Mali uçurumla ondan da beter iklim uçurumunun muhabbeti

Thinkprogress.org’da Joe Romm imzasıyla yayınlanan makaleyi, Yeşil Gazete gönüllü çevirmenlerinden Özde Çakmak‘ın çevirisiyle sunuyoruz.

***

Birkaç haftadır Washington, DC içler acısı bir görünüm sergilemekte. Politik liderler, kararlaştırılan süre içinde bütçe açığını tasarruf güdümlü resesyon anlamına gelmeyecek biçimde çözmeyibaşaramadılar.

Oysa, her iki parti de anlaşmaya varmış gibi görünüyor – Senato’nun onayını kolayca kazandıktan sonra meclisten geçebileceği varsayılırsa – plan, zorlu tercihlerin çoğunu geçiştiriyor.

Anlaşma, kötü bir anlaşma değil – rüzgar vergisi kredisini kapsıyor, sözgelimi. NY Times web sitesinin en çok okunan haberinde,  planın “Demokratları öfkelendiren çok sayıda imtiyaz tanırken, yine de partinin önceliklerini kolladığını ve en zengin Amerikalılara vergi artışı koyduğunu” öne sürmekte.

Fakat, Nobel ödüllü Paul Krugman bu sabah yolladığı bir blog yazısında, anlaşmanın idare-eder mi yoksa dehşet verici mi olduğunu (borç tavanı kavgasında) neler olacağını görene dek bilemeyeceğimizi söylüyor:

Bu yüzleşmede, Obama geri adım atmazsa, geriye dönüp bakıldığında anlaşma kötü görünmeyecektir. Geri adım atarsa, dün, başkanlığı ve onu destekleyen herkesin umutlarını bir kenara fırlattığı gün olarak anılacaktır.

Son cümle, ancak Obama’nın iklim konusunda başarısızlığa uğramasının başkanlığını ve nesillerdir süregelen umutları bir kenara fırlattığı gün(ler) olacağına bel bağlamadığınız takdirde gerçek olacaktır.

NY Times, ani çöküşten alınacak ders, “kelli felli pazarlıkların kestirme çözümlerin yerini aldığı” ve “çift partili yasama organının minyatürize edilmesinin kaçınılmaz olduğu sonucuna varmaktadır – fakat, bunun böyle olacağı bir süreden belliydi. Obama’nın teşvik beyannamesini ve sağlık hizmeti planını destekleyecek Cumhuriyetçi oyları yok değil.

Aslında, Krugman’ın “Şaşkınlık Yaratmak” adlı NYT Pazar Serbest Görüş yazısında açıkladığı gibi, mali uçurum büyük ölçüde imal edilen bir krizdi. Gerçek şu ki, bütün bu zorlu politik sürece, medyanın bütün sturm und drang (fırtına ve itki)sine rağmen, iki parti de ne açığı önemli buluyor ne de ulusun en acil sorunu olduğunu düşünüyor. İlerleme yanlıları, en büyük sorunun yavaş ekonomik büyüme ve yüksek orandaki işsizlik olduğunu ve çözümün daha fazla yatırım artı işsizlik yardımından geçtiğini biliyorlar. Muhafazakar hareketi (ve Cumhuriyetçileri) tekeline alan Çay Partisi, asıl sorunun hükümet harcamalarından kaynaklandığını düşünüyor (yoksa, vergi artışının pazarlık konusu olmasına tepki göstermekte bu kadar kararlı olmazlardı).

En azından karikatüristler, amfizemin ilk evresi olan iklim açığına kıyasla, mali açığın hafif bir boğaz ağrısı olduğunu anladılar.

