ManşetTarım-Gıda

Süt ürünleri proteini Kazein ve sağlığınız arasındaki rahatsız edici ilişki

0

One Green Planet’te yayımlanan yazı dizisinin Heather McClees tarafından kaleme alınan ikinci bölümünü Yeşil Gazete gönüllü çevirmeni Nazlı Deniz Sarıyıldız‘ın çevirisiyle sunuyoruz.

***

OneGreenPlanet.org’un süt ve süt ürünlerinden bağımsız yaşam üzerine gelmiş geçmiş en faydalı 7 makalesi

Bu bölümde, One Green Planet’in süt ve süt ürünlerinden bağımsız bir yaşam sürmeye yardımcı olacak 10 makalesine bakacağız. Neredeyse hepimizin büyütüldüğü süt ve süt ürünlerine dayalı beslenme yerine bitkisel beslenmenin neden daha sağlıklı ve şefkatli olduğuna, hangi tür bitkisel bazlı ürünlere yönelmenin daha doğru olduğuna, sütün yerine ne koyabileceğimize dair öğrenilecek çok şey var. Eğer siz de bitkisel beslenmeye dair bu sorularla boğuşuyorsanız veya cevapları başkalarına kolayca anlatma konusunda yardıma ihtiyacınız varsa, işte size hepimizin sorularını cevaplayabilecek 7 makale.

Birinci bölüme ulaşmak için burayı tıklayınız.

***

Süt, peynir ve tereyağı insanların sağlıklı bitkisel beslenmeye geçiş sürecinde bırakmakta en çok zorlandıkları yiyeceklerin başında geliyor. Bitkisel süt endüstrisi Amerika’da patlama yaşıyor olsa da, birçok insan hala süt ürünleri olan peynir ve tereyağına bağımlı gibi. Fakat sizce bu tamamen tesadüfi mi? Pizza peyniri gerçekten vazgeçilemeyecek kadar muhteşem mi yoksa bir sürü insan tarafından bağımlılık derecesinde sevilmesinin başka sebepleri mi var?

Özellikle hayvansal süt kullanılan peynirin hazırlık aşamalarının ne kadar rahatsız edici olduğunu da düşünürsek (süt üretim sürecine bağlı olarak), peynir veya diğer hayvansal süt ürünlerinin arkasında onları büyülü kılan pek bir şey yok. Bu kadar bağımlılık yaratıyor olmalarının sebebi içerdikleri belli tip proteinler.

Süt Proteinleri ile tanışın: Whey* ve Kazein

Hayvansal süt ürünlerinde bulunan 2 tip protein vardır: Whey ve Kazein. Sütün içindeki katı maddelerin %38’i proteinden oluşur. Bu proteinin %80’i kazein, %20’si wheydir. Peynir yapılma sürecinde, whey’in de dahil olduğu sıvıların hepsi süzüldüğünden, peynir daha çok kazein ihtiva eder. Fakat sadece peynir değil, tüm hayvansal süt ürünleri kazein içerir.  Whey ve kazein arasındaki fark vücutta nasıl sindirildikleri ve bu sürece vücudun verdiği tepkidedir. Whey proteini çok hızlı çözünür ve hızlıca kana karışır. Bu da kan şekerini çok hızlı bir şekilde yükseltir. Bu süreç IGF-1 olarak adlandırılan insülin büyüme faktörünü uyarır. Ne yazık ki IGF-1 ile kanser hücreleri büyümesi arasında pozitif bir ilişki olduğu yıllardır bilinmekte.

Kazein: Beyniniz ve Vücudunuzun Kabusu

Kazein, whey’den çok farklı olmakla birlikte en az onun kadar zararlıdır. Kazein vücutta çok daha yavaş çözünür ve bunu yaparken ortalığı kasıp kavurur.

Dr. T. Colin Campbell, The China Study’nin yazarı, çalışmaları esnasındaki bulgularına dayanarak, Kazein’in kanser ile gelmiş geçmiş en kuvvetli ilişkiyi gösteren protein olduğunu savunur. Kazein vücutta çok yavaş çözündüğünden, içeriğindeki casomorphin isimli natürel morfin benzeri maddeler, kana karışırken opioid** gibi hareket ederler. Siz süt ürünlerinden elde edilmiş kazein ihtiva eden bir yiyecek tükettikten dakikalar sonra, proteinler parçalarına ayrılmaya başlar. Bu çözünme esnasında ortaya çıkan casomorphin beyindeki opioid reseptörlerine bağlanır. Bu ilişki ciddi bir bağımlılık yaratır ve bu da insanların süt ve süt ürünlerine olan bağlılıklarının en önemli sebebidir.

