Uruguay’daki başkanlık devir teslim törenini başkent Montevideo’da yerinde izleyen arkadaşımız Serkan Zihli, Yeşil Gazete için töreni kaleme aldı

* * *

Montevideo’nun başkanlık sarayının da bulunduğu ana meydanı Plaza Independencia dün önemli bir ana tanıklık etti. Sade yaşamı, esprili demeçleri ve başarılı icraatlarıyla sadece kendi ülkesinin değil tüm dünyanın dikkatini Uruguay’a çevirmeyi başaran Jose “Pepe” Mujica, ya da Uruguaylıların kısalttığı ismiyle Pepe, başkanlık nişanını selefi Tabare Vazquez´e devretti. Halkın yoğun sevgi gösterileriyle uğurladığı Pepe, yeni donemde senatör olarak aktif politik hayatına devam edecek.

Devir törenine Mujica’nın bir önceki gün Colonia’da buluşarak dev bir rüzgar enerjisi santralini birlikte hizmete açtığı Brezilya devlet başkanı Dilma Rousseff, Ispanya`nın bir önceki kralı Juan Carlos, Şili devlet başkanı Michelle Bachelet, Küba devlet başkanı Raul Castro ve Bolivya devlet başkanı Evo Morales başta olmak üzere çok sayıda üst düzey yetkili katıldı. Törene katılması beklenen ABD başkan yardımcısı Joe Biden son anda programını değiştirerek Guatemala’ya gitmeyi tercih etti. Hükümeti son günlerde üst düzey bir güvenlik teşkilatı yöneticisinin öldürülmesi ve yolsuzluk iddiaları ile sarsılan Arjantin devlet başkanı Cristina Kirchner törene katılmadı. Yerine torene katılan yardımcısı Boudou’nun ismi okunduğunda meydandaki kalabalık tarafindan güçlü yuhalama sesleri duyuldu. Isimleri anons edilirken halktan en çok alkış alan isimler ise Filistin temsilcisi ve Evo Morales oldu. Venezuela devlet başkanı Nicolas Maduro ise ülkesindeki iç kriz sebebiyle törene katılamadı. Törende Türkiye’yi temsilen Arjantin büyükelçisi Taner Karakaş yer aldı.

Yaklaşık elli bin kişinin izlediği törende sıcaklığın otuz dereceyi aşması üzerine halka sık sık soğuk su dağıtıldı. Yarısı kadınlardan oluşan yeni kabinedeki bakanların ilan edilmesi ve Tabare Vazquez`in konuşmasının ardından Mujica vosvogenine binerek alandan ayrıldı. Arabasına binmeden önce halkın töreni izlediği bölüme gelerek pekçok kişi ile el sıkıştı ve sohbet etti. “O bizden biri” ve “Gracias (teşekkürler) Pepe” sloganları arasında halka veda eden Pepe, kürtaj serbestisi, marihuana kullanımının yasallaşması, eşcinsellerin evlenebilmesi gibi sayısız icraatlarıyla Uruguay`da bir döneme damgasını vurmuş oldu.

Muhalif basın ise döneminin son günlerinde Mujica´yı söz verdiği bazı icraatları yerine getirmemekle ve “popstar” gibi davranmakla eleştirdi. Sağ basının önde gelen gazetelerinden El Observador hazırladığı Mujica özel ekinde eski başkanı Andy Warhol tarzı popart bir illüstrasyon ile kapağına taşıdı. Eleştirilerin başında inşa etmeyi söz verdiği 39 liseden sadece dokuzunu bitirmesi, eğitim sisteminde içeriğe dair gerekli reformları yapmak yerine öğrencilere laptop dağıtmak gibi popülist politikalar izlemesi, kürtaj ve marihuana yasalarında muhalefet ile yeterince görüş alışverişinde bulunmaması gibi konular geliyor.

Mujica vosvosu ile gitti, Tabare kamyoneti ile halkı selamladı

Aynı zamanda bir onkolog olan Tabare Vazquez’in bu ikinci başkanlık dönemi. Vazquez 2005-2010 yılları arasında devlet başkanlığı görevini başarıyla yürütmüş; eğitim, işçi hakları ve sağlık alanlarında önemli reformlar gerçekleştirmiş bir politikacı. Suçun önlenmesi ve yoksulluk sınırının altında yaşayan kişi oranını yüzde kırklardan 20’ye kadar düşürmesi ile Uruguay`daki sol koalisyon Frente Amplio`nun sevilen isimlerinden biri. Mujica hükümetinde tarım ve hayvancılık bakanı olarak da görev yapan yeni başkan, yardımcısı Raul Sendic ile birlikte meclisten tören alanına kadar eski bir kamyonetin üzerinde halkı selamlayarak geldi. Zira bu kamyonetin Vazquez için anlamı büyük. Halk sağlık merkezlerinde doktor olarak çalışan baskan, kalan zamanlarında bu kamyonet ile perakende satış yaparak geçimini sağlamış. Geçtiğimiz doğumgününde Vazquez`in arkadaşları tüm Uruguay`ı arayarak kamyoneti bulmuş, onarımdan geçirerek ona hediye etmişler. Yeni başkan törene kamyonetle giderek Mujica`nın vosvosuyla başlattığı geleneği sürdüreceğini göstermiş oldu.

Törendeki konuşmasında etnik kimliklerden cinsel yönelime kadar her tür farklılığın Uruguay’ı zenginleştirdiğine inandığını belirten Vazquez, Mujica´nın reformlarına sahip çıkma ve daha ileri noktaya taşıma sözü verdi. Sosyal devleti daha da genişleteceğini vurgulayan başkan konuşmasında özel girişimciliğin önemine de vurgu yaparak kamu ile özel sektör arasındaki dengeyi gözeteceğinin işaretini verdi.

Öte yandan yeni hükümeti zorlu bir dönem bekliyor. Arjantin ve Brezilya’daki sosyal çalkantılar ve doların hızla yükselmesi önümüzdeki dönemde %3 oranında istikrarlı bir büyümeyi sağlamayı başaran Uruguay ekonomisini zora sokacak gibi görünüyor. Eğitim ve sağlık alanında iyileştirmeler, güvenlik ve altyapı yatırımları ise halkın beklentiler listesinin başında. Dış politikada ise Mercosur ile ilişkilerin sıkılaştırılması, NAFTA ile serbest ticaret anlaşması için müzakereler, ABD ile vizelerin kaldırılması süreci gibi önemli konular hükümetin masasında bulacağı diğer önemli dosyalar.

Serkan Zihli – Montevideo

(Yeşil Gazete)