Kültür-SanatManşet

Roman müziğinin en önemli isimlerinden Esma Recepova, Üsküp’te hayata veda etti

0
Esma Recepova

Roman müziğinin en önemli isimlerinden şarkıcı, söz yazarı ve derlemeci Esma Recepova dün sabaha karşı (11 Aralık 2016 Pazar) hayata veda etmiş. Haberi dün gece Balkan sitelerinde okudum. İki haftadan beri rahatsızlığı nedeniyle Üsküp’ te bir hastanede yatıyormuş.

Esma Recepova

1943 yılında Makedonya’ nın başkenti Üsküp’ te çok kültürlü bir ailede dünyaya gelmişti. Annesi Müslüman olan Recepova’ nın büyükannesi Yahudi, büyükbabası ise Katolik’ ti. Altı kardeşin en küçük ikinci çocuğuydu.

Yoksul bir hayatları olmuş. Babası ailesini geçindirmek için şarkıcılık, davulculuk, hamallık, sirk göstericiliği ve ayakkabı boyacılığı gibi çeşitli işler yapmış.

Esma Recepova ağabeylerinden biri tarafından yerel bir Roman müzik organizasyonunda tanıtılmış ve zor ritimleri çabuk bir şekilde öğrenmesiyle dikkat çekmiş. Annesi de Esma’ya müzikle ilgili hediyeler alarak onu bu konuda cesaretlendirmiş. 1957 yılında, henüz 14 yaşındayken Üsküp Radyosu’nun düzenlediği okullar arası bir yetenek yarışmasında şarkı söylemesi için davet edilmiş. Yarışmada birinci seçilmiş ve bu onun için bir dönüm noktası olmuş. Esma Recepova içinde bir elbise bulunan tek bir bavulla turnelere çıkmaya başlamış.

Esma Recepova

Müzisyen eşi Stevo Teodosievski ile 30 ülkede 8 binden fazla konser veren, 108 single ve 20 albüm yapan Esma Recepova dünyadaki Romanların idolü haline gelmişti. Roman Müziğinin Kraliçesi olarak bilinirdi. Sadece Roman şarkılarını değil Makedon ve Balkan halk şarkılarını da ustaca yorumlamasıyla Balkan müziğinin divası olarak da kabul edilirdi.

Recepova yaşamı boyunca 6 filmde rol aldı.

Sanatçı kişiliğinin yanında dünyanın birçok ülkesinde özellikle Romanlara yönelik ırkçılık karşıtı kampanyalara da destek verdi.

Esma Recepova Romanların ünlü şarkısı olarak bilinen “Đjelem đjelem/ Gidelim” adlı şarkıyı derleyerek müzik dünyasına tekrar kazandırmıştır. Şarkı, yüzlerce Roman grubu ve topluluğu tarafından temelde Jarko Jovonovic sözleriyle yorumlanmış, çeşitlenmiş ve sınırlar aşmıştır. Şarkı bir yerinde “… mutlu Romanlar bile tanıdım …” der ve bu kelimeler şarkının da özetidir. Hitler’ in katlettiği 250 binden fazla Roman için yakılmış, onların çektiği acıları anlatan bir ağıttır. Şarkıyı dinlerken milliyetçiliğe ve soykırıma bir kez daha lanet okursunuz.

DJELEM DJELEM/ GİDELİM

Bu şarkı 1971 yılında ilk kez Londra’ da toplanan Dünya Roman Kongresi’ nde (1050’ de Hindistan’ dan yola çıkıp dünyanın dört bir tarafına yayılmış olan) Romanların resmi ulusal marşı olarak kabul edilir. Bu şarkı aynı zamanda topraksızlığa ve yolculuğa dair bir çağrıdır, övgüdür. Bu şarkıda Recepova bütün dünyanın ‘ötekilerine’ Romanlara seslenir: “…benimle gelin tüm dünyadan çingene kardeşlerim/ yollar hep açık çingeneler için/şimdi zamanıdır, çingenelerin yükselişinin/ eğer harekete geçersek, başarırız/ ah çingeneler, ah kardeşlerim…”

Bu şarkıyı Türkçe’ ye Bandista “Kara Çocuk Raksı” adıyla uyarlamıştı. Şarkının sözleri de şöyleydi: “nice nice yıllar boyunca/ nice yüzler gördüm ömrüm boyunca/bir bardağa şarap dolunca/bir bahçede ah o ateş yanınca/ bak o çocuklar/ bak raksa başlar/ kara deri ve uzun elleri/ o çocuklar kuytusunda şehirlerin/ ötesinde gündüzün ve gecelerin/ menzil bizim ah o cennet bahçeleri/ bak o çocuklar, bak raksa başlar.”


BANDİSTA: KARA ÇOCUK RAKSI… paylaşan: ercumentgr

73 yaşında hayata veda eden Esma Recepova, 2013 yılında Makedonya Cumhuriyeti’nin Ulusal Sanatçısı ödülüne layık görülmüştü.

Esma Recepova’ yı en son geçtiğimiz yaz 6 Mayıs günü Bakırköy’ de Leyla Gencer Opera ve Sanat Merkezi’ nde izlemiştim.

Esma Recepova

Esma Recepova ölümüyle 48‘ini evlat edindiği 52 çocuğunu, milyonlarca Roman’ ı ve sevenlerini geride öksüz bıraktı. Ruhu şad olsun.

 

Haber: Ercüment Gürçay

(Yeşil Gazete)

You may also like

Comments

Comments are closed.