ManşetTarım-Gıda

Lübnan’da çiftçiler esrar için savaşıyor

0
Esrar yetiştirmek yüzlerce kat daha karlıyken neden Lübnan’da elma yetiştirilsin? Lübnan’ın Bekaa Vadisi’ndeki sürdürülemez uyuşturucu üretimine genel bir bakış…

Yeşil Gazete için Türkçe’ye çeviren: Tuğçe Tuğran

Esrar tarlalarını korumak isteyen kabileler ve silahlı kuvvetler arasında giderek tırmanan çatışmalar, Lübnan hükümetini Bekaa vadisinde eskiden beri süregelen haşhaş yetiştirme konusunu yeniden ele almaya itiyor.  Lübnan’ın 1975 ile 1990 sivil savaşı arasında kanunsuz geçen yılları boyunca Bekaa Vadisi’nin bereketli düzlükleri yılda 500 milyon dolar gelir getiren esrar tarlalarıyla dolmuştu. En üst noktasına ulaştığı 1988 yılında Lübnan uyuşturucu pazarının yaklaşık 1,5 milyar dolar ürettiği tahmin ediliyor.

80’lerin sonunda hükümet tarafından yürütülen eğitim programları ve çiftçileri karlı bir şekilde yasal ekin yetiştirmeye teşvik eden kalkınma projelerinin Lübnan’ın esrar üretimini sona

Esrar yetiştirmek yüzlerce kat daha karlıyken neden Lübnan’da elma yetiştirilsin? Lübnan’ın Bekaa Vadisi’ndeki sürdürülemez uyuşturucu üretimine genel bir bakış…

erdireceği düşünülmüştü. Ama kardan pay aldığı bilinen bazı politikacıların da etkisiyle üretim devam etti. Dahası, bazı uluslararası projeler güven verici alternatif gelir kaynakları yaratmayı başaramadı. Örneğin, ABD çiftliklere cömertçe Holstein inekleri bağışladı, ama bu ineklerin bakım maliyeti getirdikleri gelirden daha fazlaydı. Yeterli gelir üretmeyen birçok proje iptal edildi ve çiftçiler tekrar esrar yetiştirmeye başladılar.

 

2006 yılında savaşla beraber hükümet yıkım politikaları yürüttü ve bunun sonucunda esrar üretimi yeniden yükselişe geçti. Fakat bu yıl hükümet dikkatini yeniden yasadışı ekinlere yöneltti ve esrar tarlalarını yok etmeye ve bitkileri yakmaya koyuldu.

 

4 Ağustos’ta Bekaa’daki ufak bir köy olan Yammouneh’in sakinleri Lübnan askerlerinin ve polisin esrar tarlalarına girmesini engellemek için yolları kapattı (tabii ki yollar Lübnan’da en çok tercih edilen yöntem olan lastik yakma yöntemiyle kapatılmıştı).

 

Ağır silahlı yerel halk ve en yine aynı şekilde silahlı ordu arasında çatışmalar çıktı ve bu çatışmalar birkaç askerin yaralanması ile sonuçlandı. Bu çatışmaların önemi azımsanmamalı.

 

Bu kezse, bundan önceki seferlerden farklı olarak, Bekaa vadisindeki kabilelerin en büyük ve güçlü olanlarından üç tanesi, yasadışı ticaretlerini korumak için güçlerini birleştirmeye karar verdiler. ‘Jaafar’, ‘Shamma’ ve ‘Sharif’ kabilelerinin hükümete direnme ve yok etme politikalarına karşı durmada gösterdikleri başarı, kimilerine göre vadinin kuzeyindeki diğer kabileleri de birleşmeye ve silahlı kuvvetlere karşı direnmeye teşvik etti.

 

Esrar üretimi, hâlihazırda Bekaa vadisindeki üretimin büyük bölümünü oluşturuyor ve bu oran büyümeye devam ediyor. Yaşanan çatışmalarda ağır silahlı, kızgın çiftçiler ve kabileler yer alıyor. Bütün bunlar, Lübnan hükümetini yasadışı ekinlere bağımlı bir mikro-sistemin ekonomik ve sosyal sonuçlarını tekrar gözden geçirmeye zorluyor. Bu sorunun daha da büyümesi Lübnan’ın çözümsüz problemlerine bir yenisini eklemekten başka bir işe yaramaz.

Lübnan’da Esrar Yetiştirme Piyasası

Bir çiftçi bir kilo esrar yetiştirmek için 200 dolar harcıyor. Çiftçiler daha sonra bitkiden eleme yöntemiyle etkin tozu çıkartıyor ve bu toz soğutularak kalıplar haline getiriliyor. Elde edilen toz, uyuşturucu satıcılarına kilosu 300-400 dolara satılıyor.

Executive‘e göre, bir çiftçi yerel uyuşturucu satıcısına sattığı her kilo esrar için 100 ile 200 dolar arasında bir gelir elde eder ve esrar yetiştirdiği her dunam (1000 metrekare) alan için ortalama 400 -800 dolar kazanır.