Mali uçurum - İklim Uçurumu. "Aşağı bakma. Çizgi filmlerde işe yarıyor"

Belki de manşetteki soru, “Mali uçurum fiyaskosu, iklim uçurumdan kurtulma ihtimalimiz hakkında yeni bir şey söylüyor mu?” olmalıydı. Bu soruyu yanıtlamak için, ülkeye yönelik son cidden büyük ekonomik tehditten beri – 2008 ekiminde yazdığım bir yazıda da, “450 ppm (ya da daha azı) politik açıdan mümkün mü? Bölüm 7: finansal kurtarma paketlerinden alınan ibretler,” ele aldığım gibi, bu ihtimaller hakkında neler bildiğimizin altını çizmekte fayda var. Yazı 4+ yıldan beri ne kadar az şeyin değiştiğini gösterdiğinden aşağıda bir alıntıya yer veriyorum:

Hayır, 450 bugün politik açıdan mümkün değildir. Ne de 550. 1000 ppm ve 6 derece ısıyı önlemek için yeterli hareket yoktur.

Tamam, bu önceden de belliydi; çünkü, Kongredeki muhafazakarlar kesinlikle gerekli hareketi bloke edebilir ya da enerji fiyatı sorununun demagojisini yapabilirler – belli ki, niyetleri de bu (bkz. “Bölüm 6: Boxer-Lieberman-Warner fatura tartışması bize ne anlatıyor”).

Fakat, bence, finansal kurtarma paketi hikayesinden alınacak daha çok ders var:

1. Yüz milyarlarca dolarlık hükümet tedbiri ancak çok, çok büyük bir kriz meydana geldiğinde devreye girer. Evet, büyük kamu harcama programı elde etmek için esas, temiz enerji ve yeşil yakalı işlere duyulan gereksinimden bahsetmek gerektiğini düşünen çok sayıda insan var. Konuşmak, ihtiyaç duyulan politikaları satmaktan öte, kriz olmadıkça, hiçbir işe yaramayacaktır.

2. Krizin “çok, çok büyük” olarak nitelenmesi için gerekli fakat, tek başına yeterli olmayan bir koşul; temelde tarafsız düşünce lideri olduğu düşünülen çok ciddi insanların da sözkonusu krizi bu şekilde tanımlamasıdır. Bu durumda, ultra milyarder Warren Buffet, ABD Merkez Bankası Genel Başkanı Ben Bernanke, Alan Greenspan, hatta CNBC’den Jim Cramer (evet, çok bağırıyor, ama buna iflas diyeli bir yıl oldu ve medyada oldukça saygın bir yeri var) panik olması gerekir.

3. Ayrıca, şu anda sıradan insanların da başına kötü şeyler geliyor olmalı. Meclisin asıl kurtarma paketi aleyhinde oy kullanması,  fakat büyük ölçüde devam eden borsa krizi, kısmen de bölgelerindeki küçük ve büyük ölçekli işletmelerden kredi piyasasının donduğunu duyduklarından yan çizmesi oldukça ilginçti.

4. Güvenilir insanlar, sorunun hükümet tedbiriyle çözüleceğini söylemeli. Pek çok insanın kaçırdığı bir başka önemli nokta da bu. Buffet, Bernanke ve Cramer dünyanın yıkıacağını fakat sizin planınızın bunu engelleyemeyeceğini söylüyorsa, planınız ölü, ölü, ölüdür.

Peki, bu bize iklim açmazı hakkında neler söylüyor?

1. Önümüzde, benzeri görülmemiş hükümet tedbiri gerektiren bir tek çok büyük kriz var. “İyi haber” şu ki, tabii buna iyi haber denebilirse, kriz gerçek ve eli kulağında – ve hükümet önderliğindeki çözümler için uygun. Ayrıca, tıpkı kurtarma paketi gibi, çözümün bütün “maliyeti”, vergi verenlere “mal edilmeyecek”. Çünkü, kurtarma paketi için, hükümetin satın alacağı öncelikli finansal mülkler değerli olacaktır; küresel ısınma için ise, emisyon üst sınırı ve ticareti faturası artı temiz teknoloji kampanyası, muazzam enerji tasarrufu sağlayacak  ve tamamen yeni endüstriler yaratacaktır.

