Medya, muhalefet değil Ortadoğu’ya bakalım - Aslı Aydıntaşbaş

Yataktan çıkmak bile istemedim bugün. Hakkâri haberini duyduğumda, çayımı yudumlarken gazeteleri elime almak, kalkıp internete girmek hiç içimden gelmedi. Gün boyu televizyonda bitmeyen yorumları, 8 ayrı noktaya yapılan saldırının detaylarını da istemeye istemeye dinledim. Şehitlerin isimlerini, iç burkan hikâyelerini duymamış olmayı dilerdim. Siyasilerin gün boyu demeçlerinden, toplantılarından mahrum kalmak için neler vermezdim.
İşte öylesine bir gündü dün. Yatağa gerisin geri dönüp bu kâbusu unutmak istediğiniz günlerden…
Başbakan Erdoğan, saldırı sonrası yaptığı açıklamada medyayı uyardı: “Bugün suçlamak, eleştirmek, hamaset, istismar ve tahrik tohumları ekmek yerine dik durmalıyız.” Doğru, dik durmalıyız. Ama aynı zamanda da serinkanlı bir biçimde karşılıklı konuşmalıyız…
Bugün içimize düşen ateş, günün birinde közlenmeye başlayınca, Kürt sorunu tam siyaset masasında çözülecekken nasıl buralara geldiğimizi konuşmalıyız…
Bu soruya cevabın, sadece PKK değil, Türkiye’nin Ortadoğu’da soyunduğu yeni rolle ilgisi olduğu aşikâr. Önümde istihbarat raporu olmasa da, herhangi bir yetkili kulağıma bir şeyler fısıldamasa da, PKK’nın son saldırısının ‘şu ya da bu biçimde’ Ankara’nın yeni Suriye politikasıyla ‘doğrudan’ ilintili olduğunu bilecek kadar uluslararası siyaset bilgim var.
Geçen hafta ruhani lideri Hamaney’in doğrudan Ankara’yı tehdit ettiği İran ya da PKK’lı komutanların ilişkide olduğu Suriye ya da Ankara’nın açıkça diplomatik savaşa soyunduğu İsrail ya da son dönemde küfrü bastığı Fransa ya da Birleşmiş Milletler’de ‘ayar çektiği’ Batı ya da Kızılcahamam’da alay ettiği Avrupa Birliği’nde birileri, muhtemelen biz bugün ağlarken, ‘Aldınız mı boyunuzun ölçüsünü’ diyor.
Yanlış anlamayın; bu saldırının yukarıda saydığım güçlerden herhangi biri tarafından yapıldığını söylemiyorum. Muhtemelen Suriye ve İran’ın doğrudan parmağı var ama derdim dedektiflik değil. ‘Türkün Türk’ten başka dostu yok’ demek, hiç değil.
Asıl derdim, Türkiye’nin son dönem fazlaca ‘kırıp döktüğünü,’ Ortadoğu’da aktif olmaya çalışırken bazı hassas dengelerle oynadığını, özgüven patlaması yaşarken kullandığı üslupla kendine karşı cepheyi her geçen gün genişlettiğini hatırlatmak.
Mevcut Türk dış politikasının temel istikametine itirazım yok. Ama gazete manşetlerinin hababam ‘En büyük biziz, başka büyük yok’ temposuyla, ‘Biz yükseliyoruz, onlar çöküyor’ başlıklarıyla çıktığı bir ruh halini soluyan memlekette, ‘üslup’ ve ‘denge’ konusunda ayarın kaçtığına şüpheniz var mı?
Üslup ve denge her şeydir dünya meselelerinde. Yıllar önce (2004) güvenlik bürokrasisinin en tepesindeki bir isme ‘El Kaide neden 2003’te İstanbul saldırılarını yaptı?’ diye sormuştum. ‘Çünkü 11 Eylül sonrasında üstlerine fazla gittik, Amerika’ya fazla yardım ettik’ dedi. Bir NATO ülkesi olarak, herkes Türkiye’nin El Kaide’yle mücadelede ABD’nin yanında olacağını biliyordu. El Kaide de bunu biliyordu. Ama demek ki orada bile bir ‘denge noktası’ vardı.
Bir başka sefer, tecrübesine ve sağduyusuna güvendiğim bir başla üst düzey bürokrata, devlet bir yandan PKK ile dolaylı görüşürken örgütün neden karakol bastığını (Dağlıca ya da Aktütün sonrasındaydı) sordum. ‘İran’ın parmağı var’ dedi. İnanamadım. Açıkçası, o günün atmosferinde İsrail’i işaret etmesini beklemiştim. ‘Fakat İran’la üst düzey güvenlik toplantıları yapıyorsunuz. İran PJAK’la savaşıyor’ dedim. ‘İran öyledir. Hem PJAK’ı yönetir, hem de savaşır’ dedi.
İşte şimdi büyük özgüvenle daldığımız Ortadoğu, böyle bir yer. Bu coğrafyada dengeler, önemli. Dil de, üslup da.
Dış politikamızın genel hatlarını doğru buluyorum. Ama zamanında neden Suriye ile bu kadar can ciğer olduk, İran’a bu ölçüde güvendik, İsrail’i durup dururken ezeli düşman belledik, Hamas’ı himayemize aldık, Avrupa’ya sürekli hakaret ediyoruz vs. diye sormadan edemiyorum.
Gün belki soru sorma günü değil. Ama iç düşman avına çıkmadan, muhalefete, medyaya çatmadan önce, belki bu sorularla başlamak lazım…