Sonrasında, yerel satıcıların toptan sattığı esrarı almaya vadi dışından, başka uyuşturucu tacirleri gelir. Toptan olarak satılan esrarın kilosu ortalama 1000 dolardır. Beyrut’ta 20 gram esrarın sokaktaki fiyatı 50 dolar civarındadır. Bu da satıcıların Bekaa’dan satın aldıkları her bir kilo esrar başına 1500 dolar civarında kar ettikleri anlamına gelir.

Avrupa’da bir kilo Lübnan esrarının toptan satış fiyatı 4,400-5,900 dolar/kilodur ki bunun 3,660 doları, ulaşım, el emeği, verilen rüşvetler, polisin el koyduğu mallar gibi giderler düşüldükten sonra geriye kalan miktar olarak doğrudan uyuşturucu satıcılarının cebine gider.

İşlerin iyi gittiği bir yılda, bir uyuşturucu satıcısı ortalama 5 ton esrar satabilir ve yurt dışında 7-8 milyon dolar arası gelir elde edebilir.

İşin içinde bu kadar talep ve para olduğu için, esrar pazarını kontrol altına almak son derece zor… Savaş ve toplumsal istikrarsızlık dönemleri tarih boyunca esrar yetiştiricileri için çok uygun ortamlar sağlamış ve satıcılar için büyük fırsat dönemleri oldu. Dolayısıyla Lübnan’da olası bir istikrar, narkotik pazarını kontrol etmede anahtar görevi görecek.

Esrara alternatif olabilecek ekini bulmak

Şimdi soru, çiftçilerin görece iyi para getiren bir üründen, daha az para getiren ama yasal olan bir ürüne geçiş yapmaları için nasıl teşvik edileceği. Şimdiye kadar denenen ekinlerin hiç birisi çiftçilere hayatlarını sürdürmelerine yetecek geliri sağlamadı.  Bekaa vadisinde esrarın yerini alabilecek bir diğer ürün olan elmanın kilosu yaklaşık 30 sent, oysa işlenmiş esrarın çiftçiye getirisi 300 ile 400 dolar arasında değişiyor. Bu da genel olarak çiftçinin neden esrar yetiştirmeyi tercih ettiğini açıklıyor.

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı’nın (UNDP) alternatif ekin programları 1990’larda başarısızlıkla sonuçlandı ve Batılı yetkililer Kalkınma Programı’nı aldığı parayı kötü yönetim ve yolsuzluklar yüzünden boşa harcamakla suçladı.

UNDP’nin mevcut Enerji ve Çevre Programı yöneticisi Edgard Chehab, kurumun geçmişte büyük hatalar yaptığını kabul ediyor. ‘Öncekiler [UNDP’nin önceki girişimleri] çiftçilerin tanıdığı ekinleri belirlemediler’ diyor. ‘Ekinler çok fazla su, bakım ve yatırım istiyordu, bu da projelerin başarısız olmasına sebep oldu. Çiftçiler için pazarlama sorunlarına dikkat etmediler’.

Kenevir sürdürülebilir, endüstriyel bir alternatif olabilir mi?

Beyrut’ta yerleşik bir yatırım firması olan Phystone ve UNDP, Bekaa Vadisi’nde esrar üreten çiftçilerin kenevir üretmesini sağlamak amacı taşıyan pilot projeler başlattı – kenevir, esrarın uyuşturucu etkisi yapmayan akrabası.

 

‘Çiftçiler esrarı tanıyorlar ve kenevir de buna oldukça yakın’ diyor Chebab. ‘Suya ihtiyacı yok ve Bekaa kurak bir bölge, ayrıca gübreye de gerek yok’.

Omega 3 ve 5 yönünden zengin kenevir yağı Avrupa ve Amerika’da oldukça popüler bir besin ilavesi, aynı zamanda bitkinin lifleri evlerin ısıtılmasında kullanılabildiği gibi ip ve tekstil üretiminde de kullanılıyor.

Physton ve UNDP çiftçilere dunam başına 150-160 dolar net kar garanti edecekler. ‘Endüstriyel kenevir üretiminde karları yarı yarıya azalacak. Ama bu sürdürülebilir ve yasal’ diyor Chehab. ‘Domates üretmekten iyi, esrar üretmek kadar karlı değil’

Şimdilik Lübnan’ın esrar yetiştirme potansiyelini kenevir yoluyla değerlendirmek pek işe yaramış gözükmüyor ama bu konseptin büyük potansiyeli var. Bekaa vadisinde üretilmiş organik kenevirden yapılma kıyafet ve ürünler ilginç olmaz mıydı?

Yeşil Gazete için Türkçe’ye çeviren: Tuğçe Tuğran

(Linda Pappagallo – Greenprophet.com, Yeşil Gazete)

More in Manşet

You may also like

Comments

Comments are closed.