Yazarlar

İskenderun’da Termik Santraller ve kirli oyunlar

0

İskenderun’un körfezinde  denize sıfır noktada ve ormanlık alanda ‘Demirçelik İhtisas Organize Sanayi Bölgesi (OSB) olarak kurulup, Tosyalı Holding ile Atakaş Gurubu’na tahsis edilen 800 dönümlük arsaya  iki ayrı şirket tarafından 2 ayrı termik santral kurulacak. Her iki santralin inşaat çalışmaları başladı. Bu alanın 700 metre yakınına  ise yakında bitmesi planlanan bir termik santral daha kuruluyor.

İskenderun OSB’de yapılan Yazıcı Termik Santrali ile birlikte 2. Organize Sanayi Bölgesi’ne de iki termik santralin yapılması halinde, kuş uçuşu 700 metre mesafede 3 termik santral olacak. Termik santrallere gerekçe olarak da ‘tesislerde üretilecek elektrik enerjisinin, Türkiye’nin artan elektrik ihtiyacını karşılamasında önemli bir rol oynaması’ olarak gösteriliyor. Yaklaşık olarak 5.000 MW kurulu güç hedeflenen termiklerde yakıt kömüre dayalı olacak.

Fosil yakıtlardan olan kömür en çok kirlilik  yaratan çevre yıkımını onarılmaz hale getiren, yaşam-tarım alanlarını zehirleyen, su kaynaklarını  kirleten insan sağlığını ciddi şekilde tehdit eden yakıtlardan. Her üç santralde kullanılacak olan yakıtın kömür olması endişeleri arttırıyor. İskenderun körfezinde termik santral kurulması amacıyla yapılan başvuru sayısı ise daha da ürkütücü. Bugüne dek İskenderun körfezinde kurulmak üzere başvuru yapılan santral sayısının 36 olduğu iddia ediliyor. Hatay valisi Cemalettin Lekesiz’in öncülüğünde başlatılan Termik Santral faaliyetlerinin konuşlandırılacağı alanın ilginç bir geçmişi bulunuyor.

 

Oyunun Oyunu

İskenderun Körfezinde inşası başlayan ve iki holdinge tahsis edilen alan yakın geçmişe kadar ormanlık alandı. Bu alan İsdemir çalışanlarının lojmanlarına bitişik olan ve çalışanların ailelerinin yoğunlukla kullanıldığı bir mesire alanıydı. İsdemir kurulurken mesire amacıyla kullanılmak üzere Orman Bakanlığına bila bedel bağışlanmıştı. AKP’nin iktidara gelmesinin ardından Orman bakanlığı bir gece yarısı bu alanı “ orman vasfını yitirmiştir” raporuyla Maliye Bakanlığına tahsis etti. Maliye bakanlığı da bu değerli denize sıfır araziyi 1 tl karşılığında ikinci Organize Sanayi bölgesine devretti. İkinci OSB yönetimi Vali Cemalettin Lekesiz’in teşviki ve yönlendirmesiyle yine 1 tl semolik bedelle Tosyalı ve Atakaş adlı iki holdinge devretti. Bu iki holding bu alanın kendilerine tahsisi ile birlikte aslında çok önceden planladıkları gibi Termik Santral faaliyetlerini başlattılar.

Yetkililerin 2. OSB’de hazırladığı arsayı önceden belirlenen kişilere tahsis ederken, termik santral kurulacağını halktan  gizlemeye çalışmışlar.  Ne yazık ki bu oyuna Hatay Valisi Celalettin Lekesiz katılarak el birliği ile gerçekleri halktan gizlemişler.  Anılan holdinglere arsaların tahsisinde 1 Tl gibi sembolik bir rakam alınmasına gerekçe sanayi yatırımları ve 3000 i aşkın istihdam gösterilmişti.  Oysa arsalar iki firmaya Temmuz 2011’de tahsis edilirken, bugün termik santral yatırımını başlatan firmalardan birinin  ( Tosyalı Elektrik Enerjisi Üretim Sanayi ve Ticaret A.Ş.) 2010 yılında kurulduğu ortaya çıktı. Yani bugün termik santral kurulmak istenen arazi kamu mallarının ince bir işçilikle talan anlayışının somut bir göstergesidir.

Tosyalı Holding’in Kaçak Toplantısı

İskenderun OSB’de düzenlenen toplantıda ilk olarak Tosyalı Elektrik Enerjisi Üretim Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin ‘Tosyalı İskenderun Termik Santrali Entegre Projesi’nin endüstriyel atık (kül) depolama alanı tesis edilmesi ve işletilmesi halkın görüşüne sunuldu. Termik santral projesini Tosyalı Holding adına hazırlayan Çınar Mühendislik, kurulacak termik santralin 1.236 MW gücünde olacağını, saatte 432 ton kömür yakacağını, saatte 12 ton kireçtaşı kullanılacağını, soğutma suyu olarak denizin kullanılacağını söyledi. Kullanılacak kömürden çıkacak küllerin yüzde 85’inin ‘uçucu kül’, yüzde 15’inin de ‘taban külü’ olacağını, 800 milyon dolara mal olup, kullanım ömrünün 30 yıl olacağını ve 36-48 ayda tamamlanacağını belirtti. Uçucu külün asit yamurlarıyla yaşam alanlarına zehir saçacağına ilişkin itirazların dillendirilmemesi için Toplantıya halk yerine firma işçileri alındı. Azganlık beldesinde kurulacak termik santralin toplantısı Sarıseki’de yapılınca halkın olmadığı toplantıya yalnızca firma işçileri ile yakınları katılmış oldu.

