İklim KriziManşet

Çin’in 5 yıllık planı karbon kesintilerinin artacağına işaret ediyor

0

Alex Pashley tarafından Climate Home‘da yayımlanan haberi Yeşil Gazete gönüllü çevirmeni Zeynep Şen‘in çevirisiyle sunuyoruz.

***

Beş yıllık ekonomi planına göre dünyanın en büyük (karbon) kirleticilerinden Çin, yükselen emisyonları düşünülenden daha erken durdurabileceğini söylüyor ancak yenilenebilir enerji ile ilgili detaylar hala net değil

Pekin'de gerçekleşen 18. Ulusal Çin Komünist Parti Kongre'sinde on üçüncü beş yıllık plan kabul edildi. (Flickr/ Remko Tanis)

Pekin’de gerçekleşen 18. Ulusal Çin Komünist Parti Kongre’sinde on üçüncü beş yıllık plan kabul edildi. (Flickr/ Remko Tanis)

Çin, karbon emisyonlarında tepe noktasına tahmin edilenden daha erken ulaşma sinyali vererek iklim hedeflerini güçlendirebileceklerinin işaretlerini verdi.

Dünyadaki en büyük sera gazı yayan ülke olan Çin, 17.03.2016 Perşembe günü yayınlanan 13. beş yıllık planlarındaki iklim stratejilerini uygulamaya geçireceklerini ve geliştireceklerini söyledi.

Ülke, Paris İklim Zirvesi’nde 2030 yılından önce CO2 yükselişini durdurmayı ve genel enerji tüketiminde temiz enerjinin payını %20’ye çıkarmayı hedeflemişti.

Bu uzun belgeyi kabul etmesi, Çin’i önde gelen kirleticiler arasında önümüzdeki beş yıl içinde iklimle ilgili hedeflerini yükselteceğini belirten ilk ülke haline getirecek.

Greenpeace Doğu Asya iklim politikaları uzman danışmanı Li Shuo’ya göre ” ‘geliştirmek’ kelimesi burada özellikle önem kazanıyor ve hükümetin iletişimi göz önünde bulundurulduğunda dikkatlice seçildiği belli oluyor”.

AB, üyelerinin fikir birliğine varamaması nedeniyle 2030 hedefini emisyonları 1990 baz yılına göre %40 azaltacak şekilde genişletme konusunda uzlaşamamıştı.

2016-2020 planı Çin’in devlet güdümlü ekonomisinde hazırlanan 13. kalkınma taslağı. Bu taslak, gayrisafi milli hasıladaki (GSMH) büyümeden tehlikeli hava kirliliğine kadar çeşitli ekonomik ve sosyal göstergeler için hedefler içeriyor.

İklim değişikliğine karşı Paris Antlaşması’nı imzalayan 195 ülke küresel ısınmayı bu yüzyılda 2°C’nin altında tutmak ve 1,5°C için çabalamak üzere ulusal iklim vaatlerini beş yıllık aralıklarla gözden geçirme konusunda anlaştı.

Bazı analistler, kömür kullanımında azalma yaşanırken yenilenebilir enerjide artışa geçen Çin’in emisyonlarının çoktan (14 yıl erken) zirveye ulaşıp ulaşmadığını sorguluyor.

Enerji alanında tahminlerde önde gelen kurum olan Uluslararası Enerji Ajansı (IEA)’na göre Çin’in enerji emisyonları 2015 yılında %1,5 düşerken kömür tüketimi de iki yıl üst üste %3,7 oranında düştü.

Yeşil Gayretler

Çin, 2020 hedefi olan enerjisinin %15’ini fosil olmayan kaynaklardan temin etmeyi çoktan başardı. Hedefler arasında kurulu nükleer kapasiteyi 58 gigawata, 2015 yılında 43 GW olan solar fotovoltaikleri 150-200 GW’a ve rüzgar enerjisini 145 GW’dan 250 GW’a çıkarmak bulunuyor.

Çin enerji tüketimini kısarak çelik ve kömür sektöründe çalışan 1,8 milyon çalışanının işine son vereceğini böylece hava kirliliği ile savaşarak ekonomisini ağır sanayiden uzaklaştıracağını belirtti.

Çin başbakanı Li Keqiang Pekin’de gazetelere yaptığı konuşmada fazla kapasiteyi azaltma çabalarına çelik ve kömür sektörleri ile başlamayı seçtiklerini ancak aynı zamanda geniş çaplı işten çıkarmalardan da kaçınacaklarını söyledi.

2020 yılına kadar geliştirilmek üzere bir taslak görevi gören plan enerji tüketiminde 4,3 milyar ton kömüre eşdeğer bir azaltım içeriyor. Çin geçen yıl 4 milyarın üstünde kömür kullandı ve bu en üst sınır olarak alınacaktır.

Hükümet kaynaklı haber ajansı Xinhua’a göre bu, tüm zamanların “en yeşil” atılımı. “Yeşil kalkınma için benimsenen bu çabaların Çin’in eskiden uyguladığı; havayı, suyu ve toprağı kirleten “ne pahasına olursa olsun büyüme” modelinden uzaklaşarak sürdürülebilir bir seviyeye çektiğini söylemiştir.

Çin, 2020 yılına kadar GSMH başına düşen enerji tüketimini 2015 yılına kıyasla %15 azaltmayı(ki bu 2010-2015 ortalamasına kıyasla %16’lık bir düşüşe denk geliyor) ve yine aynı dönemde karbon yoğunluğunu %18 oranında (önceki hedef %17 idi) azaltmayı hedeflemekte..

Bu amaç, ekonomi yılda en az %6,5 oranında büyümeyi hedeflerken karbon yoğunluğunu %60-65 oranına azaltılacağı 2030 hedefi ile paralellik göstermekte.

Londra merkezli Karbon Takip sivil toplum kuruluşu tahminlerine göre bu hedef, 2005-2014 döneminde %5,4 olarak kayda geçen emisyon artışının “önemli oranda bir düşüş” ile sonraki 5 yılda %2,4’ye düşmesini sağlayacaktır.

Çevre kirliliğine neden olan iki temel faktör sülfür dioksit ve nitrojen oksit salımı 2020 yılına kadar %15’e düşmeli ve bütün şehirlerin hava kalitesi zamanın %80’inde “iyi” veya “mükemmel” standartlarını sağlamalıdır.

Ülke, sanayisizleşme ve kentleşmeye devam ederken işten çıkarmaların yaşanacağını söyleyen başbakan Li, çelik ve kömür sektörlerinde çalışan yaklaşık 1,8 milyon işçinin işlerini kaybedeceklerini ekledi.

Planlamacılar, tedarik fazlalığını azaltmak için 100-150 milyon ton çeliği ortadan kaldırmak istiyor. Kömür için ise hükümet, plan doğrultusunda eski madenleri kapatıp şirketleri birleştirerek kapasiteyi 1 ton azaltmayı amaçlarken önümüzdeki üç yıl için yeni kömür madenlerine yasaklar yolda.

Enerji sektöründe yayın yapan Platts’ta editör olan Hongmei Li’ye göre toplumsal huzursuzluk olasılığı sebebiyle bu ölçekte toplu işten çıkarmalar kolay olmayacak, zira bu kadar büyük bir iş gücünü barındırabilecek bir sektör bulunmuyor.

 

Haberin İngilizce Orijinali

Yazı: Alex Pashley

Yeşil Gazete için çeviri: Zeynep Şen

(Yeşil Gazete, Climate Home)

More in İklim Krizi

You may also like

Comments

Comments are closed.