Mali uçurum - İklim / "Alıştırma yapıyorlar sadece"

2. Ama enerji ve iklim sorunundan anlayan, tarafsız, güvenilir kanaat liderlerinin eleştirel bakışından yoksunuz (bkz. “Kanaat liderlerinin çoğu küresel ısınmadan anlamıyor”). Warren Buffet ve Bill Gates gibi insanlar ne zaman, diyelim Kanada’da iklimi yok eden yatırımlar peşinde koşmak yerine küresel ısınmanın dehşet verici doğası hakkında sesini yükseltecek? (bkz. “Gates ve Buffet katranlı kuma yatırım yapıyor, çift başlı balıklar çoğalıyor”). Evet, aslında güçlü önlemler talep eden bütün bir bilim camiası var, ama onlar artık bu ülkenin kanaat önderleri değiller ve ABD halkının büyük bir bölümü için güvenilirliklerini yitirdiler (“Reddedenler kazanıyor, ama sadece GOP ile”). Ciddi önlemlerin alınması için gereken bu koşulun karşılanması muhafazakarların iklim hareketine karşı yürüttükleri haçlı seferi yüzünden adamakıllı karışıyor. Muhafazakarlar yalnızca dezenformasyon kampanyası yürütmekle kalmıyor, küresel ısınma konusunda sesini yükselten her bilim insanını ya da gazeticiyi sol-kanat eko-emperyalistlerin maşası olarak etiketlemekte düzenli olarak çaba gösteriyorlar – Charles Krauthammer’ın dediği gibi, “uysal bilim insanları ile fırsatçı politikacıların eşlik ettiği çevre aktivistleri radikal ekonomik ve sosyal düzenlemelerin savunuculuğunu yapıyor,” ya da George Will’in belirttiği gibi “hükümet çevrecilere itaat ettikçe, hayatlarımızı daha çok gözetim altında tutar.” (bkz. “Muhafazakarların iklim bilimine inanmamasının gerçek sebebi”). Kısacası, dezenformasyon kampanyası, bütün eylem çağrılarının inanılırlığını sarsmaya çalışıyor.

3. Kısmen insan kaynaklı iklim değişimleri – kuraklıklar, kontrol edilemeyen yangınlar, seller, ağır hava şartları vs. vs – yüzünden kötü şeyler zaten oluyor. Fakat, çok sayıda çevreci ve gazeteci aciliyetin önemini azaltıyor ya da bu şeyler hakkında konuşmanın hata olduğunu düşünüyor (“NY Times yangın haberini harcıyor,” ve “NY Times kuraklık haberini de harcıyor,” ve “Gustav, iklim, sondaj – bazı çevreciler otosansür uyguluyor, peki ya ilericiler?” ve “Washington Post’tan Joel Achebach temel iklim biliminden anlamıyor.” Ve elbette, bir de herkese geleceğin o kadar da kötü olmayacağını söyleyen dezenformasyon kampanyası var. (Rahmetli) Michael Crichton bilime “göz attıktan” sonra “sorun”dan etkilenmediğini söylemişti. George Will, iklim değişikliğinin “faydalı” bile olabileceğini söylüyor ve NYT köşe yazarı John Tierney şöyle yazıyor, “Isınmanın net kar elde edilebilecek kadar hafif olma ihtimali var.” Bir de kazmanın teki olan GOP Başkanvekili geçen hafta çıkmış 70 milyon Amerikalıya değişim etkilerinin “gezegenimizin periyodik ısı değişimlerinden” kaynaklandığını söylüyor. Bu klasik reddeden mitinde, tek yapmamız gereken fırtınanın dinmesini beklemektir.

4. Bugün politik açıdan mümkün olan hükümet önderliğindeki iklim ve enerji tedbirleri sorunu çözmeyecektir. Boxer-Lieberman-Warner yasa tasarısı için kesinlikle doğruydu (bkz. “Boxer yasa tasarısı güncellemesi: ABD’de muhtemelen 2025 sonrasına kadar CO2 emisyon kesintisi yok”).

