By 
Kutup buzullarının kalınlığını incelemek için gönderilen ilk özel amaçlı uydudan elde edilen bulgulara göre Kuzey kutup bölgesindeki deniz buzulları tahmin edilenden çok daha hızlı bir şekilde eriyor.
Avrupa Uzay Ajansı’nın CryoSat-2 uydusundan elde edilen ilk sonuçlara göre geçen yıl Kuzey Kutbu’nda 900 kilometreküp yaz buzulu ortadan kalktı. Bu miktar kutup bilimcilerinin tahmin ettiğinden en az %50 daha fazla. Erimenin karbon dioksit emisyonlarının artmasına bağlı küresel ısınmadan kaynaklandığı düşünülüyor.
Azalan buzul örtüsü: Arktik deniz buzulları minimum seviyeye Eylül ayında düşüyor. Kalan buzullara kalıcı (perennial) buzul örtüsü deniyor. CryoSat-2 bunun kalınlığındaki değişkenliği ölçerek kalan buzul hacmini buluyor
Hızlı erime nedeniyle birkaç yıl içinde Kuzey Kutbu’nın yaz aylarında tamamen buzsuz bir açık denize dönüşmesi, bölgedeki balık, maden ve petrol yataklarının hızla tüketilmesinin ve yeni denizyolu rotalarının yolunu açabilecek.
5-6 metreden, 1-3 metreye
Önceki uydulardan elde edilen sonuçlar Kuzey Kutup deniz buzullarının alanının hızla azaldığını ortaya koyuyordu. Yeni ölçümler öncekilerden farklı olarak buzulların sadece alanının değil, kalınlığının da hızla azaldığını ortaya koyuyor. Örneğin Kanada’nın kuzeyiyle Grönland arasında kalan bölgede önceden yaz aylarında düzenli olarak 5-6 metre olan buzulların kalınlığı 1-3 metreye düşmüş durumda.
CryoSat-2 verilerinin analiz edildiği University College of London (UCL) Kutup Gözlem ve Modelleme Merkezi’nden Dr. Seymour Laxon “Uydu verilerinin ilk analiz sonuçları Kusey Kutup buzullarındaki erimenin bizim önceden tahmin ettiğimizden çok daha büyük miktarlarda olduğunu ortaya koyuyor. Çok yakında bir yaz günü uydu görüntülerine bakıp Kuzey Kutbu’nda hiç buzul kalmadığını, tamamen açık deniz haline geldiğini gördüğümüz ikonik bir an yaşayabiliriz” diyor.
Kuzey kutup yaz buzullarının tamamen erimesi ve bir süre için bile olsa kutup bölgesinin açık deniz haline gelmesi çok dramatik sonuçlar doğuracak. Bunların en önemlileri bembeyaz olan ve güneş ışınlarını tamamen yansıtarak yeryüzünün serinlemesine neden olan buzulların ortadan kalkmasıyla açığa çıkacak koyu renkli açık denizin güneş ışınlarından gelen enerjiyi soğuracak olması nedeniyle bölgedeki ısınmanın büyük bir hızla artması ve kutup denizlerinin tamamında donmuş halde bulunan metan klatrat yatalarının ısınma sonucu çözünmesiyle karbondioksitten 21 kez güçlü bir sera gazı olan metanın büyük miktarlarda atmosfere karışması olacak. Bilim insanları kutup bölgesindeki birkaç yerden metan çıkışının zaten başladığını göstermişlerdi.
UCL’den Profesör Chris Rapley, erime sonucunda ayrıca kutuplarla ekvator arasındaki jet akımlarının da daha dengesiz bir hale geleceğini söylüyor.
Kutup buzullarının kalınlığını ölçmek üzere 2010’da uzaya gönderilen ilk uydu olan CrypSat-2’den elde edilen sonuçlara göre, kuzey kutbunun orta bölgelerinde 2004’te 17.000 kilometreküp hacminde buz varken, bu miktar bu yıl 14.000 kilometreküpe düşmüş. Ancak asıl yaz sonuçları şoke edici. Yaz aylarında 2004’te 13.000 kilometreküp buzul varken, 2012’de sadece 7000 kilometreküp deniz buzulu kalmış. Eğer yılda 900 kilometreküp erime düzenli olarak devam ederse, 10 yıl içinde yazın kutupta hiç buzul kalmayabilir.
Temmuz ayının başında da Grönland’daki kara buzullarının %97’sinin erimeyer başladığı haberi büyük şaşkınlık yaratmıştı.
The Guardian’dan derlenmiştir.
(Yeşil Gazete)
Comments