By Mersin’de bir yıla yayılan zaman zarfında hazırlıklarını sürdüren gıda topluluğu ÇİTTA (Çukurova İnsan Tohum Toprak Atölyeleri) bünyesindeki kuruluş çalışmalarında son noktaya geldi.
Kültürhane’de 2,5 aydır devam eden ve 15 günde 1 Perşembe akşamları gerçekleştirilen Ekoloji Buluşmaları’nın 5.sinde kurulacak gıda topluluğunun yol güzergahını bir parça aydınlatabilmek amacı ile Boğaziçi Üniversitesi’nden Zeynep Kadirbeyoğlu, BÜKOOP (Boğaziçi Mensupları Tüketim Kooperatifi) deneyimini aktardı.
İklim değişikliğinin ensemizde olduğu yaşadığımız günlerin de etkisi ile karbon ayak izine artı katkının önüne geçebilmek adına Skype üzerinden Kültürhane’deki söyleyişe katılan Kadirbeyoğlu, gıda topluluğunun çekirdeğini oluşturan 30’a yakın kişiye başlangıcından bugüne BÜKOOP macerasını aktarırken diğer gıda topluluklarına dair bilgiler de verdi.
19:00’da başlayan söyleşiye BÜKOOP’un kuruluş amacının günümüz tarım sisteminin arazlarına bir nebze olsun çözüm bulabilmek olduğunu söyleyerek başlayan Kadirbeyoğlu, kooperatifin kurulmasının bir Eğitim-Sen eyleminin hemen ardından gündeme geldiğini, Çiftçi-Sen başkanı Abdullah Aysu’nun ilk günden bu yana kendilerine yol gösterici anlamında yanlarında olduğunu belirtti.
Kültürhane’de her 15 günde 1 Perşembe akşamları düzenlenen Ekoloji Buluşmaları ilgi ile takip ediliyor
Kooperatifin 2009 Aralık ayında kurulduğunu söyleyen Zeynep Kadirbeyoğlu, 200 kadar üyesi bulunan BÜKOOP’ten üye olmayanların da faydalanabildiğini aktardı.
BÜKOOP’un mekanı Baraka
BÜKOOP’un mekanı Baraka’dan da söz eden Kadirbeyoğlu, “Mekanımız Baraka, BÜKOOP’lular kimlerdir. Akademik, idari personel ve öğrenciler. Başlangıçta sınırlı sayıda ürün ve sınırlı sayıda tüketici ile başladık. Aylık siparişler üzerinden adım attık. Dönüm noktamız ise ikinci sene sonrası ürünn bandımıza sütü de eklememi oldu. Bu dönemden itibaren Baraka’dan direkt satış yöntemine başladık. Bu Baraka’nın bir bakkal dükkanı, alışveriş mekanı olduğu izlenimini uyandırmasın. Böyle düşünenler de var ama şahsi düşüncem oranın bir müşterekler ortamı olması. Türetici noktası da diyebilirim. Üreticiler ile sohbet etme imkanı da bulabiyorsunuz. Ürünleri orada kendimi de paketleyebiliyoruz. Bunun yanısıra üretim sürecini de anlamaya çalışıyoruz. Sözün özü üretici ile yarı üreticinin (yani BÜKOOP’lular) buluşma yeri aslen Baraka.”
Türkiye’deki Üreticiden Türeticiye Gıda Toplulukları Şeması (Zeynep Kadirbeyoglu ve Nazlı Konya. 2017. “Alternative Food Initiatives in Turkey” Fikret Adaman, Bengi Akbulut ve Murat Arsel (der), Neoliberal Turkey and its Discontents: Economic Policy and the Environment Under Erdogan. London: IB. Tauru)
70 küsur ürünün bulunduğu BÜKOOP’te her ürünün bir sorumlusu olduğunu belirten Kadirbeyoğlu, sadece ürünlerin değil kooperatifteki tüm süreçlerin de ayrı ayrı sorumluları olduğunu kaydetti. Ürün sorumluları Baraka’daki ürünlerin arz – talep dengesini sağlamakla görevli iken süreç sorumluları da Baraka nöbetlerini kimin tutacağından, Baraka’nın sıhhi düzenine kadar tüm işlemlerdem mesul.
