Brexit 2: Kimler AB’de kalmak istiyor?

Yazarlarımızdan Bahar Topçu, Birleşik Krallık’ın Avrupa Birliği’nden çıkış referandumu (Brexit) öncesi “Başka bir Krallık mümkün mü?” başlıklı üç bölümlük yazı dizisi hazırladı. Yazı dizisinin ilk bölümü “Thomas Mair, Jo Cox’u neden öldürdü?” buradan okuyabilirsiniz. 

Dün umduklarım, bugün bulduklarım

Avrupa serbest pazarını kurmak ve yönetmek üzerine kurulu AET,  Maastrict Anlaşmasıyla politik bir birliğe atılan en önemli, en büyük ilk adımdı. Artık “Avrupa Birliği” olan projenin öncelikli iki özelliği, ortak para birimi ve serbest dolaşım oldu. İngiltere iki adımda da dışarıda kaldı. Ne Euro bölgesine girdi, ne de serbest dolaşım anlaşmasının tam bir parçası oldu. Bununla beraber AB müktesebatı değiştikçe üye ülkeler de kendi paylarına düşen etkileşimi yaşadılar. Aslında bu değişimde de önemli etkisi olan İngiltere, AP’de en fazla milletvekili olan üçüncü ülke durumunda, 73 Milletvekili var. Bu vekillerin önemli bir bölümü masalarının üzerindeki İngiltere bayrağıyla, parlamento bürokratlarının “unwanted” (istenmeyen) diyerek anlattıkları AB karşıtı bölümde oturuyor ve birliğin dağılmasına kadar gidebilecek politikalar için çalışıyorlar.

Gençlerse Avrupa’nın Birliğinde kalmak istiyor…

Avrupa Parlamentosu Yeşiller Grubu Milletvekillerinden Terry Reintke’nin paylaşımına göre oy kullanabilecek gençlerin yüzde 70’den fazlası AB’de kalmaktan yana (– ki artık 39 da genç bir yaş değil mi, özellikle Avrupa’da – )

Reintke gençliğin tercihlerindeki enerji ve umudu gören bir yeşil olduğu için, bugün hala kararsız kalan İngilizlere seslenmiş ve “Önümüzdeki birkaç on yılı kimin kararlarına göre yaşamak istiyorsunuz, bir bakın?” diyerek paylaşmış yukarıdaki tabloyu. Öyle görünüyor ki 1975 referandumunda AET’de kalmak için oy kullananlar bugün artık AB’den çıkma yanlısı. Reintke’ye karşı bir argüman olarak, konuyu küçümseyerek gençliğin Avrupa’da tatil, üniversite heyecanı yanında tecrübenin de önemli olduğunu söyleyenler olacaktır. Zamanında AET’den çıkmak isteyen bugünse AB’de kalma (Brimain) kampanyası için çalışan İşçi Partisinin önemli bir bölümü ve lideri Jeremy Corbyn’ı biraz bekleterek, öncelikle Cameron’ın 2013 Davos Zirvesinde açıkladığı referandumun nedenlerinde nasıl bir tecrübenin yattığına bakalım.

Önemli isimlerin önemli konuşmaları

Cameron’a göre AB üç ana başlıkta ciddi kriz yaşıyor.

• Euro krizi. Bu krizi yaşayan ülkelerin durumu ve AB’nin bu sıkıntıları ele alış biçimi.
• AB’nin diğer dünya ekonomilerine karşı rekabet edebilirliği giderek azalıyor. Ayrıca yeni gelişmelere karşılık vermekte de çok yavaş kalıyor.
• Demokrasi açığı. Avrupa Birliği kurumlarının işleyişi ve üye ülkelerle ilişkilerindeki hesap verilebilirlik sorunu.

AB gibi olmayan, hesap verebilir bir demokrasisi olduğu için referanduma giden İngiltere;  (eğer devam kararı alırsa) rekabet edebilirlik, esneklik, AB kurumlarına karşı üye ülkelere daha fazla söz hakkı, hesap verebilirlik ve adalet prensipleri ışığında bir güncelleme yaparak AB ile yoluna devam etmek istiyor. Cameron, İkinci Dünya Savaşı sonrasında AB’nin kuruluş nedeni olan barışı sağlama amacının başarıya ulaştığını, bugünse artık AB’nin temel amacının değiştiğini ve “refahın sağlanması ve korunması” olduğunu söylüyor.

İngiltere’nin başbakanına göre bu refaha karşı tehlike de artık “dışarıdan” geliyor.

