Güneş enerjisi kömürü tahmin ettiğinizden de çabuk yenebilir

Jess Shankleman ve Hayley Warren tarafından Bloomberg‘de yayınlanan yazıyı Yeşil Gazete yazarı Ali Serdar Gültekin‘in çevirisiyle paylaşıyoruz.

***

Bir zamanlar çok pahalı olduğu için sadece uzay mekiklerinde kullanılan güneş enerjisi o denli ucuzluyor ki, kömürü hatta doğal gazı beklenenden dana önce bile iflasa sürükleyebilir.

Bu, 2040 yılında elektrik piyasasının ne yöne evrileceğine dair öngörüde bulunan Bloomberg’in New Energy Finance’sının (Yeni Enerji Finansı) sonucu. Araştırma grubunun hesapladığı üzere güneş enerjisi Almanya ve ABD’de yeni kömür santralleriyle rekabet edebilir durumda ve 2021 yılına gelindiğinden bunu Çin ve Hindistan gibi büyüyen pazarlarda da yapabilecek.

Çin’in kömür enerjisinde kırılma noktası. Kaynak: BNEF

Senaryonun ileri sürdüğü üzere, yeşil enerji birçok uzmanın beklediğinden daha hızlı kök salıyor. Yeşil enerjinin kök salması, Uluslararası Enerji Ajansının gelecek on yıllar boyunca fosil yakıt kaynaklı küresel karbon dioksit salınımlarının artacağına dair öngörünün aksine 2026 yılından sonra salınımlarının azalacağı anlamına gelebilir.

Londra’daki BNEF araştırmacılarından biri ve raporun başyazarı olan Seb Henbest “Yeni teknolojilerin maliyetleri öyle bir şekilde düşüyor ki, artık bu ne zaman değil eğer sorusu” diyor.

Raporun 2040 için öngördükleri:

Çin ve Hindistan enerji üretiminden en büyük pazar haline gelerek 4 trilyon $ başka bir deyişle enerji sektörünün tüm yatırımının %39’unu çekecek.
Şimdiye değin en pahalı ana akım yenilebilir teknoloji olan kıyıdan açıkta rüzgâr çiftliklerinin maliyetlerinin %71 oranında azalması denize kurulu türbinlerin enerji üretiminde bir başka rakip olmasını sağlayacak.
Lityum iyon bataryalara en azından 239 milyar yatırım yapılacak. Bu şekilde enerji depolama birimleri konutları ve güç şebekesini beslemenin etkili bir yöntemi olacak ve elektrikli taşıtların kullanımı yaygınlaşacak.
Doğal gaz 804 milyar $ daha yatarım çekerek üretim kapasitesini %16 arttıracak ve yakıt odaklılığı sürekli olmayan rüzgâr ve güneş gibi kaynaklara gittikçe daha bağımlı hale gelen dengeli bir şebekeye çevirecek.

2040 yılında enerjinin %34’ü güneş ve rüzgardan gelecek. Kaynak: Bloomberg New Energy Finance

BNEF’in yenilebilirler ve onların fosil yakıtlar üzerindeki etkileri hakkında sonuçları çok dramatik. Günümüzde güneş panellerinden elektrik üretimi maliyeti, 2009’daki maliyetin dörtte birine eşit ve büyük ihtimalle 2040 yılında %66 daha ucuzlamış olacak. Karasal rüzgâr jeneratörlerinin maliyetleri geçen 8 yıl içinde yüzde 30 düştü ve BNEF’in öngörüsüne göre maliyetler %47 daha azalacak.

Bu şu anlama geliyor ki, kömürlü termik santralleri süratle inşa eden Çin ve Hindistan gibi yerlerde 2020’li yıllarda güneş ucuz elektrik sağlamaya başlayacak.

“Bu taşma noktaları daha önce de hep yaşanıyordu ve bu teknolojinin önceden düşündüğümüzden daha ucuzladığını inkâr edemeyiz” diyor Henbest.

Güneş enerjisi maliyeti 2040 yılında ABD’de %67, Japonya’da %85 azalacak. Kaynak: Bloomberg New Energy Finance

BNEF’ye göre, muhtemelen iptal edilecek 369 GW’lık projeleriyle en büyük kurban kömür olabilir. Bu değer yaklaşık olarak Almanya ve Brazilya’nın toplam enerji üretim kapasitesine eşit.

Başkan Donald Trump’ın fosil yakıtları destekleme girişimlerine rağmen ABD’deki kömür kapasitesi de altüst olacak. BNEF, eski santrallerin devreden çıkarılması ve daha ucuz ve daha az kirleten gaz ya da yenilenebilir kaynaklarla değiştirilmeleri ardından 2040 yılına gelindiğinde ABD’nin kömür kapasitesinin şimdikinin yarısı olacağını beklemekte.

Çevre yasaları fosil yakıtların tüketim maliyetlerini arttırdıkça, Avrupa’da fosil yakıt kapasitesi yüzde 87 oranında azalacak. BNEF’in beklentisine göre hükümetlerin salınımları azaltmak için Paris İklim Antlaşmasında verdikleri sözleri gerçekleştirmek için çalışmaya başladıklarında, 2026 civarında dünyanın kömüre açlığı azalacak.

Kömürlü termik santral kapasitesi ABD ve Avrupa’da gelecek birkaç on yıl içinde azalacak. Kaynak: Bloomberg New Enegy Finance

“Bir başkanın görev süresinin ötesinde, Donald Trump küresel enerji sektörünün yapısını tek elden değiştiremez” diyor Henbest.

Anlatıldığı üzere, sıfır salınım teknolojilerinin gelişmesi endüstrinin kirlilikle mücadelesini genellikle kabul edilenden hızlı başarmasını sağlayacak. Rapora göre, bu durum küresel iklim değişikliğini yavaşlatırken, yüzyılın sonunda atmosfer sıcaklığındaki artışı 2 Selsiyus derece limitinin altında tutmak için 5,3 trilyon $’lık üretim kapasitesinin devreye alınması gerekiyor.

Veri, geleneksel yakıtlarına rakip olamayacakları bakış açısını kenara iterek rüzgar ve güneşin süratle ana elektrik kaynakları olacağını öneriyor.

BNEF, 2040 yılına geldiğimizde rüzgâr ve güneş dünyadaki kurulu kapasitenin neredeyse yarısını (şu an yaklaşık %12) ve üretilen tüm gücün %34’ünü (şu an %5) oluşturacak diye sonuçlandırıyor.