İklim KriziManşetUncategorized

İklim bilimci Dr. Michael E. Mann: “İklim değişikliği Harvey kasırgasının şiddetini ve tahrip gücünü artırdı.”

0

ABD’nin Teksas eyaletinde etkili olan Harvey kasırgası Corpus Christi, Rockport, Houston gibi kent ve kasabalarda şiddetli rüzgâr ve görülmemiş yağış ve seller nedeniyle en az beş kişinin ölümüne ve büyük tahribata neden olurken, kasırganın iklim değişikliğiyle bağlantısına dair yorumlar gelmeye devam ediyor.

Penn State Üniversitesinden iklim bilimci Michael E. Mann, facebook sayfasında konuyla ilgili yaptığı açıklamada kasırganın şiddetinin artmasında iklim değişikliği etkilerini görebileceğimizi, deniz seviyelerindeki yükselme ve okyanus sıcaklığının artmasının bu duruma neden olduğunu söyledi. İklim değişikliğinin kanıtlanmasında önemli yeri olan hokey sopası grafiğini geliştiren bilim insanlarından biri olan Mann, 2009’da bazı iklim bilimcilerin emaillerinin çalınmasıyla tasarlanan ve Climategate adı verilen komploda itibarsızlaştırılmaya çalışılan iklim bilimciler arasında yer alıyordu.

Michael E. Mann’in Harvey kasırgasıyla iklim değişikliği bağlantısının arka planına dair verdiği bilgiler şöyle:

“Harvey Kasırgası ve iklim değişikliği arasındaki bağlantı hakkında neler söyleyebiliriz?

Kasırganın, iklim değişikliği sebebiyle oluştuğunu söyleyemesek de, can ve mal kaybı yaratabilecek ölçüde kasırganın şiddetinin artmasında iklim değişikliği etkilerini görebiliriz. Örneğin, iklim değişikliğine atfedilen deniz seviyesindeki artışa bakıldığında, geçtiğimiz birkaç on yılda 15 cm kadar yükselme görülmektedir, ki bu artışın bir kısmında, petrol sondajı gibi insan kaynaklı faaliyetler sonucu meydana gelen kıyı çökmelerinin de etkisi vardır. Bu durum, geçtiğimiz yıllara göre kasırganın yaklaşık 15 cm daha yüksekten başlamasına ve taşkın riskinin artmasına sebep olmuştur.

1880’den 2010’a deniz seviyelerinde yükselme

Bunlara ek olarak, bölgede deniz yüzeyi sıcaklıklığı da geçtiğimiz yıllara göre 0,5 oC artmış vaziyettedir. Termodinamik ilişki olarak bilinen Clausius-Clapeyron denklemi bize, bu miktarda bir sıcaklık artışının atmosfer nem oranında neredeyse %3’lük bir artış olarak yansıyacağını göstermektedir. Harvey’in başladığı alandaki deniz yüzeyi sıcaklığı, o günkü ortalama sıcaklıktan 0,5-1 oC daha sıcaktı, bu da bir kaç on yıl önceki ortalama sıcaklıktan 1-1,5 oC daha sıcak olduğu anlamına geliyor. Bu da atmosferde %3-5 oranında daha fazla nem olması demektir. Daha fazla nem demek, daha kuvvetli sağanak yağışlar ve sel olayları demektir. Houstan’da yaşanan yıkıcı sel olayının sorumlusu da kıyı taşkını ve şiddetli sağanak yağışıdır.

1975-2015 arası Meksika Körfezi’nde deniz suyunda ısınma

Sadece Meksika körfezindeki deniz yüzeyi sıcak değil, Harvey kıyıya yaklaşırken onu besleyerek etkisinin rekor seviyede artmasına sebep olan derin bir sıcak su tabakası var. Yani insan etkisiyle oluşan ısınma, okyanus suyunun sadece yüzeyine değil, daha derin su katmanlarına da nüfuz ederek, su sıcaklığının Körfez’de ve okyanusun daha genelinde artmasına neden oluyor.

16 Ağustos 2017’de demiz suyu sıcaklık anomalisi

Bu yüzden, kesin bir şekilde söylenebilir ki, insan kaynaklı sıcaklık artışı olmasaydı, Harvey’in etkisi bu denli yıkıcı olmayabilirdi; bu da iklim değişikliğinin etkisiyle daha şiddetli rüzgarın, rüzgara bağlı daha fazla tahribatın ve daha yüksek fırtına dalgalarının (storm surge), olması anlamına geliyor. Bir örnek olarak iklim değişikliğinin New York’ta fırtına dalgalarının daha yıkıcı olma riskini dramatik şekilde artırarak Sandy süper fırtınası gibi yıkıcı olayların daha olası hale geldiğini göstermiştik.

Son olarak, Harvey’i böylesine yıkıcı bir fırtına haline getiren sebeplerden biri de, fırtınanın kıyının hemen yakınında durması. Bu durum, fırtınanın Houston ve çevresini bitene kadar bir kaç gün sürecek şekilde etkisi altına almasına  ve bir metreyi geçen yağış miktarına neden oldu. Fırtınanın kıyıda durması, çok zayıf hakim rüzgârların fırtınayı denize yönlendirememelerinden kaynaklanıyor ve sonuçta, onun etrafında dönmesine ve doğrultusu olmadan ileri geri hareket etmesine sebebiyet veriyor. Bu tür bir hava sistemi, ABD’de şu sıralar genişçe bir alana etki eden subtropikal yüksek basınç sistemi ile ilintili ve bu sistem, iklim değişikliğinin insan etkilerini ortaya koyan simülasyonlarda öngörülen bir oluşum.

Son olarak daha belli belirsiz de olsa ilintili olan bir diğer durum, hava anomalilerinin (hem yüksek basınçlı kuru sıcak bölgelerde hem de düşük basınçlı fırtınalı/yağışlı bölgelerde) bir yerde bir çok gün sabit kaldığı bu tür çok ısrarcı, neredeyse ‘durağan’ yaz hava modellerinin insan kaynaklı iklim değişikliği tarafından tetiklendiğidir. Bu konuda yakın zamanda bir makale yayınlamıştık.

Sonuç olarak, iklim değişikliğinin Harvey kasırgasına neden olduğunu söyleyemesek de (bu kötü sorulmuş bir soru olurdu), hasar riskini ve can kaybını fazlasıyla yükselttiğini ve kasırganın çeşitli niteliklerini tetiklediğini söyleyebiliriz. İklim değişikliği, Harvey kasırgasının etkisini artırarak kötüleştirmiştir.”

(Yeşil Gazete)

More in İklim Krizi

You may also like

Comments

Comments are closed.