Festival filmlerine denetim meclis gündeminde

Kültür ve Turizm Bakanlığı Sinema Genel Müdürlüğü’nün film festivallerinde gösterilecek filmlere bakanlık denetiminden geçme zorunluluğu getirmesi kararı meclis gündemine taşındı. HDP İstanbul milletvekili Sırrı Süreya Önder, eser işletme belgesiyle ilgili sorularını Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik’in cevaplaması talebiyle meclise sundu.

Sanatta sansürü belgelemek amacıyla kurulmuş “Siyahbant” oluşumu ve HDP’nin birlikte çalışarak oluşturdukları soru önergesinde, bakanlığın eser işletme belgesi ve filmlerin komisyon iznine tabi tutulması hatırlatılarak şu sorular soruldu:

“Bakanlık tarafından 2002-2014 yılları arasında kaç filme eser işletme belgesi verilmiştir?

Yine bu yıllar arasında Bakanlık tarafından kaç filme eser işletme belgesi verilmemiştir? Bu filmlere Eser İşletme Belgesi verilmemesinin gerekçeleri nelerdir? Bu gerekçeler kendilerine bildirilmiş midir?

Eser İşletme Belgesi hangi ölçütler kullanılarak verilmektedir? Bu ölçütler nasıl ve neye gore oluşturulmuştıu? Söz konusu uygulamanın yasal dayanağı nedir?

Eser işletme belgesi veren komisyon üyeleri kimlerdir? Nasıl seçilmektedir? Komisyon üyelerinin seçiminde hangi ölçütler kullanılmaktadır?

Bir ticari etkinlik olarak sayılmayan festivallerde gösterilecek yerli filmlerin kayıt tescil zorunluluğunun takibi ve zorunluluğu birçok yerli filmin festivallerde gösterilmemesine sebep olacaktır. Yaratılan bu mağduriyeti Bakanlık nasıl gidermeyi düşünmektedir? Kayıt tescil aslında fikir ve sanat eserlerini koruma amaçlı yapılmışken nasıl bu şekilde engelleyici bir mekanizmaya dönüşmektedir?

Bu yazı daha önceki yıllarda festivallere gönderilmiş midir? Gönderilmediyse, neden bu yıl böyle bir yazı gönderme ihtiyacı duyulmuştur?

Eser İşletme Belgesi’nin talep edilmesiyle hükümetin uygun görmediği filmlerin gösteriminin engellenmesi mi amaçlanmaktadır?”

Ne olmuştu?

Geçtiğimiz Ocak ayında, İstanbul Film Festivali yönetimine Kültür ve Turzim Bakanlığı’ndan gelen bir yazıda, film festivali ve şenlik gibi sanatsal etkinliklerde gösterilecek yabancı filmlerin ‘Sanatsal Etkinlikler Komisyonu’ndan izin alındıktan sonra gösterilebileceği belirtilmiş, yerli yapımlar için de kayıt ve tescil belgelerinin tamamlanmış olması zorunluluğu getirilmişti.   Bunun üzerine İstanbul Film Festivali de ‘eser işletme belgesi’ olmayan yerli yapımların festivalde gösterilemeyeceğini duyurmuştu.

Kültür ve Turizm Bakanlığı Sinema Genel Müdürü Mesut Cem Erkul konuyla ilgili yaptığı açıklamada uygulamanın sansür olmadığını iddia ederek “festivallere katılacak filmlerin komisyondan olumlu görüş alamaları gerektiğini, yerli filmlerin de kayıt ve tescil olmadan festivallere katılamayacağını” söylemiş, uygulamanın 2004 yılından beri yürürlükte olduğunu savunmuştu. Halbuki söz konusu uygulama 1988 yılında yürürlükten kalktı. 1988 yılında düzenlenen İstanbul Film Festivali’nde sansür kurulunun beş filme sansür istemesi üzerine dönemin juri başkanı Elia Kazan’ın  önderliğinde protestolar yapılmış, dönemin Kültür Bakanı da çıkarttığı kararnameyle film festivallerini sansürden muaf tutmuştu.

(Yeşil Gazete)