Ekonomik krizden çıkarabildiğim tek bir umut kırıntısı var. Kongre ve yürütme organları gerçek felaket meydana gelmeden önce, bir başka Büyük Buhran ile son bulmadan, hatta teknik olarak bir ekonomik durgunluğa girmeden önce harekete geçtiler. Belki, iklim konusunda da gerçek felaket yaşanmadan önce harekete geçebiliriz. Evet, ekonominin çökmesine yalnızca günler ya da haftalar kaldığı herkes tarafından anlaşldığı için Washington’ın harekete geçtiğinin farkındayım. Belli ki, harekete geçmek için iklim uçurumuna bu kadar yaklaşmayı bekleyemeyiz.

Önümüzdeki birkaç sene içerisinde iklim konusunda harekete geçmeliyiz – gerçek, önlenebilir felaket yaşanmadan onyıllar önce. Doğrusunu söylemek gerekirse, ülkenin ve dünyanın alacağı hiçbir olası tedbirin, önümüzdeki 30 yıl içerisinde iklim üzerinde önemli bir etkisi olmayacaktır. Bizim umutsuzca önlemeye çalıştığımız – ya da önlemeye çalışmamız gereken – 2040 sonrası 6 derece (ya da daha yüksek)ısınmadan geri dönüşün olmadığı Cehennem ve Suların Yükselmesi senaryosudur.

Ekonomik yardım krizine verilen tepkiler, belli ki, gerçek iklim felaketi yaşanmadan onyıllar önce harekete geçilebileceğini uman insanların içini rahatlatmıyor. Fakat, ben bardağın onda birini dolu görmeyi tercih ediyorum.

Neden?

Burada, öngörülemeyen durum başkanlık seçimleriydi. Daha önce hiç kendini gerçekten de ciddi iklim önlemleri almaya adamış, bizi problemi çözmeye sevkeden geniş ve kapsamlı bir gündem kampanyası yürüten ilham verici bir başkanımız olmamıştı. (bkz.” Obama’nın mükemmel enerji ve iklim planı.”)

Şu anda, Obama’nın planı politik açıdan mümkün değil. Sadece muhafazakarlar karşı çıktığı ve demagoji yapacakları için değil, ılımlılar sorunu kavramadığı ve demoji yapılarak sindirilecekleri için. Ve bilim insanları, çevreciler ve ilericiler yetersiz ve çelişkili mesajlar gönderdikleri için de. Ve geleneksel medya hala fena halde yetersiz bir iş çıkarmakta olduğu için (bkz. “Medya, reddenlere çanak tutuyor 2: Ya MSM insanlığın kendini yoketmesine yetmezse?”).

Fakat, geçmişte politik açıdan mümkün olanları dönüştüren gerçek liderler olmuştu. Bugün de umudumuz burada saklı.

Evet, bunlar güçlü iklim tedbiri sözü veren bir lider ve çoğunluğunu Demokratların oluşturduğu bir kongre seçmeden önce yazılmıştı.

Sözün özü aynı, ama. İklim Churchill’imizi bulana kadar ciddi bir tedbir göremeyeceğiz – muhtemelen iklim etkileri kötüleşip de en azından ikna edilebilir orta yolcular tedbir talep edene dek (bkz. “Yakın zamanlı iklim Pearl Harborları nelerdir? Harekete geçmek için ne bekliyoruz?”).

Mali uçurum fiyaskosu, bize öncelikle  geçtiğimiz seçimlerde her iki partinin de siyasi liderliği adına hiçbir şeyi değiştirmediğini gösterdi. İklim statükosuna takılıp kaldık ve çeşitli ekonomik dertlerin aksine bu geri dönüşü olmayan, medeniyetleri yok edecek bir felaket için bir reçetedir.

Yeşil Gazete için çeviren: Özde Çakmak

Makalenin özgün hali (ingilizce) için tıklayınız

(ThinkProgress.org, Yeşil Gazete)