By Gıda üretir gibi sandalye üretmek
Dünyada bir çok mühendis, bilim insanı, tasarımcı plastiğe, polyestere, kısaca doğada yok olmayan, inorganik malzemeler yerine toprağa karışabilen, yok olabilen hatta yaşayan, doğal malzemeler üretmenin arayışı içinde. Çeşitli ülkelerde düzenlenen tasarım haftalarında sunumları yapıldı, kimi malzemeler özel şirketler tarafından geliştirildi ve satışı başladı bile. Şimdilik fiyat performansı açısından doğaya zararlı malzemelere göre dezavantajlı durumda olsalar da buluşlar çoğaldıkça, üretim yaygınlaştıkça bir dengeye gelmesi de çok zor değil. Şimdi isterseniz bu malzemelerden birini tanıyarak konuya başlayalım.
Mantar Misili
Evet yanlış okumadınız. Mantar misili bir çok girişimci bilim ve tasarım insanı tarafından ürün malzemesi olarak kullanılmak üzere araştırılan bir konu. Bunlardan farklı alanlarda başarılı olmuş örnekleri tek tek inceleyelim.
Ecovative adlı Amerikalı bir şirket mantar misili kullanarak yüksek performanslı, güvenli, sağlıklı, sürdürülebilir sertifikalı malzemeler üretiyor.
Ürettikleri malzemelerden biri Mycoboard adında formaldehit olmayan, sağlıklı, yapıştırıcı kullanılmadan üretilmiş bir yapı malzemesi. Akustik ve yangına dayanıklı olma özelliği sayesinde daha da bir göze giren bu malzeme günümüz zararlı mantolama malzemelerine göre çok daha faydalı özelliklere sahip.
Üstelik kalıplarda sıkıştırılarak şekil alan bu malzeme kişisel isteklerinize göre de şekillendirilebiliyor. Kullanıldığı alanlar; mobilya, mimari paneller, kapı çekirdekleri. Bir diğer ürün ise Mycofoam adını verdikleri yumurta ambalajlarında kullanılan kartonlara, kırılgan eşya ambalajlarında kullanılan köpüğe (styrofoam) alternatif olarak düşünülmüş. Bir kalıp içinde şekil alabilen özelliği sayesinde ürün ölçülerine tam uyan, firesiz ve doğada çözünebilir ambalajlar üretilebiliyor.
MycoBoard www. ecovativedesign.com
Mycofoam için video:
İkinci örneğimiz de tekstil alanından. Flemenk tekstil tasarımcısı Aniela Hoitink
yine mantar misili kullanarak bir kumaş tasarlayıp üretti. Mycotex adını verdiği bu kumaş herhangi bir ek lif kullanılmadan malzemenin kendi şekli ve esnekliğini korumasına izin veren bir biçimde üretilmiş. Yuvarlak modüller halinde olan bu misil kumaşı kişinin üzerinde şekillendirmek (dolayısıyla vücuda mükemmel şekilde oturan giysiler tasarlamak) desenler yaratmak, boyunu uzatıp kısaltmak ve kumaşın üzerine farklı elemanlar eklemek mümkün. Giysi üretimi sırasında oluşabilecek atığı da en aza indirgeyen bu kumaş kolay tamir edilebilir özelliği ile de giysinin sürdürülebilir olması açısından önem taşıyor. Tabii giymekten çok sıkılırsanız ve verebileceğiniz kimse yoksa kompost olması için kompost kabınıza/alanınıza kaldırabilirsiniz.
Görseller: http://neffa.nl/portfolio/mycotex/
Araştırma süreci
Yuvarlak modüller
MycoTex ile yapılmış elbise
Konuyla ilgili 3. örneğimiz de tasarımcı Erick Klarenbeek’ten geliyor. Tasarımcı yaşayan organizmalarla 3 boyutlu yazıcıda ürün üretmenin yollarını araştırıyor ve tabii ki yolu “misil” ile kesişiyor. Organik ham maddeleri tabiri caiz ise birbirine misil ile yapıştırarak karbon ayak izini sıfıra indiren bir ürün üretim süreci sağlıyor. Bir ürün tam olarak “yetiştiğinde” ve kuruduğunda sağlam, yapısal ve yenilenebilir bir malzemeye dönüşüyor. 3 boyutlu yazıcıda üretilebilmesi ise hayal gücümüz ile sınırlı tasarımları kolaylıkla üretebileceğimiz anlamına geldiğinden büyük bir fırsat.
Mycelium Projesi – Fotoğraf: Benjamin Orgis (http://www.ericklarenbeek.com)
Mycelium Project 1.0 – Myceliumchair
Video linki:
http://motherboard.vice.com/nl/read/schimmel-het-plastic-van-de-toekomst
Son olarak özellikle vejeteryanlar için sevindirici bir buluş olan misilden deri üreten MYCOWORKS’ten bahsetmek istiyorum. Bu tasarımcı/mühendis ve bilim adamı topluluğu da deri hissiyatını aynen yaşatan ancak üretiminde hayvan kullanılmayan ve hızlı üretilebilen, doğa dostu bir misil deri üretmişler. Malzeme güçlü, esnek, dayanıklı ve yetiştirilen bir ürün olduğundan istenilen desen, doku, uzunluk ve kalınlıkta üretilebiliyor. Biyolojik olarak parçalanabilir bir malzeme olduğu için çevreye atık olarak da zararı olmuyor. Gerçek deri üretimi için hayvan yetiştirmeye göre çok daha hızlı ve zararsız olan bir ürün üretim süreci de olduğundan önümüzdeki dönemde revaçta olacak bir deri benzeri ürün olacak gibi görünüyor.
Fotoğraf: MYCOWORKS.com
Fotoğraf: MYCOWORKS.com
Kübra Köprülüoğlu Aşanlı
Comments