Kazein beyin hücreleri ile ilişkisi sebebiyle o kadar kuvvetli bir bağımlılık yaratır ki, yiyeceklere olan bağımlılığı yaratma anlamında, onların eroini gibi düşünülür. Kazeinin bu yavaş sindirilme süreci vücut üzerine başka yükler de bindirir. Dr. Frank Lipman (bütüncül tıbbi uzman) vücudun kazein hassasiyetine bağlı olarak, parçalama sürecinde çok zorlandığından bahsediyor ve bu zorlanmanın belli başlı belirtileri olarak solunum ve sindirim sistemi problemlerinin (kabızlık, gaz, şişkinlik, ishal) ortaya çıktığını belirtiyor. Süt ürünleri intoleransının sivilce, kızarıklık, hassasiyet gibi cilt sıkıntılarına da yol açtığı da biliniyor.

Sütün içindeki Morfin- Süt Ürünleri Endüstrisinin Reklamını Yapmadıkları Madde

Hala bir bardak sütün, bir kap yoğurdun veya peynirin tamamen zararsız olduğunu düşünüyor olabilirsiniz. Sorumlu Tıp için Doktorlar Komitesi (PCRM) kurucusu, Dr. Neal Barnard, birçok çalışmasında, süt ürünlerinin beslenmeden çıkarılması sırasında, insanların en çok zorlandıkları yiyeceğin peynir olduğunu gösteriyor. Bunu da peynir’in en çok kazein ihtiva eden süt ürünü olmasına bağlıyor. Mikroskop altında incelendiğinde dahi açıkça görülebileceği üzere inek sütü morfin içeriyor. Morfin, inek sütüne eklenen bir madde değil. Anne olan inek bunu kendi vücudunda doğal olarak üretiyor.

Kazein’in pusuda beklediği gizli yerler (Sadece süt ürünleri değil)

Kazein ile ilgili sıkıntı sadece süt ürünlerini ilgilendirmiyor. Bu madde maalesef birçok diğer gıdanın içinde, hatta vegan olarak satılan gıdaların içinde dahi olabiliyor. Kazein gıda maddelerinde koyulaştırıcı, katılaştırıcı özelliği sebebiyle teknik olarak yardımcı olduğundan, bağımlılık yaratma etkisiyle de daha çok ürün sattırması sebebiyle kullanılıyor. Birçok bitkisel olduğu iddia edilen peynir, yoğurt ve krema çeşidine de aynı sebeplerle ekleniyor. Kazein aynı zamanda boya, yapışkanlar, yapıştırıcılar, kumaş ve tekstil ürünleri içinde de bulunabiliyor.

Etiketlerde Kazein’i Okuyabilmek:

Kazein’i gıda etiketlerinde kazein, kalsiyum kazein, potasyum kalsiyum kazein veya sodyum kazein isimleriyle bulabilirsiniz. Eğer vegan ürünler tüketmeyi arzuluyorsanız, bu içeriklerden almadığınıza emin olun. Eğer satın almayı düşündüğünüz ürün ile ilgili sorularınız varsa, üretici firmalar ile iletişime geçmek ve soru sormak isteyebilirsiniz.

Süt Ürünleri ile İlgili Diğer Sorunlar ve Sağlığınız

Gördüğünüz gibi, o akışkan pizza peyniri veya sütlü dondurmadan vazgeçmek yukarıdaki sebeplerle birçok insan için zorlayıcı. Fakat bu bağımlılık, süt ürünlerinin sebep olduğu tek sorun değil.  Zihin karmaşası da bu bağımlılıkla birlikte oluşabilecek rahatsızlıklardan biri. Buna ek olarak sütte bulunan laktoza birçok insanın alerjisi var.

Sağlıklı veya mutlu olmak için kazein veya süt ürünlerine ihtiyacınız yok

İster inanın ister inanmayın hayat hayvan sütü, peynir, yoğurt, dondurma, krema veya margarin olmadan da devam ediyor. Hatta daha da iyileşiyor! Bitkisel yiyecekler en az hayvansal gıdalar kadar tatmin edici özelliklere sahip olmakla kalmıyor, hayvansal süt ürünlerin ihtiva ettiği morfin benzeri içeriği taşımıyorlar.

