By 
Japonya’da kapalı bulunan 48 nükleer santralden Kawauchi Nükleer santralinin volkanik patlamaların yaşandığı süreçte tekrar faaliyete geçirilmesinin değerlendirilmesi, bölgede yaşayanların psikolojisini bozuyor.
Nagano’nun Gifu eyaletinde Ontake yanardağının patlamasından sonra çok sayıda kişinin ölümüne yol açan bu tür patlamaların gelecekte yaratacağı problemler de teknik ve güvenlik açılarından değerlendirilmeye başladı.
Sakurajima Volkanı
Kyushu Elektrik Şirketi tarafından işletilen Kagoshima Eyaleti/Satsuma Sendai ’daki Kawauchi nükleer santrali bölgesindeki Sakurajima’da sık sık patlama emareleri gösterirken volkanik bölge olan Kagoshima’da yaşayanlar kendilerini risk altında hissediyor.
Ontake yanardağının patlamasının ardından aylardır tekrar açılması planlanmakta olan Kawauchi nukleer santrali incelemeye alınarak benzer bir patlamanın nükleer santral üzerine etkisi değerlendirildiyse de Şinzo Abe Hükümeti patlamanın ölçeği ve zamanı açısından farklılıklar olacağı gerekçesi ile iki konuyu bağdaştırmanın mümkün olmadığını vurguladı.
Yetkililer “Santrali tekrar çalıştırmanın olumsuz bir etkisi olmayacak” derken santralin açılmasına karşı olanların edişeleri artıyor.
Ontake yanardağının patlamasıyla sıkışmış olan magma yüksek miktarda kül püskürttü ve kül tabakası 100 km kadar aktı . “Kaldera patlamaları” nın ne sıklıkta görüldüğüne veya yaratacağı hasara dair bir standart yoktur. Japonya Meteoroloji Ajansı verilerine göre Ontake yanardağında Mart 2007’de küçük patlamalar meydana gelmiş. Öte yandan volkan bilimcilere göre büyük bir kaldera tipi patlama tüm Japonyada 10 bin yılda bir defa olabilen bir olay olarak açıklanıyor.
Japonya’da en son büyük yanardağı patlaması yaklaşık 7000 yıl önce Kagoshimaoki’de meydana gelmiş . Güney Kyuushu bölgesinde; Kagoshima Körfezi kuzeyinin güney ucundaki Sakurajima ’da kaldera tipi birkaç patlama olmuş. Büyük bir kaldera patlaması oldugu zaman güney Kyushu’nun bütününe yayılan lavların sonucunda büyük hasar olduğuna dair rivayet var.
Baş Kabine Sekreteri Yoshihide Suga 29 Eylül’de yaptığı basın açıklamasında Ontake yanardağının patlamasının Kawauchi nükleer santralinin tekrar çalıştırılmasına etkisi olup olmayacağı sorulduğunda Suga “Patlama için yüksek ısı ile oluşan buhar patlamasının öngörülmesi zordur ”diyor ve bu olayın hükümetin nukleer santrallerin tekrar çalıştırılması konusundaki kararına etki edeceğini düşünmediğini belirtti.
Öte yandan bölgede nükleer karşıtlarının sesi yukseliyor. 2012 yılında Kagoshima valisi adayı olan fakat seçimi kazanamayan Sachi Takashi Mukaibara（yayınevi sahibi）patlamadan sonra Yoshihide Suga’nın 29 Eylül’ de Reuters’a yaptığı açıklamalarını, bu patlamanın buhar patlaması olduğu için hükümetin nükleer santralleri tekrar çalışıtırma kararına etki etmeyeceğini söylemesini eleştirdi.
Mukaihara, patlamanın ertesi günü 28 Eylül’de Kagoshima eyaletinde 10 bini aşkın insanın bir araya gelerek eylem yaptığını söyleyen, kendisi de Nükleer karşıtı eylemler düzenleyen Mukaihara “Dün de ondan önceki gün de Sakurajima yüksek miktarda lav püskürttü. Mitingde anladım ki Ontake dağındaki patlamanın öngörülememiş olması herkesi çok hayal kırıklığına uğrattı ,endişeye sevk etti”dedi.
Aynı eyalette Ekim ayında Kawauchi nükleer santralinin açılmasını değerlendirmek için Satsumasendai şehrinde 5 farklı lokasyonda bu nükleer santral üzerine gerçekleştirilen incelemelerin sonuçlarının değerlendirilmesi planlanıyor.
Volkan bilimcilerden, patlamaya dair tahmin yok
Nükleer Düzenleme Komisyonunun hazırladığı yeni regulasyona göre denetimlerden geçen Kawauchi nükleer santralinin güvenliği için Kaldera tipli bir patlamanın olma olasılığının önceden emarelerle anlaşılıp anlaşılmayacağı değerlendirildi .
Sonuç olarak Kawauchi Nukleer santrali merkezli olmak üzere çapı 320 km olan alandaki birkaç tane kaldera aynı nukleer santral faaliyetteyken patlama olasılığı çok küçüktür ve önceden izlemeyle patlama olasılığına dair tespit yapılabilecektir şeklinde bir karar çıktı.
Ancak Kawauchi nükleer santralinin inceleme sonuçları görüldüğü zaman birçok volkanbilimci tarafından yapılan tavsiye ve öneriler soruldu. Volkanik Patlamalar komitesi başkanı Tokyo Universitesi Profesörlerinden Toshitsugu Fuji, Mayıs sonunda reutersa bir röportaj vererek Kawauchi Nükleer Santalinin çalışması esnasında patlama yaşanır mı diye sorulduğunda “olur ya da olmaz diyemem” diye cevaplamıştı.
Tokyo Deprem Araştırma Merkezi ’nden Profesor Setsuya Nakata ise 25 Agustosta Nükleer Düzenleme Komisyonu ’nun açtığı “Nükleer santrallerde volkanik faaliyetlerin izlenmesi amaçlı oluşturulan araştırma grubu toplantısında ,büyük patlamanın zamanı ya da ölçeğini tahmin etmek bugünkü volkanik araştırmalar çerçevesinde çok zor” demişti.
Profesör Nakata kaldera tipi patlamanın önceden izlenmesinin mümkün olduğunu inkar etmiyorsa da aynı Profesör Mayıs sonunda Reuters’a verdiği röportajda “birkaç ay önceden、ama en iyisi birkaç hafta önceden anormalliğin olup olmadığının anlaşılabileceğini”söylemişti. Profesör ,özellikle büyük bir patlamanın emarelerinin daha da belirgin olacağını ifade ederken birkaç yıl önceden bir tahmin yapabilmenin ise hiç mümkün olmadığını söylüyor.
Nükleer santral tesisine aşırı sıcak Piroklastik bir patlama halinde ise yakıt çubuklarının nükleer santralden çıkarıp lavların ulaşamayacağı bir yere nakledilmesi gerekir ki Profesöre göre bu en az birkaç ayda tamamlanamayacak bir proses.
Düzenleme Komisyonu Başkanı Shunichi Tanaka ise nükleer yakıt çubuklarını nükleer santralden çıkarıp transfer edileceği tankere yerleştirilmesine kadarki süre için “normal taşıma süresinin 5 yıl kadar soğutma yapıldıktan sonra （Kawauchi nükleer santrali gibi basınçlı su tipi santralde yakıt çubuklarının muhafaza kabında ve yakıt çukurunda soğutulduktan sonra） taşınması mümkündür” şeklinde açıklıyor.
Japoncadan çeviren: Pınar Demircan
(Yeşil Gazete, Asahi Shinbun, Reuters)
Comments