By 2015 yılında Uluslararası Slow Food hareketinin iyi, temiz, adil felsefesiyle Şile’de kurulan Yeryüzü Pazarı artan ilgisiyle markalaşan Tohum Takas Şenliği’nde binlerce ziyaretçiye ev sahipliği yaptı.
İstanbul’da Avrasya Maratonu gibi önemli bir organizasyon varken bir pop sanatçısı konserini aratmayacak kalabalığı Şile’de görmek iyi, temiz, adil gıda peşinde koşanları fazlasıyla mutlu etti. İstanbul’da ki ilk Yeryüzü Pazarı hamlesini yapıp, diğer belediyelerin de ilgisini çeken Şile Belediyesi yerli tohumu destekleme, koruma misyonunu da başarı ile yerine getirmeye devam ediyor. Üstelik bunu yaparken ilçenin sivil toplum kuruluşları, ilçe tarım müdürlüğü ve Slow Food Şile Palamut Birliği ile birlikte hareket ederek sosyal proje ortaklığının güzel bir örneğini temsil ediyor.
Denizi, kumu, bezi, feneri ile bildiğimiz Şile sahip olduğu köyleri, tarım alanları ile kırsal kalkınma odaklı yola girmiş görünüyor. Çalışmalar bölge köylüsünün yerli tohumlara sahip çıkarak tekrar üretmesine, geleneksel yöntemlerin kullanılmasına yönelik ve bu çalışmalara paralel Tohum Takas Şenliklerine son derece önem verildiği de bu hafta sonu yapılan organizasyonda çok net görüldü. Özenle hazırlanmış üreticiler, sobasından, çocuk etkinliklerine, ikramlara kadar en ince ayrıntısına kadar her şeyin düşünülmüş olduğu organizasyonda ülkemizin farklı bölgelerinden gelen tohumların takas edilmesi anındaki çoşkuyu yaşamak için bile bu etkinlik herkesin takviminde gidilmesi gerekenlerde yer almalı.
Şenliğin cezbedici diğer önemli kısmı da çocuklara yönelik atölyelerin fazlalığıydı. Ata tohumlarına özlemimizin, ihtiyacımızın oluşma hikayesini düşündüğümüzde bu konuda çocuklarımızın eğitilmesi, farkındalık yaratılmasının ne kadar önemli olduğu yadsınamaz bir gerçek. İyi, temiz, adil gıda, ata tohumu, üretim, yerli malı, paylaşım, takas ve çocuk …. Bu kadar güzelliği bir arada bulmak ne kadar güzel.
4.üncüsü düzenlenen Şile Tohum Takas Şenliği’ne Yeryüzü Pazarı üreticileri ürünleri ve tohumlar dışında Şile Bezi El Sanatları Merkezi geleneksel Şile Bezi imalatı atölye çalışmasıyla, Şile Halk Eğitim Merkezi geleneksel el işi Şile motifli ürünlerle, Şile Arıcıları Tarımsal Kalkınma Kooperatifi arıları ve kestane balıyla, Şile Orman İlçe Müdürlüğü kitap ve fidanlarla, FMV Işık Üniversitesi, İBB Halkla İlişkiler Müdürlüğü, İbb Gıda Tarım ve Hayvancılık Daire Başkanlığı yayınları ve hediyeleri ile, Slow Food İ.D.A buğday çeşitleriyle, Ulusal Tohum Merkezi çeşitli tohumlarıyla, Yeryüzü Derneği Yeni İnsan Yayın Evi çevre, gıda, ekoloji temalı kitaplarıyla, Nar Çiftliği 1.500 çeşit tohumuyla, Zeytinburnu Tıbbi Bitkiler Bahçesi çay demleme atölyesi ve bitkilerle, İstanbul Gelişim Üniversitesi Gastro Bahçe kulübü nar içerikli ürünleriyle ve Fırınımdan Ekmekler ekşi maya ekmek atölyesi stantları ile katıldılar.
Şile İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü mühendisleri ve Şile Belediyesi çalışanlarından oluşan tohum takas kayıt masasına sabah tohum kayıtlarını yaptıranlar takas zamanına kadar doğal ürün alışverişleri ve yöresel lezzet tadımlarıyla zaman geçirme fırsatına sahip oldular. Atölyelerin zenginliği ve çeşitliliğine 6-12 yaş aralığında Şileli çocukların şarkılarıyla katılması tüm katılımcıların hoş zamanlar geçirmesine neden oldu. Tohum ve Gıdanın biraraya geldiği bu güzel etkinlikte yarınlarımızın tohumu olan çocukların pazarın her alanında aktif rol alması etkinliğe çok ayrı bir hava katıyordu. Tüm benzer etkinliklerde çocukların varlığının önemi bir kere daha görülmüş oldu.