Bu konuşmanın üzerinden üç yıl geçmiş, referandum tarihi 23 Haziran 2016 olarak belirlenmişken Şubat 2016’da Brexit tarafından önemli ikinci bir isim çıkıyor karşımıza, Boris Johnson. Eski Londra Valisi Johnson muhafazakâr partide Cameron’ın liderliği için çalışmış, partinin önemli isimlerinden biri. Johnson’ın açıklamasının yarattığı etkiyi anlamak için önce Cameron’ın AB Komisyon Başkanına sunduğu İngiltere’nin yeni üyelik süreci koşullarını hatırlamakta fayda var. 4 başlıktaki bu koşullar;

1. Göçmenler ve çocuk yardımı.

AB üyesi ülkelerden İngiltere’ye gelen göçmenlerin devlet olanaklarından yararlanabilmesi için İngiltere’de en az 4 yıl yaşamasını ve bu kişilerin işsizlik yardımı almamasını talep ediyor. Ayrıca 6 aydan uzun bir süre işsiz kaldıkları takdirde ülkeden çıkarılmalarını da. Cameron yine İngiltere’de AB vatandaşı göçmenlerin kendi ülkelerindeki çocuklarına gönderilen belli bir miktar yardımın çıkarılmasını talep ediyor.

2. Egemenlik meselesi.

İngiltere’nin hiçbir zaman AB bütünleşmesinin bir parçası olmayacağının kesinleşmesi (İngilizce tarifiyle, “opt out of ever closer unioun”)

3. Avrupa Merkez Bankasının mali düzenlemelerinin sonlandırılması
4. Adil rekabet için Euro bölgesinde olmayan ülkelerin korunacağının teyidinin verilmesi

İşte Boris Johnson, Cameron’ın koşullarına karşı önce Brexit yanlısı olduğunu açıkladı, sonraki açıklamalarıyla da bu maddeleri başka noktalara taşıdı.

İlk büyük çıkışı Avrupa’nın aynı Roma İmparatorluğu gibi büyük bir devlet kurmak istediğini, zamanında Napolyon ve Hitler’in de benzer deneyimlerinin trajik sonuçları olduğunu söylemesiydi. Tam da bu yüzden İngiliz vatandaşlarını Avrupa’nın modern kahramanları olmaya çağırdı. Kendisine getirilen eleştirilere cevap olarak da verdiği örneğin Avrupa’nın demokrasi açığına karşı iyi bir örnek olduğunu savundu.

Muhtemelen bu sırada, bu işin aslının öyle olmadığını anlatmaya çalışan akademisyenler makalelerine çalışırken, Boris Johnson fazla beklemedi. 75 milyon nüfuslu Müslüman Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne gireceğini,  terörle mücadelede İngiltere için ciddi sorun olacağını söyledi. Bunu da Brexit kampanyasının, “Artık kendi sınırlarımızın kontrolünü geri kazanmaya ve kontrolsüz göçü sonlandırma zamanı” söylemiyle birleştirdi. Hemen ertesi gün David Cameron katıldığı bir televizyon programında Johnson’ın AB konusunda yalan söylediğini ve Türkiye’nin anca 3000 yılında Avrupa Birliğine üye olabileceğini söyledi. Ayrıca Johnson Londra Valisi olmadan önce, 2006 yılında Türkiye’nin AB üyeliğini destekleyen bir kampanyaya katılmıştı. Bu sırada The Guardian’da yayınlanan habere göre İngilizlerin çoğu AB kurumları hakkında Cameron’dan çok Johnson’ın söylediklerine inanıyordu.

***

Kaynaklar:

In case you are undecided, think about what people want who'll live with decision for many decades. #ukreferendum pic.twitter.com/d90Q7YNDuX

— Terry Reintke (@TerryReintke) June 4, 2016

http://www.theguardian.com/politics/2013/jan/23/david-cameron-eu-speech-referendum

https://www.youtube.com/watch?v=8Ls60Wbq_dkhttp://www.theguardian.com/politics/2016/feb/21/boris-johnson-joins-campaign-to-leave-eu

http://www.independent.co.uk/news/uk/politics/i-don-t-write-the-headlines-says-boris-johnson-as-he-distances-from-hitler-eu-comparison-a7066086.html

http://www.telegraph.co.uk/news/2016/05/14/boris-johnson-the-eu-wants-a-superstate-just-as-hitler-did/

http://www.independent.co.uk/news/uk/politics/even-boris-johnsons-turkish-cousin-doesnt-trust-what-he-says-about-the-eu-a7040071.html

https://www.buzzfeed.com/jimwaterson/boris-johnson-turkey?utm_term=.uuo8MogXY#.xs75EDydJ

http://www.huffingtonpost.co.uk/entry/how-can-boris-johnson-live-with-himself-over-turkey-eu-lies-asks-yvette-cooper-in-passionate-attack_uk_575935fee4b04151436946ac

http://www.independent.co.uk/news/uk/politics/eu-referendum-boris-johnson-michael-gove-turkey-migration-deliberately-lying-to-voters-yvette-cooper-a7072661.html

http://www.huffingtonpost.co.uk/entry/boris-johnson-alex-salmond-immigration_uk_576036f9e4b00f4bac30d3df