Burada hayvansal süt ürünleri yerine tercih edilebilecek bazı gıdaları sıralıyoruz:

  • Tatlandırılmamış, bitkisel bazlı sütler
  • Margarin yerine, hindistancevizi yağı veya avokado
  • Hayvansal süt ile hazırlanan dondurma yerine, hindistancevizi, soya veya badem sütü ile hazırlanmış dondurmalar
  • Hayvansal süt ile hazırlanan kefir yerine, hindistancevizi sütü ile hazırlanan kefir
  • Hayvansal süt ile hazırlanan yoğurt yerine, hindistancevizi sütü ile hazırlanan yoğurt
  • Hayvansal süt ile hazırlanan peynir yerine, yemeklik maya (nutritional yeast), vegan permesan veya başka bitkisel kaynaklı peynir ürünleri

*Whey: peynir altı suyu kullanılarak imal edilen bir protein

**Opioid vücutta morfin gibi etki gösteren kimyasal maddelerdir.

***

Çevirmen Notu

Merhaba, ben vejetaryen besleniyorum. Bir vejetaryen olarak doğmadım. Hayatımın ilk 25 yılını et ve süt ürünlerinin de dâhil olduğu bir beslenme şekliyle yaşadım. Vejetaryen olmaya karar verdiğimde, birçok yerli ve yabancı kaynaktan bilgi topladım. Okuduğum birçok şey benim için çok yeniydi. Yıllarca bana söylenenlere ters düşen, kitlesel medya kanallarında, reklamlarda anlatılmayan yepyeni bir dünyayı keşfetmeye başladım. İnsanın bildiklerine, inandıklarına, alışkanlıklarına ters düşen bilgiyi sindirmesi kolay olmuyor.

Hayvancılık sektörü tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de çok büyük bir sektör ve diğer sektörlerden farklı olarak içinde birçok sektörü barındırıyor. Bu durumda gücü elinde tutan kurum ve kuruluşlar, endüstrinin bilinmeyen yüzüne dair gerçeklerin ortaya çıkmaması için çok çalışıyor.

Vejetaryen beslenemeye başladığım o dönemlerde Türkçe kaynaklar da bulmuş olsam da, yabancı kaynaklarda konunun bilimsel taraflarına değinen daha fazla yazı ve makale bulabildim. Şimdi de bu yazı serisi ile bu bilgileri, ilgilenenlere paylaşmaya başlıyoruz.

Elimizden geldiğince ve kaynaklara ulaştıkça, burada paylaşılan bilgilerin bilimsel araştırma sonuçlarını da sizlerle paylaşacağız. Makaleleri okurken bazı kısımların linklerinin eklendiğini göreceksiniz (tıklanabilir kelimeler). Önerimiz, sadece burada yazılanlarla sınırlı kalmamanız ve öğrenmek istediğiniz alanlarla ilgili (özellikle süt ve protein konusunda) kendi araştırmanızı yapmanız ve olabildiğince farklı bilimsel kaynağa ulaşmanızdır.

Bu seri boyunca paylaşacağımız konu başlıkları:

1. Inek sütüyle ilgili inanmamanız gereken, sağlığa dair 5 iddia

2. Kazein (memeli süt proteini) ve sağlığınız arasındaki rahatsız edici bağlantı nedir?

3. ‘Süt Hayatı’ çiftlik inekleri için hiç de hayat değil!

4. Hayvan endüstrisi ineklerin hayatını nasıl kısalttı?

5. Süt ile dolu bir hayat? Peki ya yok ettikleri; hayvan endüstrisi ve çevre arasındaki yok eden ilişki

6. Süt ürünlerini hayatınızdan çıkarmanız için 10 iyi neden

7. Kalsiyumun önemi ve süt ürünleri olmadan ihtiyacınız olan kalsiyuma ulaşma yolları

Ek olarak et ve süte dair bilimsel makaleler…

***

Yazının İngilizce Orijinali

Yazı: Heather McClees

Yeşil Gazete için Çeviri: Nazlı Deniz Sarıyıldız

(Yeşil Gazete, One Green Planet)

More in Manşet

You may also like

Comments

Comments are closed.