Çiftlik hayvanlarıyla tohumların birleştirildiği puzzle atölyesi, kestane, mısır ekim atölyeleri, mısır ayıklama makinası, çocuk boyama kitapları, ekmek yapım atölyeleri, kraliçe arıyı bulma yarışması etkinliğin başlangıcından bitimine kadar çocukların ilgisini korudu.
Türkiye’nin Kadın Sosyal Girişimcisi ödülünü almış olan Nardane Kuşçu‘nun sahibi olduğu Narköy standında ziyaretçiler birbirinden farklı tohumlar hakkında bilgi alma imkanına sahip olurken bir yan stantta Ulusal Tohum Merkezi standından tohumun önemini dinliyorlardı. Fırınımdan Ekmekler atölyesinde Murat Demirtaş yanında getirdiği tarihi ekşi maya ile ekmek yapımının inceliklerini katılanlara anlatırken ilgi bir an eksik olmadı. Alanda mobil taş fırın bulunması da ufak ama güzel bir detaydı, bu sayede ekşi mayalı ekmekler yerinde pişrilip anında afiyetle yenirken, şanslı olan misafirler hemen tükenen manda yoğurdundan yapılmış ayranın tadını çıkardılar. Bu seferki şenliğin çok önemli bir misafiri de vardı. Ünü Türkiye’yi aşmış Şile Kestane Balı’nın tanıtıldığı stanttın asıl sahibi işçi arılarıyla birlikte kraliçe arıydı. Kestane balının değeri ve kestane ağacının sürdürülebilirliği konularında bilgiler verilirken, bir başka alanda kestane ekimi anlatılıyordu. İlçenin tek Üniversitesi Işık Üniversitesi’nin de stant ile katılım göstermiş olması tüm ilçenin ortak bir paydada buluşmasının güzel örneklerinden birisi olsa gerek.
Bölge kadınlarının el emekleri, göz nurlarından oluşan ürünlerin sergilendiği Halk Eğitim Merkezi ve yeni coğrafi işaret tescili almış Şile Bezi‘nin üretim aşamalarını sunan Şile Bezi El Sanatları Merkezi‘nin böyle bir etkinliğinin parçası olması da ayrı bir güzellik. Ziyaretçiler tohum takası için bir araya gelmişken yöresel lezzetler eşliğinde kentin adını taşıyan bezini de yakından tanıma ve satın alma fırsatı yakalamış oldular. Şenlikte ilgi çeken standlardan biri de nar meyvasını farklı şekilde kullanan İstanbul Gelişim Üniversitesi Gastrobahçe Kulübü idi. Narın kabuğundan üretilmiş unla imal edilen ekmeğin üzerine nar reçeli ve yanında narlı içecek tadımı farklılık adına çok başarılı bir örnekti.
Bir vatandaş tarafından ata tohumculuğu geleneği ile saklanarak 11 yıl önce Zeytinburnu Belediyesi Tıbbi Bitkiler Bahçesi’ne teslim edilen 70 yıllık domates tohumu etkinlikte bahçede bulunmayan farklı bir tohumla takas edildi. Zeytinburnu Belediyesi Tıbbi Bitkiler Bahçesi de tohum konusunda yaptığı çalışmalar ve farklı tohumlarıyla etkinliğe ayrı bir renk kattı. Bu kadar çok etkinliğin bir arada olması tohum takası gölgede mi bıraktı gibi bir soru akıllara gelebilir ama tüm enstrümanların bir şekilde gıdayla, tohumla ilgili olması ve alanda ilginin maksimum seviyede olması “Ata Tohumu – Yerel Tohum“ farkındalık çalışmaları içinde başarılı bir örnek çalışma olarak yer alacaktır ki başka belediyelerin de etkinlikte misafir olmaları ve tohumla ilgili çalışmalar yapma isteklerine şahit olmak gelecek için umut verici…
Tohum Takas açılış konuşmasını yapan Şile Belediye Başkanı Can Tabakoğlu bu konuya ne kadar önem verdiklerini ve vizyonlarının bir parçasının artık tarım olduğunun vurgusunu konuşmasında belirterek şunları söyledi.
