By 
Bizler, aşırı tüketimin ve çöplerin ayrıştırılmamasının bir sonucu olarak ortaya çıkan atıkları gördüğümüzde yüzümüzü buruştururken bir kişi bunları birer sanat eserine dönüştürüyor. İspanyol sanatçı Francisco de Pájaro, eski karton kolileri, çöp poşetlerini, atılmış mobilyaları ve diğer atıkları garip insan formlarına ve fantastik yaratıklara dönüştürüyor. Çöplerden yaptıkları eserler ancak çöpler toplanana kadar ve ancak sokaktan geçen insanlar ile buluşuyor.
Londra’ da yaşamaya başlayan, imzası “Sanat Çöptür” olan sanatçı; Barcelona, Madrid, Valencia, Mallorca, Ibiza ve Berlin’deki sokak çalışmalarından sonra yaz başından beri, Londra’ da WestBank Gallery’de ve sokaklarda eserlerini sergiliyor. Londra’ daki çalışmalarına kıyasla önceki çalışmalarının çoğunu polisten kaçabilmek için hızlı ve üstün körü yapmak zorunda olduğunu söylüyor. Barselona’da 2006 yılında sokak sanatına yönelik getirilen kısıtlamalar ve ağır yaptırımlar sanatçıya kendini ifade etmenin tek yolu olarak çöpleri bırakıyor.
“Yerleri, duvarları, hiçbir yeri boyayamıyordum ve kendimi ifade etme ihtiyacı duyuyordum ama nerde? Çöpler , sandalye , yatak ne denk gelirse, ufak ufak, küçük buluşlar yaptım. Öncelikle teneke kutular, objeleri boyayarak başladım. Sonrasında bir kol ya da bacak koyabileceğimi düşündüm böylelikle duvarları boyamayıp çöpleri boyamaya başladım. Doğaçlama yapmak zorundasınız… İspanyadaki polisler katı, hiçbir şey yapmaya izin vermiyorlar. Londra’daki polisler daha toleranslılar. Gördüklerinde “ tamam, bu çöp çok zekice” diyorlar.”
Sanatçı ile 05.09.2013’ de e-mail üzerinden bir röportaj yaptık;
Sanat üzerine bir eğitiminiz var mı?
Alaylıyım. Dünyanın herhangi bir yerinde sanat eğitimi almadım. Ne sanattan anlarım ne de sanatın ne olduğunu bilirim.
İstanbul’ a gelmeyi planlıyor musunuz?
Günün birinde İstanbul’a gelmeyi çok isterim. Londra’da bir Türk mahallesinde yaşıyorum ve yemeklerinize bayılıyorum.
Bu tarz sanatsal çalışma yapmanıza yol açan içinizden gelen arzuyu açıklayabilir misiniz? Yani çöpleri gördüğünüzde hissettikleriniz nelerdir?
Çöplerle kendimi ifade etmek onlara bir anlam kazandırmak için her gün dışarı çıkmak istiyorum. Hayattaki amacım nerede olursam olayım, yapabildiğim herhangi bir konuda kendimi, resim ile ifade etmek ki bu şu anda çöpler. Bu çok cesaret verici bir keşif olmuştur benim için. Çöp ve boya benim kendimi ifade edebilmem için bir araç. Çöpten ekmek toplayan biri gibi sanata dönüştürmek için çöp arıyorum.Bunu neden yaptığımı açıklayamıyorum. Eğer insanları yaratık olarak resmedecekseniz, bunu çöp ve atıklardan yapmak çok anlamlı.
Çalışmalarınızı nasıl tanımlıyorsunuz?
Barselona’da kendimi özgürce ifade etme imkânım çok defa engellendi. Barselona beni öfkelendiriyor ve hayal kırıklığına uğratıyordu. İnsanları ortamın dışına itiyor ve yanlış kararlar almasına sebep oluyordu. Öte tarafta tükettiklerimiz ve harcadıklarımızla çok fazla kirliliğe sebep oluyoruz. Bu çözmesi çok zor bir sorun olduğundan, bu çöpleri kendimi ifade edecek ve insanları güldürecek bir şeye çevirmeye çalıştım. Nihayetinde bütün çöpler toplanıyor ve sanatım onlara son ana kadar eşlik etmiş oluyor. Onlardan son bir kahkaha çıkartıyorum.
Çöpten sanat yapıyorsunuz. Ancak imzanız “Sanat Çöptür”. Bu sadece bir kelime oyunu mu? Yoksa sanata değer vermiyor musunuz?
Sanat nedir? Kişisel olarak benim bir fikrim yok ve sanatın ne olduğunu bilmek beni ilgilendirmiyor. Telif hakları sorunu olmadığı sürece bir tanım uydurabilirim. Herkesin görüşüne müsamaha ederim. Hepimiz hatalıyız ve hepimiz haklıyız. Diyorum ki sanat çöptür.
Eserleriniz için tüketim toplumu eleştirisi içeriyor diyebilir miyiz?
Toplumu nadiren eleştiririm. Genelde kendi haline bırakmaya yeltenirim ve özgür düşündüğümü görürüm. Politik ressam değilim, ne olursa olsun hoşuma gideni resmederim, insanların embesilliği üzerine olan her şeyi. Sonuçta ben de o insan zevzekliğinin bir parçasıyım.
Eserlerinizle insanlara verdiğiniz “daha az tüketin” ya da” atmadan önce bir kez daha düşünün” gibi bir mesaj var mı?
İnsanlara ne yapmaları gerektiğini ben söyleyemem. Yine de ifade etmekten yana tavır alıyorum. Bir sebepten dolayı bedenimden gelen bir arzu ile kendimi tutamıyorum ve çöpleri dönüştürüyorum.
Günümüzde herşeyin ömrü kısa. Sizin eserlerinizinde kısa ömürlü olması bir ironi barındırmıyor mu?
Sokakta bulduğum kısa ömürlü ve öyle olmak zorunda. Neredeyse hayatın kendisi gibi.Bir an için konuşmak, ağlamak ve gülmek adına gördüğüm çöpleri kaçırmam, dönüştürürüm. Hayatım adeta böyle yakalama üzerine geçiyor.
Sizce de eserlerindeki kısa sergilenme süresi ve materyalinin çöp olması onu çağımıza uygun bir sanatçı yapmaz mı? Yorum sizin…
Blog sayfası: http://depajaro.blogspot.co.uk/
Londra’ daki sergi fotoğrafları için: http://londonwestbank.bigcartel.com/artist/art-is-trash
Daha fazla fotoğraf için: http://www.flickr.com/search/?q=francisco%20de%20pajaro
Kaynak:
http://grist.org/list/street-artist-makes-city-trash-into-fantastic-creatures/
Haber: Zeliha Yıldırım
(Yeşil Gazete, Grist, Digital Journal)
Comments