By 
Dünyada kullanılan tatlı suyun yaklaşık %92’si tarımsal üretim için kullanılıyor. Elbette bu tarımsal üretim aynı zamanda sanayinin de hammaddesi. Ayrıca su sanayi üretiminde ve evlerde de kullanılıyor.
Sanal su ise küresel ticaretin bir sonucu olarak ortaya çıkmış bir kavram. Sanal su, tarımsal veya endüstriyel bir ürünün üretilmesi için harcanan, yani o üründe “gizli” olan su miktarı demek.
Su Ayak İzi sitesine göre bazı ürünlerdeki sanal su miktarları ve sanal su ticareti şöyle örneklenebilir:
– Bir kilo sığır etinin üretimi için 16 bin litre su gereklidir.
– Bir fincan kahvenin üretilmesi için 140 litre suya ihtiyacımız vardır.
– Çin’in su ayaz izi yaklaşık kişi başına yılda 700 m3’dür. Çinin su ayak izinin sadece yaklaşık % 7’si Çin’in dışarısından sağlanmaktadır.
– Japonya’nın su ayaz izi yaklaşık kişi başına yılda 1150m3’dür. Japonya’nın şu ayak izinin yaklaşık % 65’i Japonya’nın dışarısından sağlanmaktadır.
– ABD nin su ayaz izi yaklaşık kişi başına yılda 2500m3’dür.
Su Ayak İzi ile ilgili tanımlar ise şöyle yapılıyor:
Bir bireyin Su Ayak İzi: Bir birey tarafından tüketilen hizmet mal ve ürünlerin üretimi için kullanilan toplam temiz su kaynağı miktarıdır. Bu miktar hizmet mal ve ürünlerin “sanal su içeriklerini” tüketim miktarları ile çarpılmasından tahmin edilebilir.
Bir ülkenin Su Ayak İzi: Bir ulus tarafından tüketilen hizmet mal ve ürünlerin üretimi için kullanılan toplam temiz su kaynağı miktarıdır. Ulusal su ayak izi iki şekilde değerlendirilebilir. Aşağıdan yukarı doğru olan yaklaşımda tüketilen tüm hizmet ve malların miktarları, bu mal ve hizmetlerin “sanal su içeriklerinin” çarpımıyla bulunur. Aşağıdan yukarı doğru olan yaklaşımda ise bir ulusun su ayak izi, tüketilen tüm yerel su kaynakları miktarı ile sanal su ithalatının toplamından, sanal su ihracatının çıkarılmasıyla hesaplanır.
İç ve dış su ayak izi: Bir ülkenin toplam su ayak izi iki bölümden oluşmaktadır: bir kısım ülke içerisindeki kullanılan su miktarı (yerel su kaynakları), diğer bir kısım ise yurtdışındaki su kaynaklarının (ilgili sanal su içerikleri) ülke içerisinde kullanılmasından oluşur.
Bir ürünün su ayak izi: Bir ürünün su ayak izi (eşya, mal veya hizmet) o ürünün üretildiği asıl yerdeki ürünü oluşturmak için kullanılan toplam temiz su miktarıdır. Üretimin tüm aşamalarındaki toplam kullanılan su miktarını belirtmektedir. Bir ürünün su ayak izi o ürünün “sanal su içeriği” ile aynıdır.
Uluslararası ticaret yoluyla ürünler alınıp satılırken aslında su da salınıp satılmış olur ve buna da sanal su ticareti denir. Su kaynakları sınırlı ülkeler, kendi ülkelerinde yetiştirmedikleri gıdalarla beslendikleri, ya da çok su gerektiren ülkeleri ithal ettikleri zaman sanal su ithalatçısı oluyorlar. Bazı ülkeler de tersine sanal su ihracatçısıdır.
Türkiye’nin hesaplanan su ayak izi miktarı kişi başına yılda 1615 m3. Yani Türkiye’de yıllık kişi başına tüketilen mal ve hizmetlerin üretiminde kullanılan temiz su kaynağı miktarı 1615 m3’dür.
Ayrıca Türkiye’nin yurtdışına düşen su ayak izi oranı % 15’dir. Yani Türkiye’nin su ayak izi miktarının % 15 i yurtdışından sağlanmaktadır.
Guardian gazetesinde geçen hafta yayımlanan harita dünyanın sanal su ticareti hacmini göteriyor. Haritada rengi kırmızı olan ülkeler sanal su ithalatçısı, yeşil olanlar ise sanal su ihraç eden ülkeler.
Comments