“Şile Yeryüzü Pazarı dünyanın 45. Yeryüzü Pazarı, aynı zamanda İstanbul’un ilk yeryüzü pazarı, Şile 57 köyü ile İstanbul’un geleceğinin teminatı olan, 800 km2 alan içerisinde yüzde 80’i ormanlarla kaplı, su kaynakları, tarım arazileri olan doğal bir ilçe, kaynakların bir arada olması bizlerin uzun uğraşlar neticesinde bir vizyon ortaya koymamıza sebep oldu ve bizleri bu vizyon doğrultusunda sürdürülebilir hedefler peşinde koşmaya sevk etti. Bu vizyon ise Şile’nin tarımsal turizm ekonomisini ortaya çıkardı. Şile Yeryüzü Pazarı herhangi bir Pazar değil. Bu Pazar köylünün kendi ürettiği, ata-dede tohumları ile tezgaha kendi getirdiği, mevsiminde ne varsa onu üreterek tüketilmesini tavsiye ettiği, aracısız, iyi, temiz ve adil sloganları ile buluştuğu bir pazar…
Şile topraklarının geleceği adına, sürdürülebilirlik diye tabir ettiğimiz, doğal ve tabii ortamda yaşama kültürü var. Aslında en endemik, en korunması gerekli olan, en tabi olan bizim demografik hayallerimizdir. Şile ve köylüsü bu tabiatın yegane unsuru… Tohum takas şenliğimizle ata-dede tohumlarını da yaşatma, sürdürülebilir bir tarımı hayata geçirme hedeflerimiz arasındadır. Tarım turizminin olduğu Şile’mizde üretecek ürüne ve çiftçimize destek olmamız gerekiyor. Takaslar yoluyla tohumlarımız hem geleceğe aktarılacak, hem de çeşitlilik artacak. Şile ormanlarında olduğu gibi Şile tarlalarının da sahip çıkanı yine Şileli olacak. Adil üretimin, sağlıklı üretimin devam etmesi temennisi ile 4. Tohum Takas Şenliğimiz Hayırlı Olsun”
Şile Tohum Takas Şenliği’nden İstanbul için güzel bir haberi de Can Tabakoğlu müjdeleyerek Şile’ye yakın zamanda değirmen yapılacağını belirtti. Tohum farkındalığı çabalarının katma değeri olarak bu haberi almak tüm bölge çiftçilerini heyecanlandırdı. Kendi mısır, buğday, kestane, fasulye unumuzu kendimizin üreteceği ve bunlardan ikincil ürünler yaratacağımız günler neden olmasın….
Şile Yeryüzü Pazarı’nın ve tohum takas şenliğinin destekçilerinden olan T.C Şile Kaymakamı Salih Yüce de konuşmasında Şile Palamudu, Şile Feneri, Şile Kalesi ve Şile Bezi olduğunu belirterek, ancak bunlara yenileri eklendi. Şile Kestane balı artık tescillendi. Bunun yanı sıra Türkiye’de iki adet olan yeryüzü pazarı ve doğal ürünler pazarının İstanbul ayağında olanı Şile’mizde yer almakta . Marka olan pazar alanımızda böyle önemli bir etkinliğe ev sahipliği yapmak da ayrı bir gurur kaynağı olduğunu belirtti.
Bu etkinliğin başarılı olmasının başrol oyuncuları olan kendi ürettiklerini, kendi tezgahlarında tüketici ile özenle buluşturan, kendi tohumlarını yıllardır saklayan Şile köylüsünü de unutmamak gerek. Köylülerle bu organizasyonun gönüllülük ayağını başarıyla yerine getiren, vizyon değişikliğinde önemli pay sahibi ve Şile’nin yurt dışında da temsiline aracı olan Slow Food Şile Palamut Birliği de kocaman bir alkışı hak ediyor.
Bu haftasonu yaşanan coşkuyu görünce insan senede 2 kere mi yapılsa demekten kendini alamıyor. Yerli tohum hamlesinde aynen Şile’de olduğu gibi tüm belediyelerin, kurumların, stkların benzer projelere hız vermesi dileğiyle bir sonraki tohum takası heyeanla bekliyoruz…
Tümay İmamoğlu
Şile Turizm Kültür ve Tanıtma Derneği Y.K. Başkanı
Slow Food Şile Palamut Birliği Üyesi
Comments