By 
Türkiye’nin Güneydoğu’su toz mevsimini yaşıyor. Güney’den, sınırın ötesinden gelen kumlar, Şırnak, Batman ve Mardin’de hayatı olumsuz etkiliyor. Üç gündür süren kum yağışı, bugün devam etti. Cizre’de görüş mesafesi 100 metreye kadar düştü. Trafik felç oldu… Nusaybin’de bazı evlerde yangın çıkardı, bazı evlerin çatılarını uçurdu. Tarlaları mahvetti, hasadın tamamı telef oldu…
Türkiye’nin Güneydoğu’su ve Doğu’su kum (ya da toz) fırtınalarına yabancı değil. Suriye’den geldiği düşünülen kumlar, sık sık kentlerin sokaklarını dolduruyor. Örneğin sadece üç ay içinde, birden fazla “kum fırtınası” haberi okuduk. 20 Haziran’da Şanlıurfa’da birdenbire bastıran kumlar, iki dakika içinde gökyüzünü kaplamıştı. 23 Haziran’da Yozgat’ta bastıran kumlar, bütün arabaları sarı ve kahverengine dönüştürdü. Daha önce 26 Mayıs’ta, Elazığ’ın Zübeyde Hanım Caddesi’nde 50 yıllık bir ağaç devrilmişti… Bakkala ekmek almaya çıkmış çocuklar ölümden dönmüştü.
Kum fırtınalarından bazıları, fazla zarar vermediği için haber olmuyor. Fakat bir gerçek var ki, fırtınaların sayıları ve şiddeti dikkat çekici şekilde artıyor. Bu durum, küresel ısınma ve iklim değişikliğinin fırtınalar üzerinde etkili olabilme ihtimalini akıllara getiriyor.
Bu ihtimali uzmanlara sorduğumuzda ise aldığımız yanıtlar ürkütüyor. Yeşil Gazete’ye konuşan uzmanlar, “fırtınaların rutinin dışına çıktığı” görüşünde hem fikir. Üstelik, “daha kötü fırtınalar gelecek”, “çamur yağacak”, “kuraklık yaşanacak”, “evden çıkmayın” gibi inanılmaz yorumlar yapıyorlar. Ve İklim değişikliğinin önemine dikkat çekiyorlar.
Prof. Dr. Murat Türkeş (TEMA Vakfı Bilim Kurulu Üyesi, Meteorolog)
Türkiye’deki toz fırtınaları, Kuzey Afrika ve Basra üzerinden gelen rüzgarlarla oluşuyor. Bu nedenle Güney ve Güneydoğu bölgelerinde daha çok görülüyor. Fakat küresel iklim değişikliği nedeniyle, gittikçe daha kuzey bölgeler, tropikal dolaşımın etkisi altına giriyor. O nedenle Trakya ya da Kuzey Doğu Anadolu’da toz fırtınaları görülebilir. Küresel iklim değişikliği ısınma yönünde olursa, toz fırtınaları artacaktır. Eğer artarsa insan sağlığını olumsuz etkiler. Özellikle hasta ve yaşlı insanlar için tehlikeli olabilir. Böyle durumlarda evden çıkmamak en iyisi…
Toz fırtınaları çamur yağmurları getirebilir. Zira kum, rüzgarla birlikte atmosfere doğru yükselir ve bulutlara karışır. Bulutlara karışan kum, yağmurla birlikte çamur şeklinde düşer ya da bulutları parçalar ve dağıtır. Kum taneleri, bulutları dağıtırsa günlerce yağmur yağmaz. Kuraklık gelebilir…
Ömer Madra (Açık Radyo Genel Yayın Yönetmeni)
Dünyada toz fırtınaların gerek sayısı, gerek şiddeti artıyor. Evet, buna kesinlikle “İklim Değişikliği” nedeniyle artıyor” diyebiliriz. Fırtınalar çok daha sert, çok daha yoğun yaşanacak. Bu daha başlangıç… Gelecek nesiller, alışılagelmemiş toz fırtınaları görecekler.
Bu yıl, ABD’nin batısında, 4500’den fazla lokasyonda toz fırtınası görüldü. Bu rakam, 1860’dan, kayıtların tutulmaya başladığı dönemden beridir görülmemişti. ABD’de 1929-1930 yılları arasında iki yıl süren ve büyük kuraklıklara neden olan bir toz fırtınası dönemi vardı. Buna “Toz Çukuru” adı verilmişti. Manzaraya bakarsanız, “Toz Çukuru” dönemini bile geride bırakacağımız bir geleceğin bizleri beklediğini göreceksiniz.
Haber: Yeşil Gazete – Alper Budka
Comments