Küresel BAK: “Askeri harcamalar, insanlığı harcar”

Küresel Barış ve Adalet Koalisyonu 12 Nisan Dünya Askeri Harcamalara Karşı Eylem Günü’nde Galatasaray meydanında bir basın açıklaması yaptı.

Açıklamada Türkiye’nin %8,5 ile Çin’den sonra dünyanın en hızla büyüyen ülkesi olduğuna, ancak bunun arkasında hızla artan silahlanma harcamalarının da olduğuna dikkat çekildi.

Açıklamada verilen bilgilere göre Türkiye dünya askeri harcamalar listesinde 17,5 milyar dolarla 15. sırada, Türkiye’nin askeri harcamalar toplamı son 5 yılda %40 arttı ve Türkiye Gayri Safi Milli Hâsılasının % 2,4 ünü askeri harcamalara ayırıyor.

Küresel BAK adına Kerem Kabadayı tarafınan okunan açıklama şöyleydi:

ASKERİ HARCAMALAR İNSANLIĞI HARCIYOR!

DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN ASKERİ HARCAMALARA KARŞI BİRLEŞELİM!

Değerli basın mensupları,

Bugün dünyanın çeşitli ülkelerinde askeri harcamalara karşı eylem ve açıklamaların yapıldığı bir gün. Biz de silahlanmaya ve militarizme karşı mücadele etmek için, devletlerin silahlanma politikalarıyla ilgili sırlarını ortaya çıkarmak için, neler olup bittiği hakkında farkındalık yaratmak için toplandık.

Dünyada askeri harcama yapmak demek, silahlanmanın ekonomik, sosyal ve insani maliyetlerini halkın sırtına yüklemek demektir. 200 silah üreticisi şirket kârlarını arttıracak diye insanların dünyada daha güvensiz yaşaması ve bu kârların bedellerini yaşamları ile ödemeleri demektir.

2010 yılında acil insani yardım gereken 7 ülkenin toplam talebi 305 milyon dolar iken en büyük silah üreticisi Lockheed Martin’in 2010 kârı bu rakamın tam 10 katı, yani 3.024 milyon dolardır.

Son on yıllık dönemde askeri harcamalar yüzde 50 artarak, dünyadaki toplam üretimin % 2,5’i olan 1.630 milyar dolara ulaştı.

Stockholm Uluslararası Barış Araştırma Enstitüsü (SIPRI)’nin yayınladığı verilere göre 1.630 milyar dolarlık askeri harcamanın %43’ünü 698 milyar dolarla ABD yapıyor. ABD’nin ulaştığı bu rakam onu izleyen 25 ülkenin askeri harcama toplamına eşittir.

NATO ülkelerinin savaş bütçesi toplamı 955 milyar dolar ve dünya bütçesi içindeki payı %62 oranındadır.

BÜYÜMENİN ARKASINDAKİ GERÇEK TABLO

Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE) Nisan ayı başında Türkiye’nin 2011 yılı Gayri Safi Milli Hâsılasını (GSMH) 772 milyar dolar, büyüme oranını %8,5 olarak açıkladı.  Bu durumda Türkiye,  Çin’den sonra dünyanın en hızlı büyüyen ikinci ülkesidir.

Türkiye’nin durumuna bir de şu açıdan bakalım:* Türkiye dünya askeri harcamalar listesinde 17,5 milyar dolarla 15. sırasındadır.

* Türkiye’nin askeri harcamalar toplamı son 5 yılda %40 artmıştır.

* Türkiye Gayri Safi Milli Hâsılasının % 2,4 ünü askeri harcamalara ayırmaktadır.

* Son 5 yılda 2 kat artarak toplam 8 milyar dolara ulaşan iç güvenlik harcamasını da askeri harcamalara eklediğimizde 2010 yılında toplam 24 milyar dolarlık bir askeri ve iç güvenlik harcaması yapıldığını görmekteyiz. Zorunlu askerlik nedeniyle 16 ay boyunca üretimden koparılan insanların ekonomik değerlerini eklediğimizde Türkiye’nin toplam üretiminin % 5’inin askeri ve iç güvenlik konularında harcandığını görmekteyiz.

* Türkiye’nin askeri harcamalarının GSMH’ya oranı, Fransa, İngiltere ve Yunanistan dışındaki tüm Avrupa ülkelerinin üzerindedir. NATO ortalaması olan %2 seviyesinin de üzerindedir.

* Her Türk vatandaşı yıllık gelirinin 244 dolarını yani 440 TL. sini silahlanmaya ayırmaktadır.

* 2012 için belirlenen net asgari ücret 701 liradır.

* Türkiye silah ithal eden ülkeler içinde 15. sıradadır.

* Türkiye 2010 yılında silah alımı için 3,6 milyar dolar harcamıştır.

* Dünya silah ticareti içinde en büyük 200 firma içinde 2 Türk firması, Aselsan ve MKEK yer almaktadır.

SİLAHLANMA HARCAMALARI DÜNYAYI DAHA GÜVENSİZ YAPIYOR!

