[Babil’den Sonra] Büyük Baba Elliot

New Orleans sokaklarının simgesi olan bu sevimli ihtiyar müzisyeni 1980’li yıllarda kentin sakinleri Remus Amca veya Küçük Elliot adıyla tanımışlar. Ben onu Grandpa (Büyük Baba) Elliot olarak tanıdım. İnternetin hayatıma daha çok girdiği 2000’li yılların sonuna doğru Youtube’da müzik avına çıktığım günlerde karşıma çıktı bu pamuk helvası sakallı ihtiyar müzisyen.

Elliot, 1944’de New Orleans’ın yoksul semtlerinden Lafitte mahallesinde dünyaya gelmiş. Yaşam koşullarının ağırlığını çok küçük yaşlarda sığındığı müzikle hafifletmiş. Amcası, Lloyd Washington ile birlikte çalışan bir müzisyenmiş ve sık sık küçük Eliiot’u çaldıkları kulübe, Dew Drop Inn’e götürürmüş. İlk ağız armonikasını da amcası hediye etmiş. Armonikanın sesine âşık olmuş ve müzik tutkunu annesinin evde hiç kapanmayan radyosundan dinlediği müzikleri armonikasıyla çalmaya çalışarak sürdürmüş bu tutkusunu.

6-7 yaşlarında üvey babasını terk ederek annesiyle birlikte, Broadway’e, New York’a gitmişler. New York’ta birlikte yaşadıkları adam bir gece her ikisini birden dövmüş ve annesi bu olay sonrası hayatını kaybetmiş. Büyükannesi onu New Orleans’a geri getirmiş.

İlerleyen yıllarda yerel kulüplerde Soul müzisyenliği yapmış.

1960’lı yılların başında ailesiyle yeniden New York’a taşınmışlar. Orada Harmonika Kralı olarak ünlenmeye başlamış. Uzun yıllar birçok müzisyenle ve müzik gruplarıyla birlikte sahne almış, turnelere çıkmış, plak kayıtlarında yer almış.

1980’li yılların başlarında görme yetisini kaybetmeye başlamış. New York müzik sektöründen de pek hoşnut değilmiş artık, New Orleans’a geri dönmüş ve müziğini bu kez sokaklara taşımış. Fransız mahallesinde, Toulouse caddesinde bir köşe başında gitarist Michael Stone ile birlikte çalmaya başlamışlar. Bu ikili The New York Times’a da konu olmuş. Sonra birçok müzisyenle uzun yıllar sokak şarkıcılığı yapmaya devam etmiş.

2002’de Amerikalı ses mühendisi ve yapımcı Mark Johnson, Ran Williams ve Whitney Kroenke ile birlikte Amerika sokaklarının nabzını tutmak için bir mobil kayıt stüdyosu ve kamera ile yola çıkmışlar.

Bu çalışma ilerleyen yıllarda müzik aracılığıyla dünyayı birleştirmek, küresel barışa-toplumsal dönüşüme pozitif ilham vermek- geliştirmek için bir multimedya projesine dönüşmüş: Playing For Change. Bu proje bağlamında Johnson ekibiyle birlikte dünyanın dört bir tarafından sokak şarkıcılarının performanslarını kaydetmeye başlamış. New Orleans başta olmak üzere, Barcelona, Güney Afrika, Hindistan, Nepal, Ortadoğu, İrlanda ve daha birçok ülkeye seyahat etmiş. Buralardan seçilmiş, milyar dolarlık müzik piyasasına bulaşmamış, en iyi bildikleri işi, sadece müziği yapan, farklı kültürlerden gelen usta müzisyenler aynı şarkıyı kendi yorumlarıyla seslendirmişler ve sonra bu kayıtlar stüdyoya girip birleştirilmiş. Ortaya nefis armoniler çıkmış.

