmak için biraz araştırma yaptı. Endonezya’da bir zamanlar çoğu yerde yetiştirilen bu bitki, hükümetin çiftçileri pirinç ve mısır yetiştirmeye teşvik etmesi ve onlara kimyasal gübre vermesinden sonra ortadan kayboldu. Maria, kendisi süpürge darısı yetiştirecek kadar tohum bulana dek köyleri gezdi, yaşlı kişiler ile konuşarak kimin bu ürünü hatırladığını ve hala elinde tohum bulundurduğunu araştırdı.

Fotoğraf: Martin Westlake

Süpürge darısı emeğe dayalı bir hasat sürecine sahip olmasına rağmen, az su ister ve kayalık arazilerde bile yetiştirilebilir. Bu durum, iklim değişikliği nedeniyle yağış miktarının azaldığı yerlerde, bu bitkiyi geleceğin kilit ekinlerinden biri haline getiriyor. Ayrıca, pirinç ve mısırdan daha besleyici olan bu ekin, obezite ile ilgili hastalık riskini azaltmaktadır. Süpürge darısı, bölgede tarımla uğraşan 62 ailenin, kuraklığın yıkıcı etkilerinden, borç ve yoksulluk döngüsünden, kimyasal gübre ve böcek ilaçlarına bağımlı olmalarından kurtulmalarını sağladı. Atalarının bu ürünü nasıl yetiştirdiğini öğrenmek, onlara istedikleri geleceği yaratmak için ihtiyaç duydukları gıda egemenliğini getirdi.

Makalenin İngilizce Orjinali

Makalenin yayınlandığı dergi

Yeşil Gazete için çeviren: Sinem Ercan Güleç

(Yeşil Gazete, Farming Matters)