BÜKOOP’ta ücretli olması bir zorunluluk olan mali müşavir dışında herkesin gönüllü olduğunu da söyleyen Zeynep Kadirbeyoğlu, “Toplantılarımızda her karar tam demokrasi kullanılarak alınıyor. Herkesin söz hakkı var. Herhangi bir moderatör yok. Baraka’nın ilk günlerinde temizlik konusu önemli bir gündemimiz oldu. Baraka için ücretli birini mi bulsak derken toplantılarda bunun kooperatifin ruhuna aykırı olacağı kararı çıktı. Bu noktadan da “Uzun Cumartesi” etkinliğini ortaya çıkardık. Her ayın ilk Cumartesi günü saat 11:00’de Baraka’da buluşuyor ve imece usülü ile temizlik işini çözüyoruz. Uzun Cumartesi’de biz Baraka’da olduğumuzdan satış da o gün gerçekleştirilebiliyor”
En büyük sorun kargo masrafları
Kooperatifte en büyük sıkıntılarının kargo masrafları olduğunu da dile getiren Kadirbeyoğlu, Boğaziçi Üniversitesi kampüsünün değişik kesimlerinin de birarada iş yapmalarını sağladıklarını, niyetlerinin gıda ve tarım politikalarına yapıcı müdahalelerde bulunabilmek olduğunu söyledi.
Söyleşi sonrası şehirler arası ve teknoloji destekli bir anı fotoğrafı
Skype üzerinden aktardığı BÜKOOP sunumunu, “Dayanışma, sağlık, adalet ve afiyet dolu günler” diyerek noktalan Zeynep Kadirbeyoğlu, Mersin Gıda Topluluğu girişimi diyebileceğimiz katılımcıların da sorularını yanıtladı. Bir soru üzerine kooperatifin sadece bir yöntem olduğunu, bundan başka pek çok alternatif bulunduğunu kaydeden Kadirbeyoğlu, “Kimi gıda topluluklarında hiçbir resmi statü yok. Biz üniversite olduğumuz için resmi olmak zorunda idik. BÜKOOP’ta önceliğimiz ilaçsız ve organik ürün tüketmek olmadı. Bizim gayemiz üreticiyi desteklemek yönünde gelişti. Ama tabi ilaçsız ve organik önceliğimiz yok derken bunun da kıstasları var. Şu an mevcut ürünlerimizde organik olan da var olmayan da var, iyi üretim ile üretilen de var, adil üretim ile üretilen de var. Sistemimiz üreticiye güven üzerinden yürüyor. Üreticilerimizi Baraka’ya davet ediyoruz ya da biz üreticilerimizi ziyarete gidebiliyoruz. Üretim sürecini de onlardan dinleyerek öğreniyoruz. Güvenemeyeceğimiz üretici ile devam etmemeyi tercih ederiz.” dedi.
Mersin Gıda Topluluğu’ndan üretici ziyareti
Zeynep Kadirbeyoğlu’nun Kültürhane’nin üst katında gerekleşen söyleşisinin ardından aşağıki kafetarya bölümüne geçen Mersin Gıda Topluluğu Girişimi üyeleri kendi topluluklarının gelişimi üzerine bir görüşme yaptı. Hali hazırda kurulan whatsapp grubunda 40’tan fazla kişi bulunuyor ve ilk siparişler de alınmaya geçtiğimiz haftalarda başladı.
Mersin Gıda Topluluğu girişimi söyleşi sonrası yol haritasına dair yuvarlak masa toplantısında
Önümüzdeki hafta Perşembe günü saat 18:00’de Kültürhane’de gıda topluluğunun yol haritası için bir toplantıyı da gündemine alan Mersin Gıda Topluluğu girişimi üyeleri Adana’daki gıda topluluğunun üreticisi Ali Çelik’ten gelen davet üzerine 24 Aralık Pazar günü üreticiye bir ziyaret de gerçekleştirecek.
Fotoğraflar: Ulaş Bayraktar, Ali Sesal, Alper Tolga Akkuş, Gülay Sarıkaya
Haber: Alper Tolga Akkuş
(Yeşil Gazete)
Comments