Bu multimedya projesi 2008’de dünyada gelişmekte olan ülkelerdeki çocuklar için müzik ve sanat okulları kuran, kâr amacı gütmeyen bir vakıfa dönüşmüş. Bugüne kadar 3 müzik okulu kurulmuş ve 12 tane de müzik programı gerçekleştirilmiş. Bu vakıfa vakfın sitesine girip, üye olarak, ürünler satın alarak destek olabilirsiniz. Projenin bugüne kadar yapılan bütün video kayıtlarını da buradan izleyebilirsiniz: www.playingforchange.com

https://youtu.be/oiPzU75P9FA

Büyükbaba Elliot, 2009’da New Orleans’da, Royal Caddesi’nde kaydedilen Stand By Me şarkısı ile bir anda dünyanın dört bir tarafında tanınan bir müzisyen haline gelmiş. Bu video bugün 105 milyona yaklaşan sayıda insan tarafında izlenmiş. Büyükbabayı ben de ilk kez bu videoda dinledim ve büyülendim. Mavi askılı kot tulumu, hasır şapkası, görmeyen gözlerini örten bir camı düşmüş gözlüğü, armonikası ve nefis sesiyle onu tanıdım ve takip etmeye başladım.

Bu videoyu takip eden günlerde PFC projesinde yer alan Grandpa Elliot (USA), Titi Tsira (Güney Afrika), Tal Ben Ari “Tula” (İsrail), Roberto Luti (İtalya), Paulo Heman (Brezilya), Peter Buneta (USA), Vasti Jackson (USA), Pablo Correa (Kolombiya), Mermans Mosengo (Kongo), Louis Mhlanga (Zimbabve), Keiko Komaki (Japonya), Juan Carlos Portillo (Portekiz), Jason Tamba (Kongo), Cortney “Bam” Diedrick (Jamaika), Clarence Baker (Hollanda), Mathieu Auprita (Fransa) birlikte küresel barış bandosu The Playing For Change Band’i kurmuşlar. Televizyonların ve basının da ilgisini çeken bu grupla ilk kez Los Angeles’ın Dodger Stadyumu’nda 40 bin kişiye bir konser vermişler. Bu konseri dünyanın birçok yerinde gerçekleştirilen konserler izlemiş.

Bugün 16:00’da Açık Radyo 94.9’da “Babil’den Sonra” programında The Playing for Change Band’den şarkılar dinleteceğim.

Mark Johnson için Elliot’un New York müzik piyasasında yaşadığı hayal kırıklığından sonra onun hayatını değiştiren, yeniden sahnelere taşıyan isim oldu diyebiliriz. Büyükbaba Elliot, Playing For Change’in birçok videosunda yer aldı. Bir anlamda bu projenin gerçek anlamda da büyükbabası oldu.

Video: You Can Rich Me https://youtu.be/ZRPYoNyORtc

Dünya bugün karabasan günlerden geçiyor. Savaşlar, adaletsizlik, yoksulluk, açlık, iklim değişikliği, göçler… daha iyi bir dünyayı müjdelemiyorlar. Ama umut hala var ve belki de dünyayı gelecekte müzik kurtaracak; Babil’den sonra ayrılan diller- kültürler birbirlerini bu kez belki de müziğin ortak diliyle anlayacaklar. Tıpkı bu projede olduğu gibi, dünyanın herhangi bir yerinde, belki de birbirini hiç tanımamış, hiçbir zaman da tanıma şansı olmayacak milyonlarca insan, tıpkı dünyanın sokak müzisyenleri gibi aynı şarkının tınısında birleşecekler, şarkının bir yerlerinde birbirlerine gülümseyecekler.

Evet dünya pek de iyiye gitmiyor ama umut hala rüzgâra bırakılmış bu şarkılarda yaşıyor ve belki de geleceğe dair sorularımızın cevapları da rüzgârın önünde yer yüzünü dolaşan bu şarkıların sözlerinde saklı, kim bilir?

2011’den bugüne her yıl 1 Eylül Dünya Barış Günü’ne en yakın cumartesi günü dünyada Playing For Change Günü olarak kutlanıyor. Bugüne kadar birçok ülkede binden fazla etkinliklerle kutlanan bugün umarım bir gün Türkiye’de de kutlanır.