Toplantıda termik santralden çıkacak küllerin ise Payas’ın Sincan köyü yakınlarına veya İskenderun’un Akarca bölgesinde depolanacağı belirtildi. Ancak bu alanlar için henüz ÇED raporu dahi alınmadığı gizlendi. İlk toplantının rahatça kontrol edilebilmesi ikincisinin de hızla yapılmasına zemin hazırladı.

İkinci toplantı Atakaş Holdinge

Bu toplantı da tıpkı birinci toplantıda olduğu gibi  Çevre ve Şehircilik Hatay İl Müdürlüğü’nden ÇED Şube Müdürü Turgut Toma başkanlığında yapıldı. Teknik bilgilere boğulan duyuru toplantısı aynı sonuçlarla bitirildi. Atakaş Elektrik Enerjisi Üretim A.Ş. tarafından İskenderun 2. Organize Sanayi Bölgesi’nde yapılması öngörülen Atakaş Termik Santrali  Projesinin 660 MW gücünde ve 700 milyon liraya mal olacağı, tesisin çalışması sırasında saatte 235 ton kömür ve 10.2 ton da kireç taşı kullanılacağı duyuruldu. Her iki toplantıda işletme sırasında kullanılacak istihdama vurgu yapıldı. Kamoyu aslında 2. Organize sanayi Bölgesinde “ demirçelik ihtisas” niteliğinin kaldırıldığına dair bir karar alındığını bu toplantılarda duydular. Böylece olası tepkileri engellemek amacıyla  halka “ ali cengiz tiyatrosu” izlettiler. Toplantı mekanı bile termik Santralin kurulacağı beldede değil Sarıseki beldesinde yapıldı.

Arsa Tahsisi’nde OSB Yönetim Kurulu’nun imzası yok

Herşeye rağmen 2. OSB’ye termik santraller kurulacağı haberi  tepkilere yol açtı. Tepkiler üzerine İskenderun 2. OSB Yönetim Kurulu üyesi ve Azganlık Belediye Başkanı Halil Demir, kendisi ve Azganlık’daki beş Yönetim Kurulu üyesinin termik santral için arsa tahsisi kararından haberdar olmadığını söyledi. Demir, “Böyle bir karara imza atmadım. Benim karardan haberim yok, bilgim yok, imzam da yok. Sadece benim, Azganlık’taki dört arkadaşımızın da haberi yok. Benim ve arkadaşlarımın böyle bir karara imza atması da mümkün değil. Onlar yarın çekip giderler, ama bizler burada yaşamaya devam edeceğiz” dedi. Ancak bu beyanın ardından tepkiler biraz daha yoğunlaşınca adeta görünmez bir el devreye girerek bu beyanın aksine bir açıklama gazetelerde yer aldı ve Belediye başkanı ve 2.OSB yönetim Kurulu başkanının telefonları kapandı. Bu haber hazırlanana kadar Halil Demir’den bir beyan alınamadı.

İki  Holdinge Özel OSB Talanı

Yaklaşık 800 dönümlük denize sıfır arsanın, 1 Temmuz 2011 tarihinde Tosyalı Holding ile Atakaş Grubuna tahsis edildiği İskenderun Kaymakamlığı’nda yapılan toplantıyla açıklanmış, ayrıntılı bilginin ise 4 Temmuz 2011 tarihinde açıklanacağı ifade edilmişti. Ancak, ‘kişiye özel OSB’ olarak adlandırılan alanda, arsaların hangi gerekçelerle iki firmaya verildiği, aradan geçen 18 aylık süre içerisinde açıklanmamıştı. 800 dönüme yakın arsanın iki firmaya tahsis edilmesiyle, bölgede yatırım yapmak isteyen ve başvuruda bulunan 80’den fazla yatırımcıya da kapılar kapatılmıştı.

Arsanın iki firmaya tahsis edilmesinden bir ay önce (2 Haziran 2011) tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan Bakanlar Kurulu kararnamesiyle hazine arazilerine yapılacak OSB’lere teşvik getirilmiş, Hatay’da yüzde 70 ile yüzde 90 arasında teşvik alacak il kapsamına alınmıştı. Uygulamada ise yüzde 90 hibe belirlenirken, yüzde 10’luk arsa bedelinin de işletmelerin faaliyete girmesi sonrası alınması kararlaştırılmıştı. Böylece metrekaresi 750 dolar olan arsanın tümü  1 liraya iki holdinge  tahsis edildi.

Böylece doğa harikası İskenderun şehri  halkın onayı olmadan, doğacak kirlilik ve tahribat  gizlenerek Termik Santral kıskacına alınıyor.

Bülent Akbay- Gazihan Çağlar

 

More in Yazarlar

You may also like

Comments

Comments are closed.