By 
BBC News çevre muhabiri Matt McGrath imzasıyla BBC UK’de yayımlanan yazıyı, Yeşil Gazete gönüllü çevirmenlerinden Bora Kapatepe‘nin çevirisiyle sunuyoruz.
***
Byrd istasyonundan alınan veriler Batı Antarktika buzullarıdaki hızlı ısınmayı gösteriyor
Sıcaklık kayıtlarını içeren yeni bir araştırma, Batı Antarktika buzullarının önceki tahminlere göre iki kat daha hızlı ısındığını ortaya koydu.
ABD’li araştırmacılar yaz aylarında güney yarımkürede yaşanan ısınmanın ilk kanıtlarını bulduklarını söylüyor
Yüksek sıcaklıklara bağlı erimenin hızlanmasının deniz seviyelerinde artışa neden olacağından endişe duyuluyor.
Araştırma Nature Geoscience dergisinde yayınlandı.
Bilim insanları ABD tarafından 1950’lerin ortalarında Batı Antarktika buz tabakasının merkezinde kurulmuş olan Byrd İstasyonu’ndaki sıcaklık verilerini derlediler.
Daha önceleri araştırmacıların ellerindeki Byrd verileri ile bir sonuca ulaşmaları kayıtların eksikliği nedeni ile mümkün olamamıştı.
Araştırmanın yeni evresinde, atmosferi inceleyen bir bilgisayar modeli ile eksik kayıtların tamamlanmasını sağlayan bir nümerik analiz yöntemine başvuruldu.
Elde edilen sonuçlar 1958’den 2010’a kadar yıllık ortalama sıcaklıkların 2.4 C artmış olduğunu gösteriyor.
“Gördüğümüz şey yerkürenin yolladığı en güçlü ısınma sinyallerinden birisi” diyor Birleşik Devletler Atmosferik Araştırmalar Merkezi üyesi bilim insanı Andrew Monaghan
“Bu, yaz ayları sırasında ısınma olduğu sonucunu çıkartabildiğimiz ilk araştırma” diye ekledi.
Byrd İstasyonu'ndan alınan veriler Batı Antarktika buzullarıdaki hızlı ısınmayı gösteriyor
Yukarıdan aşağıya erime
Antarktika yazlarının yılın diğer dönemlerinden sıcak olacağını beklemek doğal. Ancak bölge öylesine soğuk ki, sıcaklıkların donma noktasının üzerine çıkması çok ender rastlanan bir durum.
Araştırmanın yazarlarından Prof. Dr. David Bromwich’e (Ohio Eyalet Üniversitesi) göre bu kritik bir eşik.
“Sıcaklıkların yazın artıyor oluşu Batı Antraktika buzullarının yalnız bugün bildiğimiz şekliyle aşağıdan değil, yukarıdan da erimeye başlayacağı anlamına geliyor.” diyor.
Daha önce Nature’da yayınlanan araştırma Batı Antarktik buzullarının okyanusun etkisiyle ısınıp eridiğini gösterse de yeni bulgular artık atmosferin de rol oynamaya başladığını gösteriyor.
Bilim insanları, sıcaklık yükselişlerinde Pasifik Okyanusu’ndan gelen rüzgar ve hava olayları düzeninde yaşanan değişikliklerin etkisi olduğunu söylüyorlar.
Dr. Monaghan “Burada Dünya’nın herhangi bir yerinde iklim değişikliğine bağlı hissedilen etkilerden çok daha dinamik bir etki görüyoruz ve bu Batı Antraktika’ya ısı aktarımını arttırıyor” diyor.
Ancak kendisi ve ekip arkadaşlarının tespit ettiği bu ısınmanın insan etkisiyle oluştuğuna dair kesin konuşmuyor: “Jüri bu konuda hala kararsız. İnsan etkisi kısmı üzerine bir araştırma yapılmadı. Benim görüşüm büyük ihtimal insan etkisi olduğu yönünde ancak kesin bir şey söyleyemem.”
Bu görüş daha ileri araştırmaları yapılması gerektiğini söyleyen Prof Bromwich tarafından da paylaşılıyor. Bromwich, “Şimdi sıra doğal değişkenliklerin tekil etkilerinin tespit edilmesinde” diyor.
“Bu bölge çok değişken bir havaya sahip, ve bu değişkenliğin bir kısmı insan kaynaklı olmasına rağmen bir kısmı da değil. Bu soruya bir cevap vermek için henüz çok erken.”
Kaynağı ne olursa olsun, araştırmacılar bu ısınmanın daha fazla erimeyi beraberinde getireceği ve doğrudan ya da dolaylı olarak küresel deniz seviyelerine etki edeceğinden endişe ediyor.
Doğrudan etkiler eriyen buzların deniz suyuna karışması. Ancak bilim insanları bunun bir kaç on yıl daha gerçekleşmesinin düşük bir ihtimal olduğunu, çünkü eriyen buzların alt katmanlara sızarak tekrar donduğunu belirtiyor.
Larsen B Buz Tabakası 2002 yılında sadece 1 ay içerisinde yok olmuştu
Buzun ritmi
Dolaylı etkiler ise buzulun kenarlarında buz kopuşlarına zemin hazırlayan bir ortam oluşturması. Araştırmacılar 2002 yılında bir ay içerisinde yok olan Larsen B Buzulu’na olanın tam da bu olduğunu söylüyorlar.
“Eriyen su aşağıda hareket etti ve buz yarıklarına doldu” diyor Dr Monaghan. “Tıpkı yollarda kışın karşılaştığımız çukurlar gibi, su tekrar donacak, genleşecek ve içine dolduğu yapıyı kıracak”
Şimdi aynı durumun Batı Antarktika’da olacağından endişeli.
“Larsen’in çöküşünden sonra şahit olduğumuz durum, buz tabakalarıyla desteklenmiş buzulların kaybının muazzam bir hızlanma ile sekiz kata kadar çıktığıydı. Eğer yazın ölçülen ısınma eğilimi devam ederse bu Batı Antarktika buzullarının erimesinin hızlanması konusunda potansiyel bir endişe olacak”
Araştırmanın yazarları Byrd İstasyonu verilerinin tüm bölge konusunda gösterge olarak kabul edilebileceğini, çünkü istasyonun bir plato üzerinde kurulu olduğunu ve bölgedeki hava koşullarının dikkate değer bir mesafe için benzer olduğunu belirttiler.
Yeşil Gazete için çeviren: Bora Kabatepe
(BBC UK, Yeşil Gazete)
Comments