Akademisyenler, üniversiteleri fosil yakıt yatırımlarını geri çekmeye çağırıyor!

Emma Howard tarafından the Guardian’da yayınlanan yazıyı Yeşil Gazete gönüllü çevirmeni Tuba Bucak‘ın çevirisiyle sunuyoruz.

2000 araştırmacının year aldığı Academics Stand Against Poverty (ASAP – Yoksulluğa Karşı Duran Akademisyenler) örgütü, dünyadaki bütün üniversiteleri fosil yakıt yatırımlarından vazgeçtiklerini açıklayan önce gelen üniversitelerden Stanford, Syracuse ve Glasgow Üniversiteleri’nin izinden gitmeye çağırdı. Çağrı metinlerinde gençliği eğiten ve gelecek için öncü araştırmalar yapan üniversitelerin geleceğin yıkımına yol açacak bir endüstriye yatırım yapmalarının etik dışı ve savunulamaz bir durum olduğundan bahsettiler. Akademisyenler olarak iklim değişikliğinin yaratacağı riskleri anlamak için ayrıcalıklı bir konumda olduklarını ve harekete geçmek için güçlü adımlar atılması gerektiğini eklediler.

ASAP’ın çağrısı, geçen ay the Guardian gazetesinde başlayan Keep it Ground (Yerin altında bırak) kampanyasının da temelini oluşturdu. Bu kampanya dünyanın en büyük vakıflarından Bill ve Melinda Gates Vakfı ve Wellcome Trust vakıflarına fosil yakıt yatırımlarından çekilmeleri için çağrı yaptı. Bu kampanya 176.000 imza toplayarak büyük bir etki yarattı ve geçtiğimiz hafta, The Guardian Medya Grubu da fosil yakıt şirketlerine olan yatırımlarını geri çekeceğini açıkladı.

ASAP başkanı, Küresel Adalet Programı Direktörü ve aynı zamanda Yale Üniversite’sinde professor olan Thomas Pogge, fosil yakıt sektöründen çekilmenin aynı zamanda Aralık ayında Paris’te yapılacak Uluslararası İklim Değişikliği Konferansı öncesi bir politik baskı yaratacağını da düşünüyor. Kısa vadede bunun piyasada çok büyük bir etki yaratmayacağı düşünülebilir-şüphesiz ki biri yatırımdan çekilince başkaları devralacaktır.- Fakat, Stanford Üniversitesi ve Guardian gibi kurumların açıklamalarının oldukça büyük bir politik gücü de var ve bu devlet politikalarını etkileyecektir.

ASAP üyeleri, 1 Nisan’da oybirliğiyle küresel ölçekte fosil yakıt yatırımlarından çekilme hareketini destekleyeceklerini açıkladılar. Üniversite ve pek çok vakfı içeren 220’den fazla kurum 350.org’un başlattığı kampanya ile fosil yakıt sektöründen paralarını çekeceklerini açıkladılar.

ASAP başkanı Pogge, gelişmekte olan ülkelerin enerji ihtiyacını öne sürerek fosil yakıt yatırımlarına devam etmelerinin onları haklı çıkarmayacağını söylüyor. Gelişmekte olan ülkelerin büyümek için fosil yakıtlara ihtiyacı olduğu algısı yaratılsa da bu durum böyle devam etmek zorunda değil. Artık ülkelerin ekonomilerini fosil yakıtlara dayandırmadan nasıl büyüyebileceklerini ve gelişebileceklerini düşünüp buna yönelik politikalar geliştirmesinin vakti geldi. Ne yazık ki şu an tam tersi bi durum var.

Tıbbi araştırmaları destekleyen Wellcome Trust vakfının Shell, BP, Rio Tinto ve BHP Bilition’da en az 450 milyon Euro değerinde yatırımı mevcut. Guardian’ın kampanyasına karşılık, vakıf direktörü Jeremy Farrar yaptığı konuşmasında fosil yakıt şirketleriyle olan stratejik ortaklıklarını, fosil yakıt kullanımının ekonomi, refah düzeyi ve sağlık için gerekli olmasına bağlıyor. Özellikle az gelişmiş ya da gelişmekte olan ülkelerde, büyüme ne yazık ki sağlığın en önemli garantörü durumda.

ASAP ise karşı argüman olarak, iklim değişikliğinin küresel Güney’deki yoksulluğun azaltılması ve kalkınma gibi fosil kaynaklardan elde edinilen kazanımları gıda sıkıntısı, bulaşıcı hastalıklar, büyük göçler gibi sonuçlarla anlamsız kılacağını belirtiyor. IPCC’nin 5. Değerlendirme Raporu’na göre iklim değişikliği çok boyutlu yoksulluğu arttıracak ve özellikle az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde yeni yoksunluk durumları yaratacak.

Petrol, kömür ve doğal gaz şirketlerinde yaklaşık 1,4 milyar Dolar yatırımı olan Bill ve Melinda Gates Vakfı, Keep it Ground kampanyasıyla ilgili henüz resmi bir açıklama yapmadı. Fakat kurum sözcüsü iklim değişikliğine karşı yapılan kampanyalara saygı duyduklarını ve özellikle Bill Gates’in temiz enerji kaynaklarının geliştirilmesi konusunda zaman ve kaynak ayırdığını belirtti.