By Bonn iklim zirvesini yerinde takip eden Damian Carrington‘ın Guardian’da yayınlanan haberini Yeşil Gazete gönüllü çevirmeni Oğuzhan Yaman’nın çevirisi ile paylaşıyoruz
***
Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN), aralarında Büyük Bariyer Resifi ve Avrupa’daki muhteşem Karst Mağaraları’nın da bulunduğu, küresel ısınmadan dolayı ciddi risk altında olan birtakım doğal dünya mirası alanı sayısının üç senede iki katına çıktığını açıkladı.
İklim değişikliği ABD’deki Everglades Ulusal Parkı’ndan Avustralya’daki Büyük Bariyer Resifi’ne, en önemli doğa harikalarının birçoğunu yok ediyor.
IUCN’nin yayınladığı yeni rapor, küresel ısınmadan dolayı hasar gören ve risk altında olan dünya doğal mirası alanı sayısının geçtiğimiz üç senede neredeyse iki katına çıkarak 62’ye yükseldiğini ortaya koyuyor.
Küresel ısınmadan dolayı 63 doğal dünya doğal mirası hasar gördü
Yüksek risk taşıyanlar arasında, Galapagos Adaları’ndan Orta Amazon’a simgeleşmiş mekânlar veya Macaristan ve Slovakya’daki Karst Mağaraları ile Meksika’daki kral kelebeği arazileri gibi daha az bilinen fakat aynı ölçüde heyecan verici ve eşsiz alanlar bulunuyor.
Fotoğraf 1: Meksika, Michoacan’daki Kral kelebekleri
Özellikle mercan resifleri, Kuzey Yarımküre’nin en büyük resifinin bulunduğu Seyşeller’den Belize’ye kadar olan alanda, yükselen okyanus sıcaklıklarından kötü bir şekilde etkilendi. Küresel ısınma ayrıca, Tanzanya’daki Klimanjaro’dan Kanada’daki Rocky Dağları’na ve en büyük Alp buzuluna ev sahipliği yapan İsviçre Alpleri Jungfrau-Aletsch’e kadar tüm dağ buzullarının hızla küçülmesine sebep oluyor.
Hasar gören diğer ekosistemler ise, okyanus ısınırken deniz seviyesinin yükseldiği ve tuzlu suyun girdiği Everglades gibi sulak alanlar. Bengal Körfezi’ndeki Ganj, Brahmaputra ve Meghna nehirleri deltasındaki Sundarbans mangrov ormanındaki iki ada çoktan su altında kaldı ve bir düzine dahası tehdit altında. Şiddetli fırtınalar da tahribat riskini artırıyor.
Artan sayıda kontrol edilemeyen yangınlar, Güney Afrika’nın Cape bölgesindeki Fynbos çiçeklerine ve Meksika’daki Kral kelebeği arazisine zarar veriyor. Başka bir yerde; Çinghay-Tibet platosundaki 4 bin 500 metre rakımlı ve daha yeni duyurulan Qinghai Hoh Xil miras alanında, ısınma ‘sürekli don’u eritiyor. Bilhassa Avustralya bu zararlara maruz kalıyor. Çünkü Batı Avustralya’daki Gondwana yağmur ormanlarından Shark Koyu ve Fraser ile Macquarie gibi adalarına kadar, iklim değişikliği hasarının ‘yüksek’ veya ‘çok yüksek’ risk olarak derecelendirildiği 10 doğal miras alanına sahip.
Fotoğraf 2: Everglades Ulusal Parkı, Florida’daki bir milli parktır. Bu park, ABD’deki en büyük astropikal bakir bölgedir
Dünya miras alanlarının korunması, Paris Anlaşması taraflarının sorumluluğu
Yeni IUCN raporu; dünya milletlerinin, bir dönüm noktası olan 2015 Paris anlaşmasını faaliyete geçirmeye çalıştıkları Almanya, Bonn’da düzenlenen BM iklim zirvesinde yayımlandı.
Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği IUCN Genel Müdürü Inger Andersen: “Dünya miras alanlarının korunması, Paris anlaşmasını imzalamış hükümetlerin uluslararası bir sorumluluğudur. Bu rapor onlara açık bir mesaj veriyor: İklim değişikliği hızlı bir şekilde ilerliyor ve gezegenimizin en güzel hazinelerine karşı hiç affı yok. Bu durum, Paris anlaşmasını uygulamak için, ısrarlı ve istekli ulusal yükümlülüklerin ve eylemlerin gerekliliğini önemle vurguluyor” diyor.
İklim değişikliği, dünyanın 241 doğal miras alanının yaklaşık üçte birinin hasar görmesine yol açan, yabancı tür istilasının en büyük tehdit olduğu bir dizi etkenden biri. Küresel ısınmanın ardından ise, sürdürülemez turizm ile onu takip eden yasa dışı avlanma ve yapılaşma gibi diğer problemler geliyor.
Küresel ısınma engellenemezse 55 dünya doğal mirası daha zarar görecek
Birleşik Krallık veliahtı ve uzun süreli bir çevreci olan Prens Charles: “Gerçek şu ki, iklim değişikliği en hızlı büyüyen tehdit olarak kabul edilmeye başlıyor, etkileri hâlihazırda birçok miras alanında gözle görülür halde. Bu rapor, iklim değişikliğine karşı verilecek küresel tepkiyi hızlandırmanın acil ihtiyacını vurguluyor” diyor. Isınma engellenmediği takdirde, gelecekte dünya genelinde 55 miras alanının daha iklim değişikliği tarafından zarar görmesi bekleniyor.
IUCN’nin Dünya Mirası Programı yöneticisi Tim Badman: “Dünya doğal mirası alanları, yerel ekonomileri ve geçim kaynaklarını desteklemesi açısından da hayati bir rol oynuyor, bu nedenle onların yok olması olağanüstü güzellikleri ve doğal önemlerinin ötesine geçen yıkıcı sonuçlara yol açabilir. Örneğin, Peru’nun Huascarán Ulusal Parkı’nda eriyen buzullar, insanların su rezervlerini etkiliyor” diyor.
Raporda, doğanın en değerli alanlarının tahribatının üstesinden gelinebileceğini gösteren birkaç başarı öyküsü de var. Örneğin, Fildişi Sahilleri’ndeki Comoé Ulusal Parkı’ndaki anlaşmazlıkların ardından, daha iyi bir yönetim ve uluslararası destek sayesinde fil ve şempanze popülasyonları düzelme gösterdi.
Fakat genelde, iyi durumdaki miras alanlarının sayısı azaldı, bu da Andersen’i şu soruyu sormaya itiyor: “Eğer dünyanın en değerli doğal bölgeleri için en yüksek nitelikte koruma sağlayamıyorsak, bu durum, Paris anlaşması da dâhil olmak üzere, gezegene karşı ortak yükümlülüklerimizi yerine getirme becerimiz hakkında nasıl bir fikir verecek?”
Haberin İngilizce Orjinali
Muhabir: Damian Carrington
Yeşil Gazete için çeviren: Oğuzhan Yaman
(Yeşil Gazete, Guardian)
Comments