İnsanlık, savaş için günde 4.4 milyar dolar harcıyor ve yetkililer bunun güvenlik için olduğunu söylüyor. Son 10 yıla baktığımızda dünya daha güvenli bir yer olmuş mudur? Hükümetlerin en önemli görevi halkın yaşam seviyesini yükseltmek, kamu harcamalarında etkinlik sağlamaktır. Sizce son on yılda yaşam seviyemiz yükselmiş midir?

Türkiye’de halen silah alımı gizlilik gerekçesi ile Sayıştay denetimi dışında tutulmaktadır.  Yaratılan kaynaklarla, ödenen vergilerle silah alımları yapılmakta ve bunun bedelini ödeyenler bunun hesabını soramamaktadır.

Eğitime ve sağlığa sırasıyla % 3 ve % 4 bütçe ayrılan Türkiye’de askeri ve güvenlik konularına bu kadar bütçe ayrılması ve bu ayrılan bütçenin denetim dışı olması  çok tehlikeli bir yönetim anlayışıdır.

SAVAŞA DEĞİL, İNSANA BÜTÇE!

Bir devletin büyüklüğü beslediği orduyla, başka ülkelere yolladığı askerlerle, savaşa ve silahlanmaya ayırdığı bütçeyle değil, barışa ve insanına verdiği değerle anlaşılır.

* 149 Ülkenin analiz edildiği Dünya Barış Endeksi’nde Türkiye 128. sırada.

* Küresel Militarizasyon Endeksi’nde Türkiye 27. sırada.

İşte bu tabloyu değiştirmek için, savaşa değil insana bütçe diyoruz.

Askeri harcamalar insanlığı harcıyor.

Askeri harcamalara karşı birleşelim.

12 Nisan 2012, İstanbulKerem Kabadayı

ÇAĞIRAN KURUM VE İNİSİYATİFLER

Barış için Sanat Girişimi, Barış için Vicdani Red/ Kadın ve Vicdani Red, Başak Kültür ve Sanat Vakfı, Başkent Kadın Platformu Derneği, Çocuklar İçin Adalet Takipçileri, DÖH, DSİP, Düşünce Suçu’na Karşı Girişim, EDP, Irkçılığa ve Milliyetçiliğe DurDe, ICAN, Gökkuşağı Kadın Derneği, KAMER, Kürd Vicdani Red Hareketi, Info-Türk Vakfi, Kadın Dayanışma Vakfı, Kaos GL Derneği, Küresel Eylem Grubu, Küresel Barış ve Adalet Koalisyonu, Mayınsız Bir Türkiye Girişimi, Sarmaşık Derneği, Sivil Değişim Derneği,  Sosyal Politikalar Cinsiyet Kimliği ve Cinsel Yönelim Çalışmaları Derneği, Uçan Süpürge, Uluslar arası Baran Tursun Vakfı, Van Kadın Derneği, Yeşiller, Yüzleşme Derneği.

Açıklamada bir konuşma yapan Uluslararası Barış Enstitüsü Genel Sekreteri Colin Archer da şunları söyledi:

Sevgili İstanbullu barış dostları!

Öncelikle hepinize Uluslar arası Barış Bürosu’nun dayanışma mesajını ve en içten tebriklerini iletmek istiyorum. Geçen yıl, Politika Çalışmaları Enstitüsü ile birlikte ilk yıllık Askeri Harcamalara Karşı Küresel Eylem Günü’nü düzenledik. Aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 37 ülkeden 100’e yakın grup bu etkinliğe katıldı – bu yıl da çok daha fazlası katılıyor. Bu devasa bir başarı! Ancak hepimiz biliyoruz ki halen jeo-politiğimize hâkim olan askeri sistemler üzerinde gerçek bir etki yaratabilmek için çok daha fazlasını yapmak zorundayız. Mark Twain’in ne dediğini hatırlıyor musunuz? “Eğer sahip olduğunuz tek şey bir çekiçse, o zaman bütün problemler bir çivi gibi görünür”.

Evet, ABD açık ara dünyanın en fazla askeri harcama yapan ülkesi. Ancak diğer güçler de giderek yükseliyor ve azalan petrol kaynakları düşünüldüğünde büyük ve orta büyüklükteki devletler arasında büyük savaşların başlamasına dair ciddi tehlikeler bulunuyor. Başka bir çıkış yolu, barışçıl bir yol bulmalıyız. Bu da, aklımızı yeni silahlar icat etmek için değil, yoksulluk ve iklim değişikliği ile mücadele etmek üzere kullanmamız gerektiğini gösteriyor. Savaşlar için harcanan yıllık 1.700 milyar dolarlık bütçe çok ama çok fazla.

Yaklaşık 10 yıl önce sizler, hükümetinizin Irak’taki savaşa asker gönderme politikasını geri çevirdiniz. Bugün sorunlar çok daha karmaşık ve tehlikeler çok daha büyük. O yüzden Türkiye’de mücadeleyi yürüten herkese bol şans diliyorum – Umarım ileride birlikte çalışmaya devam ederiz.

Teşekkür ederim.

12 Nisan 2012

(Yeşil Gazete)